Saltu al enhavo

Fosfora pentaoksido

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Fosfora kvinoksido)
Fosfora pentaoksido
Plata kemia strukturo de la Fosfora pentaoksido
Tridimensia kemia strukturo de la Fosfora pentaoksido
Alternativa(j) nomo(j)
  • Difosforpentaoksido
  • Fosfata anhidrido
Kemia formulo
P4O10
CAS-numero-kodo 1314-56-3
ChemSpider kodo 14128
PubChem-kodo 14812
Fizikaj proprecoj
Aspekto blanka senodora delikva solidaĵo
Molmaso 283,885 g·mol−1
Denseco 2,39g cm−3
Fandpunkto 300 °C
Bolpunkto 580 °C
Ekflama temperaturo Nebrulema
Solvebleco Akvo:reakcias
Mortiga dozo (LD50) 1217 mg/kg (buŝe)[1]
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R35 R50 R51 [2]
Sekureco S22 S26 S45 [3]
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS Damaĝo Piktogramo
05 – Koroda substanco 06 – Venena substanco
GHS Signalvorto Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj H314, H318, H330
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P260, P264, P271, P280, P284, P301+330+331, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P320, P321, P363, P403+233, P405, P501[4]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Fosfora pentaoksido aŭ foje fosfora kvinoksido (molekula formulo P4O10) estas kemia kombinaĵo el fosforo, ankaŭ konata kiel fosfata anhidrido, blanka, senodora, delikva solidaĵo, uzata kiel potenca sekigaĵo kaj senhidratigagento. Ĝia nomo originas de sia minimuma formulo P2O5. Pro siaj senhidratigaj proprecoj, fosfora pentoksido estas alte koroda substanco, irita al okuloj, haŭto kaj mukozaj membranoj. Ĝi neniam fandiĝas kaj kiam temperaturo atinga 360 °C ĝi sublimiĝas. Ĝi facile sorbas humidecon, miksiĝas kun akvo formante fosfatan acidon.

Ĝia plej grava uzo estas por konvertado de primaraj aminoj en nitrilojn. Alternative, kiam kombinita kun karboksilata acido, la rezulto estas la responda anhidrido. Fosfora pentoksido ne estas brulema, sed tiel kiel sulfura trioksido, ĝi eksplode reakcias kun akvo aŭ akvo-enhavaj substancoj kiel ligno aŭ kotono liberigante multe da varmo kaj eĉ fajro.

Amonia valerato varmigita kun fosfora kvinoksido produktas valero-nitrilon.

Sintezo 1

[redakti | redakti fonton]

4 fosforo+5 oksigeno fosfora pentaoksido

Reakcio 1

[redakti | redakti fonton]

2fosfora kvinoksido+10karbona unuoksido 4 fosforo+10karbona duoksido

Reakcio 2

[redakti | redakti fonton]
  • Kvinoksido de fosforo reakcias kun nitrata acido por doni metafosfatan acidon:

fosfora kvinoksido+4nitrata acido 4metafosfata acido+2dinitrogena pentaoksido

Reakcio 3

[redakti | redakti fonton]
  • Pentaoksido de fosforo reakcias kun perklorata acido por doni metafosfatan acidon:

fosfora pentaoksido+4 perklorata acido4metafosfata acido+duklora heptoksido

Reakcio 4

[redakti | redakti fonton]

fosfora pentaoksido+8triklorido de fosforo+oksigeno 12klorido de fosforilo

Reakcio 5

[redakti | redakti fonton]
  • Reakcio de pentaoksido de fosforo kun 2 molumoj da malvarma akvo:

fosfora kvinoksido+2akvo4metafosfata acido

Reakcio 6

[redakti | redakti fonton]
  • Reakcio de pentaoksido de fosforo kun 6 molumoj da malvarma akvo:

fosfora kvinoksido+6akvo4fosfata acido

Literaturo

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]