Kurdio

	Kurdio
	kurde Kurdewarî
	teritorio
	Kanjono en nordorienta Kurdio
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: Kurdistan
Landoj	5
Regiono	Proksima Oriento
Historia regiono	Mezopotamio
Montoj	Ararat, Juda monto
Parto(j)	Iraka Kurdio, Irana Kurdio, Turka Kurdio
Riveroj	7
Areo	409 650 km² (40 965 000 ha)
- Turkio	194 400 km² (19 440 000 ha)
- Irano	124 950 km² (12 495 000 ha)
- Irako	72 000 km² (7 200 000 ha)
- Sirio	18 300 km² (1 830 000 ha)
Loĝantaro	25 ĝis 30 milionoj
Orogenenezo; montariĝo	Zagros-Montaro, Hamrin-Montaro, Ŝinghar
Horzono	UTC (UTC+2 (Turkio), +3 (Sirio kaj Irako), +3.30 (Irano))
Lingvo	Kurda lingvo
	Teritorio loĝata de Kurdoj en 1992 Teritorio loĝata de Kurdoj en 1992
	Kurdio en Irano Kurdio en Irano
	Vikimedia Komunejo: Kurdistan
	Kurda proverbo; Per nenio vi povas helpi tiun, kiu kulpas mem pro ĉio.

Kurdio, Kurdujo aŭ Kurdistano estas ne precize difinebla areo, teritorio en Okcidenta Azio, kiu estas traktata kiel historia setleja areo de la kurdoj aŭ kie la kurdoj formas plimulton inter la loĝantaro. La ŝtatoj sur kies teritorio etendiĝas partoj de Kurdio, evitas la esprimon Kurdio aŭ eĉ simple malpermesas uzon de tio. La entuta kurda setleja areo varias de proksimume 190 000 km² tra 490 000 ĝis 530 000 km² kaj kovras grandajn partojn de Turkio, Irako, Irano, Sirio kaj Armenio. Ĉi tiu areo havas multajn subterajn fontojn kaj minejojn.

Urbo de Piranshahr estas ĉefurbo de mukerian distrikto.

La loĝantaro de Kurdio kalkulas inter 35 milionoj kaj 40 milionoj da homoj. Kurdoj parolas la kurdan lingvon, kiu apartenas al la hindeŭropa lingvaro. Multaj kurdoj celas fari Kurdion sendependa ŝtato en kiu la plimulto el la loĝantoj estos kurdoj kaj kie plej multaj kurdoj loĝos.

Situo

La plej grandaj urboj de Kurdio estas:

Turkio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Turka Kurdio.

Irako

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Aŭtonoma Regiono Kurdistano.

Arbil (aŭ Hewlér),
Suleymani,
Kirkuk,
Dihok,
Ĥaneqin.

Irano

Sirio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Siria Kurdujo.

Qamişli (Qamiŝlo),
Efrîn.
Georgia.

La regiono Roĵavo kun plejparte kurda loĝantaro troviĝas en nord-orienta parto de Sirio, lime de Turkio. Dum la Siria enlanda milito la kurdaj trupoj estis aliancanoj de Usono kaj grave kontribuis al la venko super la Islama Ŝtato en la regiono.

Tamen Turkio ĉiam esprimis zorgojn rilate foriĝon de la kurdoj en tiu ĉi regiono kaj ilia eventuala helpo al la turkaj kurdoj, loĝantaj translime, en ilia lukto por sendependiĝi disde Turkio. En 2016-2018 okazis du operacoj de la turka armeo en tiu ĉi regiono, sed ili estis limigitaj pro ĉeesto de la usona armeo, kies aliancanoj estis la kurdaj trupoj, batalantaj kontraŭ la Islama Ŝtato. Tamen la 6-an de oktobro 2019 la usona prezidanto Donald Trump post telefona interparolo kun la turka prezidanto Recep Tayyip Erdoğan subite anoncis fortiriĝon de la usonaj trupoj el Sirio, kiu tuj komenciĝis. Ĝin sekvis atako de la turka armeo kontraŭ la kurdoj, kiuj akuzis Usonon perfidi ilin.

Popolo

La kurdoj estas popolo de hindeŭropa deveno kies lingvo, la kurda (kurde: kurdî), estas hindeŭropa lingvo. En la kurda regiono kurdoj formas la plimulton de la loĝantaro, tamen en ĝi vivas ankaŭ araba, armena, iraka, azera, juda, oseta, irana kaj turka komunumoj. Plimulto de la kurdoj estas islamanoj, sed apude ekzistas ankaŭ anoj de aliaj religioj, inter ili jezidoj, alevoj, kristanoj kaj judoj.