Murder on the Orient Express

Murder on the Orient Express
literatura verko
Aŭtoroj
Aŭtoro	Agatha Christie
Lingvoj
Lingvo	angla lingvo
Eldonado
Eldondato	1-a de januaro 1934
Loko	Unuiĝinta Reĝlando (Britio)
Eldonejo	Collins Crime Club
Ĝenro	supernatura detektiva fikcio
Tradukado
Tradukinto	ETULO
Eldonjaro de tradukita versio	1937
Roluloj Hercule Poirot • M. Bouc vd

Murdo en la Orienta Ekspreso (angle Murder on the Orient Express), estas krimromano de la brita verkistino Agatha Christie. La romano estis eldonita en 1934 . La intrigo de la romano traktas la enketon de murdo kiu okazis sur la fama trajno, la Orient-ekspreso. Post sia publikigo, la romano iĝis furorlibro kaj klasikaĵo kaj estas konsiderita la plej fama kaj konata romano verkita fare de Christie .

Rajdante la eleganta trajno de la 1930aj jaroj, la Orient-ekspreso, estas haltigita kaŭze de peza neĝado. Murdo estas eltrovita kaj la hejmvizito de Poirot al Londono de la Meza Oriento estas interrompita por solvi la kazon. La komencaj ĉapitroj de la romano okazas unuavice en Istanbulo. La cetero de la romano okazas en Jugoslavio, kun la trajno kaptita inter Vinkovci kaj Brod.

Intriga resumo

La belga detektivo Hercule Poirot estis kaptita en aparte komplika murdokazo, post sukcese kompletigi komplikan kaj aparte sentivan enketon por la franca armeo en Sirio. Poirot deĵoris en la belga polico. Post longa kariero en la polico, Poirot demisiis, translokiĝis al Londono, kaj iĝis privata detektivo. Kiel privata detektivo, Poirot trovis sin fari enketojn ĉirkaŭ la mondo, kaj, inter aliaj aferoj, helpis al diversaj registaroj en precipe komplikaj enketoj. Post kiam la enketo estis finita, Poirot elektis fari sian vojon reen al Anglio per la trajno Orient Express.

Estas vintro kaj la Orient Express estas elironta sian kajon ĉe la stacidomo de Istanbulo al Calais. La vagono estas plene rezervita kun dek tri homoj tiun nokton, sed Hercule Poirot ankoraŭ sukcesas akiri sidlokon en kupeo, grandparte dank'al koni direktoron de la firmao kiu posedas la kuŝvagonon. Post forlasado de Beogrado, la trajno daŭras sian vojon. En la mezo de la nokto, la trajno estas devigita halti, ĉar grandaj kvantoj de neĝo blokas la trakon. Dum la nokto, Hercule Poirot havas malfacilecon dormi, plurajn fojojn li estas ĝenita per la bruo de la vagono kaj de la najbaraj kupeoj. La postan matenon, industria magnato Ratchett estas trovita morta en lia kupeo, murdita kun dek du pikvundoj en lia brusto. Poirot komencas esplori la kazon.

Roluloj

• Hercule Poirot, belga detektivo
• Mr. Samuel Ratchett, usona industria magnato
• Hector Willard MacQueen, sekretario al Ratchett
• Edward Henry Masterman, servisto Ratchett
• Kolonelo John Arbuthnot, brita kolonelo
• Sinjorino. Caroline Martha Hubbard, usona edzino
• Countess Elena Andrenyi, edziĝinta al Rudolph Andrenyi
• Grafo Rudolph Andrenyi, hungara grafo, edziĝinta al Elena Andrenyi
• Natalia Dragomiroff, rusa princino
• Miss Mary Debenham, brita sekretario kaj guvernistino
• Fräulein Hildegarde Schmidt, germana ĉambristino
• Antonio Foscarelli, itala aŭtovendisto
• F-ino Greta Ohlsson, sveda misiisto
• Pierre Michel, franca trajnokonduktoro
• Cyrus Hardman, usona detektivo
• M. Bouc, belga konato de Poirot

Referencoj en kulturo

• En la dua sezono de la serio My Little Pony: Friendship is Magic ekzistas epizodo nomita MMMystery on Friendship Express, kiu ankaŭ traktas misteron ene de trajno.
• En sezono 8 el Doctor Who ekzistas epizodo kie morto okazas sur trajno ankaŭ nomita la Orient Express. La epizodo mem estas nomita Mummy on the Orient Express".
• En la sukcesa plenkreska animacioserio Futurama ekzistas epizodo nomita Murder on the Planet Express Ship kiu traktas monstron, kiu ŝanĝas formon kaj mortigas unu post la alia la ŝipanoj en la kosmoŝipo, finfine estas rivelita ke la monstro estis parto de la provo de la profesoro plifirmigi la skipon.

Filmadaptiĝoj

Murder on the Orient Express (filmo, 1974)

La romano ankaŭ estis adaptita en filmon, Murder on the Orient Express, de 1974, kiu estis reĝisorita fare de Sidney Lumet, kaj ĉefroligita de Albert Finney kiel Poirot, Sean Connery kiel Kolonelo Arbuthnot kaj Lauren Bacall kiel Mrs. Hubbard.

Murder on the Orient Express (filmo, 2001)

Alia adapto de la romano estis farita en 2001, en kiu Alfred Molina interpretis la detektivon Poirot. Kaj kompreneble ankaŭ en la rolo de la aktoro David Suchet en la brita televidserio Poirot.

Murder on the Orient Express (filmo, 2017)

En 2017, alia filmo estis produktita surbaze de la romano, Murder on the Orient Express, reĝisorita fare de Kenneth Branagh, kiu pozis kiel detektivo Poirot, kaj kun la partopreno de Johnny Depp, Judi Dench, Willem Dafoe, Derek Jacobi, Josh Gad, Penélope Cruz kaj Michelle Pfeiffer.

En Esperanto aperis

• esperante Murdo en la Orienta Ekspreso tradukita en Esperanton (PDF) de ETULO kaj publikigita kiel parto de la La Epoko Libro-Klubo fare de la The Esperanto Publishing Company Limited.

• Stanislavo Belov (2018-04-12) Murdo en la Orienta Ekspreso — bela simplaĵo (esperante). Blogger. Arkivita el la originalo je 2018-04-13. Alirita 2018-04-12. (recenzo pri la filmo de 2017)

Recenzoj

Pri la Esperanta traduko Murdo en la Orienta Ekspreso.

„ Estis tre bona ideo, prezenti la libron de Agatha Christie kiel unuan eldonaĵon de «Epoko». La libro, prezentas detektivan romanon, kies heroo, la belgo Poirot, sukcesas solvi plej malfacilan problemon. La leganto kune kun li analizas ĉiujn eblojn, sekvas ĉiujn paŝojn, ĝuas la tutan eksperim enton ĝisfunde. Kune kun la libro « La Naiveco de Pastro Brown » la libro donas al nia internacia literaturo belan ekzem plon de la detektiva literaturspeco. ” — Belga esperantisto n252 (feb 1938)

Eksteraj ligiloj

• Murder on the Orient Express ĉe la oficiala retejo de Agatha Christie
• "Agatha Christie kaj Arkeologio: La elfosaĵoj ĉe Nineveh, Arpachiyah, Chagar Bazar kaj Diri Brak; 1931–1939"—Retejo de la brita muzeo sur la Mallowans' verko ĉe Arpachiyah
• Katalogo de Heredaĵbiblioteko Hendrik Conscience
• Katalogo "Erfgoedbib" en LibraryThing