| „ La apero de tiu ĉi fama libro en E.-traduko estas denova pruvo por la seriozeco de kaj ĝia kreskanta utileco por la diskonigado de la mondliteraturo.
La romano, kiu traktas la plej aktualan problemon de la nuntempo, la rilatojn inter kapitalismo kaj laboristaro, estas jam tiel konata per la originalo kaj nacilingvaj tradukoj, ke supozeble sufiĉas karakterizi ĝian enhavon per malmultaj frazoj. La romano priskribas la evoluon de la filo de riĉega Kalifornia petrolindustriisto Bunny Ross, junulo sinceranima, impresiĝema kaj kunsentema, malemas al la ekspluatmetodoj de la grandindustriistoj, kaj malgraŭ la avertoj de siaj familianoj kaj samsocietanoj li simpatias kun la ekorganiziganta laborista movado, malfeliĉe ŝanceliĝante inter iliaj du partoj: la socialdemokratoj kaj la komunistoj. La mondmilito progresigas la sociajn demandojn, sed ne solvas ilin, Laboristoamiko el junaĝo, militservinte en la Usona gvardio en Siberio, revenas hejmen kiel komunisto. Li estas mortigita dum atako de politikaj kontraŭuloj. Bunny, al kiu post la morto de lia patro restas nur relative malgranda heredajo, fine decidas, post naŭziĝo de la mondo de kapitalistoj kaj mondulinoj, sin dediĉi al la paca edukado de laboristoj kaj tiucele fondas modelbienon, mem edziĝante kun socialista judino. Kia ajn estas la politika kredo de la leganto, li ne povas esti ne interesita je tiu ĉi libro.
De literatura vidpunkto eble estas plej rimarkinde, ke al la aŭtoro bone sukcesis prezenti la intence traktitajn sociajn problemojn en formo de individua sorto kaj tiel peri al la leganto la instruan efikon de reala travivaĵo.
Pli priparolinda ol la enhavo ŝajnas al ni la E.-traduko. Ĉar la grandaj literaturaĵoj gravuras la trajtojn de nia lingvo kaj presitaj lingvoeraroj facile fiksiĝas.
La stilo de la traduko estas kvankam ne eleganta, tamen sufiĉe klara, flua kaj ne riproĉinda. Gramatikaj eraroj ne troviĝas, nur la ripetita uzo de „esceptinte“ anstataŭ „escepte de“ ĝenas la ŝatanton de korekta lingvo.
Pli kritikinda estas la uzo de multaj (vere ne necesaj) neologismoj. Kvankam ili iomete perdiĝas en la granda amplekso de la verko, ili tamen ĝenas la cetere bonan kompreneblecon. Oni povas ilin dividi en du grupojn:
1e: vortoj troveblaj en la Plena Vortaro, sed ne oficialaj kaj certe ne internacie kompreneblaj: ekz.: bilo, blago, ĉantaĝi, defin, fusilo, gagate, hurdo, lozanĝo1), lubrika, obuso, villo (anst. vilao);
2e: vortoj eĉ ne troveblaj en la Plena Vortaro: bangalo, destrojeroj, futbalo2), halukso, kamuflaĵo, miraĝo, plasi, razenejo.
Nur du rimarkigoj: 1) „Lozanĝo“ en la Plena Vortaro havas la saman difinon kiel „rombo“. Kial do ĝi estas enkondukita?
2) „Futbalo“ estas en E. ne permesebla formo,ĉar „futo“ jam signifas mezuron kaj „balo“
danefeston. Ĉu la esperantistoj estas vere tiel senspiritaj, ke ili ne povas kompreni „piedpilko“?
La facilanima enkonduko de neologismoj estas granda danĝero al la natura evoluo de nia lingvo, kiu devus atenti antaŭ do sian propran logikon. Kia ja fariĝus la lingvo, se ĉiu rajtus enkonduki iujn novajn vortojn el sia lingvo kaj tiuj ĉ tuj poste enpreniĝus en la
vortarojn? Kiu nepre volas uzi novajn vortojn, tiu antaŭe aŭskultu la kritikon de bona
alinacia esperantisto! Kaj rajta postulo: ĉiu nova vorto estu en aldono klarigita.
Tiam verkoj kiel la priparolita pli facile populariĝos kaj gajnos inter la esperantistaro ia merititan disvastiĝon kaj rekonon. ” |
.jpg)
Volumo 1
Volumo 2
