Glotalo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Malaprobis la lastan tekstan ŝanĝon (de Franeg) kaj restarigis revizion 5705422 de Saom
kor ligiloj, +Kat
Linio 1: Linio 1:
{{Lokoj de artikulacio}}
{{Lokoj de artikulacio}}


'''Glotaloj''', (aŭ '''glotaj konsonantoj''', aŭ pleonasme '''glotalaj konsonantoj''') estas [[konsonanto]]j [[artikulacio|artikulaciataj]] per la [[gloto]].
La '''glotaj konsonantoj''', aŭ ĵargone '''glotaloj''', aŭ pleonasme '''glotalaj konsonantoj''' estas [[konsonanto]]j [[artikulacio|artikulaciataj]] per la [[gloto]].


Multaj fonetikistoj konsideras ilin, aŭ almenaŭ la tiel-nomatajn frikativojn, kiel transiraj statoj de la gloto sen ia loko de artikulacio kian havas aliaj konsonantoj; fakte, iuj entute ne konsideras ilin kiel konsonantojn. Tamen, almenaŭ la [[glota halto|glota plozivo]] kondutas kiel tipa konsonanto en lingvoj kia [[Tsou lingvo|Tsou]] ("Tsou" en [[Tajvano]]).
Multaj fonetikistoj konsideras ilin, aŭ almenaŭ la tiel-nomatajn frikativojn, kiel transirajn statojn de la gloto sen ia loko de artikulacio kian havas aliaj konsonantoj; fakte, iuj entute ne konsideras ilin kiel konsonantojn. Tamen, almenaŭ la [[glota halto|glota plozivo]] kondutas kiel tipa konsonanto en lingvoj kia [[Tsou lingvo|Tsou]] ("Tsou" en [[Tajvano]]).


Glotaj konsonantoj en la [[Internacia Fonetika Alfabeto]]:
Glotaj konsonantoj en la [[Internacia Fonetika Alfabeto]]:
Linio 27: Linio 27:
|-
|-
! style="border:1px solid black"|{{IPA|ɦ}} <!--[[Image:Xsampa-hslash.png]]-->
! style="border:1px solid black"|{{IPA|ɦ}} <!--[[Image:Xsampa-hslash.png]]-->
| style="border:1px solid black"|[[voĉa glota frikativo|spire voĉa glota "frikativo"]]
| style="border:1px solid black"|[[glota frotsono voĉa]]
| style="border:1px solid black"|[[Ĉeĥa lingvo|Ĉeĥa]]
| style="border:1px solid black"|[[Ĉeĥa lingvo|Ĉeĥa]]
| style="border:1px solid black"|Pra<font color="#FF0000">h</font>a
| style="border:1px solid black"|Pra<font color="#FF0000">h</font>a
Linio 34: Linio 34:
|-
|-
! style="border:1px solid black"|{{IPA|h}} <!--[[Image:Xsampa-h.png]]-->
! style="border:1px solid black"|{{IPA|h}} <!--[[Image:Xsampa-h.png]]-->
| style="border:1px solid black"|[[senvoĉa glota frikativo|senvoĉa glota "frikativo"]]
| style="border:1px solid black"|[[glota frotsono senvoĉa]]
| style="border:1px solid black"|[[Angla lingvo|Angla]]
| style="border:1px solid black"|[[Angla lingvo|Angla]]
| style="border:1px solid black"|<font color="#FF0000">h</font>at
| style="border:1px solid black"|<font color="#FF0000">h</font>at
Linio 56: Linio 56:
* [[Loko de artikulacio]]
* [[Loko de artikulacio]]
* [[Listo de fonetikaj temoj]]
* [[Listo de fonetikaj temoj]]
<!--{{Consonants}}-->


[[Kategorio:Konsonantoj]]
[[Kategorio:Konsonantoj]]
[[Kategorio:Glotaj konsonantoj]]

Kiel registrite je 11:49, 1 mar. 2018

Lokoj de artikulacio
Labialo
Bilabialo
Labial-velaro
Labial-alveolaro
Labial-dentalo
Koronalo
Lango-labialo
Interdentalo
Dentalo
Alveolaro
Apeksa konsonanto
Laminalo
Postalveolaro
Alveolo-palatalo
Retroflekso
Dorsalo
Palatalo
Labial-palatalo
Velsono
Uvularo
Uvular-epiglotalo
Radikalo
Faringalo
Epigloto-faringalo
Epiglotalo
Glotalo
Ĉi tiu paĝo entenas fonetikan informon en la IFA, kiu povas ne ĝuste montriĝi per iuj retumiloj.
[Helpon!]
vdr

La glotaj konsonantoj, aŭ ĵargone glotaloj, aŭ pleonasme glotalaj konsonantoj estas konsonantoj artikulaciataj per la gloto.

Multaj fonetikistoj konsideras ilin, aŭ almenaŭ la tiel-nomatajn frikativojn, kiel transirajn statojn de la gloto sen ia loko de artikulacio kian havas aliaj konsonantoj; fakte, iuj entute ne konsideras ilin kiel konsonantojn. Tamen, almenaŭ la glota plozivo kondutas kiel tipa konsonanto en lingvoj kia Tsou ("Tsou" en Tajvano).

Glotaj konsonantoj en la Internacia Fonetika Alfabeto:


IFA Priskribo Ekzemplo
Lingvo Ortografio IFA Signifo
ʔ glota plozivo (senvoĉa) Havaja okina [ʔo.ˈki.na] ‘okina[1]
ɦ glota frotsono voĉa Ĉeĥa Praha [pra.ɦa] Prago
h glota frotsono senvoĉa Angla hat [hæt] ĉapelo


La "frikativoj" ne estas veraj frikativoj. Temas pri tradicia uzo de la vorto. Ili anstataŭe prezentas transirajn statojn de la gloto (fonado) sen specifa loko de artikulacio. [h] estas sevoĉa transiro; [ɦ] estas spirvoĉa transiro, kaj povus transkribiĝi kiel [h̤].

La glota plozivo troviĝas en multaj lingvoj. Ofte ĉiujn vokalajn komenciĝojn antaŭas glota plozivo; ekzemple, en la germana. En la hajvaja la glotan plozivon signas unuopa malferma citilo <>. Iuj alfabetoj uzas diakritajn signojn por la glota plozivo, kia la hamzo <ء> en la Araba alfabeto; en multaj lingvoj de Mezameriko, la Latina litero <h> estas uzata por la glota plozivo.

Pro tio ke la gloto laŭnecese estas fermita por la glota plozivo, ĝi ne povas esti voĉa.

Piednotoj

  1. 'okina: Glota signo en multaj polineziaj lingvoj.

Vidu ankaŭ