Paralelogramo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017
e Bildo pri areo
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:Parallelogram.svg|frame|right|Paralelogramo.]]
[[Dosiero:Parallelogram.svg|eta|dekstre|Paralelogramo (AB=DC, DA=CB).]]
En [[geometrio]], '''paralelogramo''' estas [[kvarlatero]] kun du aroj de [[paralelo|paralelaj]] [[latero (geometrio)|lateroj]]. La kontraŭaj lateroj de paralelogramo estas de egala longo, kaj la kontraŭaj anguloj de paralelogramo estas [[kongrueco|kongruaj]].
En [[geometrio]], '''paralelogramo''' estas [[kvarlatero]] kun du aroj de [[paralelo|paralelaj]] [[latero (geometrio)|lateroj]]. La kontraŭaj lateroj de paralelogramo estas de egala [[longo]], kaj la kontraŭaj anguloj de paralelogramo estas [[kongrueco|kongruaj]].


La tri-dimensia analogo de paralelogramo estas [[paralelepipedo]].
La tri-dimensia analogo de paralelogramo estas [[paralelepipedo]].


== Propraĵoj ==
== Proprecoj ==
[[Dosiero:ParallelogramArea.svg|eta|180px|La areo de paralelogramo egalas tiun de [[ortangulo]] kun sama bazo kaj sama alto.]]
* La du paralelaj lateroj estas de egala longo.
* La areo, ''A'', de paralelogramo estas ''A=BH'', kie ''B'' estas la bazo kaj ''H'' estas ĝia alto.
* La du paralelaj [[latero]]j estas de egala longo.
* La [[areo]], ''A'', de paralelogramo estas ''A=BH'', kie ''B'' estas la bazo kaj ''H'' estas ĝia alto.
* La areo de paralelogramo estas dufoje la areo de triangulo kreita per unu el ĝiaj diagonaloj.
* La areo de paralelogramo estas dufoje la areo de triangulo kreita per unu el ĝiaj diagonaloj.
* La areo estas ankaŭ egala al la grandeco de la [[vektora produto]] de du najbaraj lateroj.
* La areo estas ankaŭ egala al la grandeco de la [[vektora produto]] de du najbaraj lateroj.
* La [[diagonalo]]j de paralelogramo [[duondivido|dusekcas]] unu la alian.
* La du [[diagonalo]]j de paralelogramo estas egalaj kaj [[duondivido|dusekcas]] unu la alian.
* Estas ebla krei [[kahelaro]] de ebeno per kopioj de ĉiu paralelogramo.
* Eblas krei [[kahelaro]]n de [[ebeno]] per sindekvaj kopioj de ĉiu paralelogramo.
* La paralelogramo estas speciala okazo de la [[trapezo]].
* La paralelogramo estas speciala kazo de la [[trapezo]].
* La [[ortangulo]] estas speciala okazo de la paralelogramo.
* La [[ortangulo]] estas speciala kazo de la paralelogramo.
* La [[rombo]] estas speciala okazo de la paralelogramo.
* La [[rombo]] estas speciala kazo de la paralelogramo.


== Vektoraj spacoj ==
== Vektoraj spacoj ==
Linio 26: Linio 27:
== Pruvo ke la diagonaloj dusekcas unu la alian ==
== Pruvo ke la diagonaloj dusekcas unu la alian ==
[[Dosiero:Parallelogram1.svg|right|Paralelogramo ABCD]]
[[Dosiero:Parallelogram1.svg|right|Paralelogramo ABCD]]
Por pruvi ke la diagonaloj de paralelogramo dusekcas unu la alian, unue notu kelkajn parojn de ekvivalentaj anguloj:
Por pruvi ke la diagonaloj de paralelogramo dusekcas (duondividas) unu la alian, unue notu kelkajn parojn de ekvivalentaj anguloj:


:<math>\angle ABE \cong \angle CDE</math>
:<math>\angle ABE \cong \angle CDE</math>
:<math>\angle BAE \cong \angle DCE</math>
:<math>\angle BAE \cong \angle DCE</math>


pro tio ke ili estas anguloj kiuj estas transversaj kun [[paralelo|paralelaj]] <math>AB</math> kaj <math>DC</math>.
pro tio ke ili estas anguloj, kiuj estas transversaj kun [[paralelo|paralelaj]] <math>AB</math> kaj <math>DC</math>.


Ankaŭ, <math>\angle AEB \cong \angle CED</math> pro tio ke ili estas paro de [[vertikala angulo|vertikalaj anguloj]].
Ankaŭ, <math>\angle AEB \cong \angle CED</math> pro tio ke ili estas paro de [[vertikala angulo|vertikalaj anguloj]].

Kiel registrite je 09:37, 28 aŭg. 2018

Paralelogramo (AB=DC, DA=CB).

En geometrio, paralelogramo estas kvarlatero kun du aroj de paralelaj lateroj. La kontraŭaj lateroj de paralelogramo estas de egala longo, kaj la kontraŭaj anguloj de paralelogramo estas kongruaj.

La tri-dimensia analogo de paralelogramo estas paralelepipedo.

Proprecoj

La areo de paralelogramo egalas tiun de ortangulo kun sama bazo kaj sama alto.
  • La du paralelaj lateroj estas de egala longo.
  • La areo, A, de paralelogramo estas A=BH, kie B estas la bazo kaj H estas ĝia alto.
  • La areo de paralelogramo estas dufoje la areo de triangulo kreita per unu el ĝiaj diagonaloj.
  • La areo estas ankaŭ egala al la grandeco de la vektora produto de du najbaraj lateroj.
  • La du diagonaloj de paralelogramo estas egalaj kaj dusekcas unu la alian.
  • Eblas krei kahelaron de ebeno per sindekvaj kopioj de ĉiu paralelogramo.
  • La paralelogramo estas speciala kazo de la trapezo.
  • La ortangulo estas speciala kazo de la paralelogramo.
  • La rombo estas speciala kazo de la paralelogramo.

Vektoraj spacoj

En vektora spaco, adicio de vektoroj estas kutime difinita uzanta la paralelograman leĝon. La paralelograma leĝo diferencigas hilbertajn spacojn de aliaj banaĥaj spacoj.

Komputado de areo de paralelogramo

Estu kaj estu signifi la matrico kun kolumnoj kaj . Tiam la areo de la paralelogramo generita per kaj estas egala al

Estu kaj estu . Tiam la areo de la paralelogramo generita per kaj estas egala al

Pruvo ke la diagonaloj dusekcas unu la alian

Paralelogramo ABCD
Paralelogramo ABCD

Por pruvi ke la diagonaloj de paralelogramo dusekcas (duondividas) unu la alian, unue notu kelkajn parojn de ekvivalentaj anguloj:

pro tio ke ili estas anguloj, kiuj estas transversaj kun paralelaj kaj .

Ankaŭ, pro tio ke ili estas paro de vertikalaj anguloj.

Pro tio, ĉar ili havi la samajn angulojn.

De ĉi tiu simileco, oni havas rilatumojn:

Pro tio ke) , estas

.

Pro tio,

dusekcas la diagonalojn kaj .

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj