Kimra lingvo
| Kimra lingvo | ||
| Cymraeg | ||
| ||
| Elcentaĵo de parolantoj de la Kimra lingvo laŭ regiono | ||
| lingvo • moderna lingvo | ||
|---|---|---|
| britona lingvaro • okcident-britona lingvaro | ||
| Parolata en | Kimrio, Ĉubuto (provinco de Argentino) | |
| Parolantoj | 724 000 | |
| Denaskaj parolantoj | — Kimrio: 611,000 parolantoj, ĉ. 21,7% de la loĝantaro de Kimrio (plenkapabla), kun 57% (315.000) kiuj sin konsideras fluaj[1] — Anglio: 150,000 [2] — Ĉubuto, Argentino: 5.000 [3] — Usono: 2.500 [4] — Kanado: 2.200 [5] | |
| Skribo | Latina alfabeto kun Kimra varianto | |
| Lingvistika klasifiko | ||
Hindeŭropa
| ||
| Oficiala statuso | ||
| Reguligita de | Bwrdd yr Iaith [1] | |
| Lingva statuso | 2 vundebla | |
| Lingvaj kodoj | ||
| Lingvaj kodoj | ||
| ISO 639-1 | cy | |
| ISO 639-2 | ||
| Bibliografia | cym | |
| Terminologia | wel | |
| ISO 639-3 | cym | |
| SIL | CYM | |
| Glottolog | wels1247 | |
| Angla nomo | Welsh | |
| Franca nomo | gallois | |
| Vikipedio | ||
La kimra lingvo (kimre : (Cymraeg aŭ y Gymraeg, prononco [kəmˈrɑːɨɡ], [ə ɡəmˈrɑːɨɡ]) estas kelta lingvo parolata en Kimrio de ĉ. 20% de la enloĝantoj (580 000 el 3 milionoj) kaj en valo Chubut, kimra emigrinta kolonio en Patagonio (regiono de Argentino). Ankaŭ en aliaj partoj de la mondo oni parolas la kimran, ĉefe en Usono, Kanado kaj Aŭstralio.
Origino
Ĝi estas hindeŭropa, pli precize kelta, parenca al la kornvala kaj la bretona, pli fore al la irlanda kaj skota gaela lingvoj.
Stato
La popolnombrado de 2001 montras ke 20.5% de la enloĝantoj de Kimrio parolas kimre (kreskante de 18.5% en 1991), el popolo de ĉ 3 milionoj; vidiĝas ke triono de la loĝantaro enmigris en Kimrion en la lastaj 30 jaroj.
Eĉ inter la kimreparolantoj, malmultaj (se eĉ ekzistas) parolas nur la kimran.
Kvankam la kimra estas minoritata lingvo kaj pro tio minacita far la domineco de la angla lingvo, dum la dua parto de la 20-a jarcento subteno por la lingvo kreskis kune kun la kresko de naciaj politikaj organizoj formitaj de la politika partio "Plaid Cymru" kaj "Cymdeithas yr Iaith Gymraeg" (Kimra Lingvo-societo).
La uzo de la kimra kiel unua lingvo estas ĝenerale limigita al la nordo kaj al la okcidento de Kimrio, kiu ne estas tre urbigita, ĉefe Gwynedd, Merionedd, Ynys Môn, Sir Gaerfyrddin, Norda Sir Benfro, Ceredigion, kaj partoj de Okcidenta Morgannwg.
La kimra lingvo estas tre viva lingvo. Ĝi estas uzata en ĉiutaga konversacio kaj estas videbla en Kimrio ĉie. Loka registaro (inkluzive la Kimra Kunvenio) uzas la kimran lingvon kiel oficialan lingvon. Publikaj institucioj eldonas oficialan literaturon kaj propagandon kimraversie (ekzemple leterojn de lernejoj al gepatroj, bibliotekajn informojn kaj administraciajn informojn). Ĉiuj stratsignoj en Kimrio estas kimre kaj angle, inkluzivante kimrajn formojn de loknomoj (kelkaj el tiuj estas nelongaj inventoj, kiuj estas bazitaj al anglaj nomoj - kaj ankaŭ inverse).
Ekzemplon de la kimra lingvo vi povas trovi je Hen Wlad Fy Nhadau, la nacia kimra himno.
Ne ekzistas ĉiutaga ĵurnalo en la kimra, sed ekzistas ĉiusemajnaj revuoj kaj multe da lokaj ĉiumonataj revuoj.
Dulingvaj oficialaj indikoj en Kimrio
-
Dulingva vojŝildo en Cardiff. -
Alia dulingva vojŝildo -
Dulingva vojomarkado en Kimrio
Notoj kaj fontoj
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
- Esperanto-kimra vortaro
- A Welsh Course Kurso de kimra lingvo (angle)
- History and Status of the Welsh Language Historio kaj stato de la kimra lingvo (angle)
- Wales on the Web Kimrio sur la TTT (angle)
- BBC Radio Cymru (kimre)
- Cymdeithas yr Iaith Gymraeg Radikala organizo kiu subtenas la lingvon. (kimre)
- ↑ Esploro je la Uzo de la Kimra Lingvo 2004: la raporto (PDF). Alirita 5 Junio 2012.
- ↑ Oficejo de Supera komisaro de UN por rifuĝintoj Refworld | Monda Listo de Minoritataj kaj Indiĝenaj Popoloj - Unuiĝinta Reĝlando : Kimra. UNHCR. Alirita 2010-05-23.
- ↑ Kimrio kaj Argentino. Wales.com website. Kimra Asemblea Registaro (2008). Alirita 23 Januaro 2012.
- ↑ Tabelo 1. Detalaj Lingvoj Parolataj Hejme kaj Kapablo de Paroli Angle por la Popolo 5 jaroj kaj plu por Usono: 2006-2008 Release Date: Aprilo, 2010 (xls). Usona Buroo de la Censo (27 Aprilo 2010). Alirita 2 Januaro 2011.
- ↑ 2006 Censo de Kanado: Tabeligoj bazitaj sur temoj: Variaj Parolataj Lingvaj (147), Aroj laŭ Aĝo (17A) kaj Sekso (3) por la Popolo de Kanado, Provincoj, Teritorioj, Censo je la Areoj Metropolaj kaj Censo je Aglomeratoj, Censo de 2006 - 20% Specimenaj Datenoj. Kanada Statistiko (7 Decembro 2010). Alirita 3 Januaro 2011.