Nevile Henderson
| Nevile Henderson | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 10-an de junio 1882 en Nuthurst |
| Morto | 30-an de decembro 1942 (60-jaraĝa) en Londono |
| Mortokialo | kancero |
| Lingvoj | angla |
| Ŝtataneco | Unuiĝinta Reĝlando (Britio) |
| Alma mater | Eton College |
| Familio | |
| Patro | Robert Henderson |
| Patrino | Emma Hargreaves |
| Okupo | |
| Okupo | diplomato |
Sir Nevile Meyrick HENDERSON, (Sedgwick, 10-an de junio 1882 – Londono, 30-an de decembro 1942), estis brita diplomato kaj ambasadoro.
Biografio[redakti | redakti fonton]
Nevile Henderson, tria infano de Robert kaj Emma, naskiĝis proksime de Horsham [1]; post frekventado de la universitato ĉe Eton College, en 1905 li komencis diplomatian karieron. De 1929 ĝis 1935 li estis nomumita Eksterordinara Sendito kaj Plenrajta Ministro ĉe la Regno de Jugoslavio [2], enirante en la favoron de la reĝo Aleksandro la 1-a kaj de la princo Paul Karađorđević. En bonegaj rilatoj kun la "Cliveden-aro" de la Astors, kiuj subtenis pacigon kun Nazia Germanio kaj de kiu princo Paul estis parto, li skribis en siaj memoraĵoj kiel Aleksandro la 1-a volis montri al li siajn militajn planojn kontraŭagi la hipotezan aeratakon de Mussolini en Dalmatio kiam konsiderinda parto de la itala armeo estis translokigita al la limoj kun tiu Regno [3] .
Membro de la Konservativa Partio, la 28-an de majo 1937 li atingis la pinton de sia kariero: ambasadoro de Britio ĉe la Tria Regno. En ĉi tiu funkcio, li kredis, ke oni estus povintaj kontroli Adolf Hitler-on kaj peli lin al paco kaj kunlaboro kun okcidentaj ŝtatoj: en februaro 1939, fakte, li tion telegrafis al la ministerio pri eksteraj aferoj en Londonon.
Subtenanto de la "mildiga" politiko, dum la munkena konferenco de 1938 li konsilis al la brita ĉefministro Neville Chamberlain teni "mildan linion" rilate al la nazioj. Baldaŭ post la interkonsento li revenis al Londono por kuracado, kiu tamen ne donis rezultojn: li ankoraŭ malbonfartis kiam, en februaro 1939, li revenis al sia oficejo en Berlino; probable li jam suferis pro kancero, malsano, kiu kaŭzis lian morton fine de 1942 [4].
En la nokto de la 30-a de aŭgusto, 1939, Henderson havis tre streĉan renkontiĝon kun la germana ministro pri eksterlandaj aferoj Joachim von Ribbentrop: ĉi-lasta prezentis sian "finan oferton" noktomeze kaj avertis Henderson, ke se li ne ricevos respondon antaŭ tagiĝo, li estus konsiderinta sian ultimaton malakceptita. "Kiam Ribbentrop rifuzis doni kopion de la germanaj petoj al la brita ambasadoro noktomeze inter la 30a kaj la 31a de aŭgusto 1939, la du preskaŭ manbatalis. Ambasadoro Henderson, kiu delonge estis subtenanto de la cedojn al Germanio, ĉi-foje devis agnoski, ke la germana registaro esis jam decidinta komenci la militon kaj nur preparis al si alibion. Ne mirinde, ke Henderson koleriĝis; von Ribbentrop anstataŭe estis vidanta la militon alvenanta kaj revenis hejmen ĝojobrila" [5] .
Malgraŭ li ĉiam emis serĉi interkonsenton kiu estus povinta satigi la teŭtonajn postulojn pri Pollando - kiel li faris pri Aŭstrio kaj pri Ĉeĥoslovakio - la 3-an de septembro 1939 li, pro sia rolo, devis liveri la finan ultimaton de Britio al Germanio, kiu sankciis la militan staton inter la du potencoj se la malamikecoj inter Berlino kaj Varsovio ne estus ĉesintaj antaŭ la 11:00 horo. La germanoj ne respondis kaj je la 11:15 matene Neville Chamberlain oficiale subskribis la militdeklaron [6]; post ĉi tiu decido Henderson kaj liaj membroj estis malliberigitaj dum kelkaj tagoj fare de la Gestapo: liberigitaj la 7an de septembro, ili tuj revenis hejmen. En 1941 li estis nomumita Grupestro de la Hejma Gvardio.
Formale, Henderson restis la titolulo de la brita ambasado en Germanio ĝis la 10a de majo 1940; en tiu sama jaro li verkis la membiografian libron Malsukceso de misio: Berlino 1937-1939; en ĝi, li longe parolis pri iuj altranguloj de la nazia reĝimo inkluzive Hermann Göring sed, li tute ne flatis al Ribbentrop [7]. Lia membiografio, Akvo Sub la Pontoj, aperis post lia morto en 1945 [8] .
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Peter Neville, Appeasing Hitler: The Diplomacy of Sir Nevile Henderson, 1937–39, Palgrave Macmillan, 1999, p.1.
- ↑ London Gazette, articolo del 24 gennaio 1930
- ↑ Ilija Jukic, The Fall of Yugoslavia, New York e London, Harcourt Brace Jovanovich, 1974, pp. 14-15
- ↑ "Appeasing Hitler: The Diplomacy of Sir Nevile Henderson, 1937–39", Canadian Journal of History
- ↑ Gerhard Weinberg, A World At Arm, p. 43
- ↑ London Goes to War, 1939
- ↑ En origina lingvo qui
- ↑ Sir Nevile Meyrick Henderson en Encyclopædia Britannica
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- BP Boschesi, Kiel eksplodis la dua mondmilito - Mondadori Editore, 1974
- BP Boschesi, Kiu estis en la Dua Mondmilito - Vol. Mi, Mondadori Editore, 1975 - pag. 252
- Giuseppe Vella, Nevile Henderson, lasta angla ambasadoro al Hitler - Bulzoni Editore, 1967
Aliaj projektoj[redakti | redakti fonton]
Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su Nevile Henderson
