Wu Di
| Wu Di | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Antaŭulo | Emperor Jing of Han vd | ||||
| Sekvanto | Emperor Zhao of Han vd | ||||
| Persona informo | |||||
| Naskonomo | 劉徹 | ||||
| Naskiĝo | en Ĉangan | ||||
| Morto | en Ĉangan | ||||
| Etno | hanoj vd | ||||
| Lingvoj | ĉina vd | ||||
| Ŝtataneco | Okcidenta Han-Dinastio vd | ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Dinastio Lju vd | ||||
| Patro | Emperor Jing of Han vd | ||||
| Patrino | Empress Wang Zhi • Empress Wang vd | ||||
| Gefratoj | Princess Pingyang • Princess Nangong • Princess Longlü • Jin Su • Liu Rong • Liu Pengzu • Liu Cheng • Liu Ji • Liu De • Liu Fa • Liu Shun • Liu Yue • Liu Eyu • Liu Fei, Prince of Jiangdu • Liu Sheng • Liu Yu • Liu Duan vd | ||||
| Edz(in)o | Empress Chen Jiao • Empress Wei Zifu • Lady Wang • Li Ji • Li Furen • Lady Yin • Xing Xing'e • Gouyi vd | ||||
| Infanoj | Liu Ju • Emperor Zhao of Han • Liu Hong • Liu Dan • Liu Xu • Liu Bo • princess Weichang • princess Zhuyi • princess Shiyi • princess Eyi • princess Yangshi • princess Yian vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | poeto vd | ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Wu Di (naskiĝis en -156 — mortis la 29-an de marto -87) Liu Che (劉徹), ano de la dinastio Han, iĝis en la jaro -141 imperiestro de Ĉinio, sin nomis Wu Di (tradicie 漢武帝, simpligite: 汉武帝;transskribe laŭ Wade-Giles: Wu Ti) kaj regis ĝis sia morto je la 29-a de marto -87. La historia memoro atentas lin precipe pro grandaj teritoriaj ekspansioj, kiujn li realigis, kaj ĉar li organizis fortan centrigitan ŝtaton kongruan al la ideoj de Konfucio.
Dum sia regado, por limigi influojn de nobelaj familioj, enkondukis en -127 la principon de disdivido de la tero inter ĉiuj filoj. Ankaŭ enkondukis novajn komercajn impostojn kaj la ŝtatan monopolon por salo kaj fero (-119), kuprajn monerojn kaj alkoholon (-98).
Li enkondukis la principon niánhào, nomigon de eraoj fare de imperiestroj. De tiu periodo laŭvicaj jaroj estis signataj per laŭvica regojaro de la donita imperiestro. Krome la imperiestro povus nomi unuopajn periodojn de sia regado. Wu Di dum sia regado nomis 11 eraojn.
Li gvidis ekspansieman eksteran politikon – aneksis Manĉurion en -128 kaj reĝlandojn de la norda kaj meza Koreio (-109 ĝis -106).
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- Kolektiva verko redaktita de Aleksander Krawczuk, 2005, Wielka Historia Świata (La Granda Mond-Historio) 3-a volumo Świat okresu cywilizacji klasycznych (Mondperiodo de la klasikaj civilizoj), p. 626, Oficyna Wydawnicza FOGRA, ISBN 83-85719-84-9.
- Jacques Pimpaneau, Chiny. Kultura i tradycje (Ĉinio. Kulturo kaj tradicioj), Dialog, Varsovio 2001, ISBN 83-88238-77-9
