Ĉefrabeno de Israelo
| Ĉefrabeno de Israelo | ||
|---|---|---|
| הרב הראשי לישראל | ||
| pozicio | ||
| Komenco | 1921 vd | |
| Geografia situo | 31° 47′ 27″ N, 35° 11′ 52″ O (mapo)31.79076935.197857Koordinatoj: 31° 47′ 27″ N, 35° 11′ 52″ O (mapo) | |
| Lando(j) | Israelo vd | |
| Sidejo | Jerusalemo | |
| ||
 Ĉefrabeno de Israelo | ||
| Retejo | Oficiala retejo | |
La Ĉefrabeno de Israelo (hebree הרבנות הראשית לישראל, Ha-Rabbanut Ha-Rashit Li-Yisra'el) estas rekonita per leĝo kiel la supera rabena kaj spirita aŭtoritato por judismo en Israelo, kaj ĝi estas respondeca por la nomumo de rabenoj kaj reguligo de juda religia vivo [1].
La Ĉefrabeno estas gvidita fare de du ĉefrabenoj, Aŝkenaza kaj Sefarda - ankaŭ konata kiel Rishon LeZion (hebree ראשון לציון, signifante La Unua al Ciono) - kiuj kune estas elektitaj fare de speciala komisiono de rabenoj por oficperiodo de dek jaroj. La nuna aŝkenazia ĉefrabeno estas David Lau kaj la sefarda ĉefrabeno estas Yitzhak Yosef, kiuj komencis siajn oficperiodojn samtempe en 2013 [2].
Historio[redakti | redakti fonton]
La ĉefrabeno estis establita fare de la registaro de la brita Mandata en Palestino en 1921, ekzakte kiam ĝi koncedis araban gvidadon de la granda muftio de Jerusalemo [3].
Tiuj institucioj daŭre ekzistis post la kreado de la Ŝtato de Israelo en 1948. Malgraŭ ke multaj el la Ultra-ortodoksaj (Ĥaredi kaj Ĥasidismo) judoj ne akceptas la aŭtoritaton de la rabeno kaj estas gviditaj memstare propraj rabenoj, tamen multaj el ili sendas siajn reprezentantojn en provado influi politike ene de la institucio de la ĉefrabeno.
Multaj el la ĉefrabenoj antaŭe en siaj karieroj estis rabenoj de israelaj grandurboj.
La ĉefsidejo de la rabeno situas en la kvartalo Romema de Jerusalemo apud la ĉefa enirejo al Malnova Jerusalemo. La antaŭa ĉefsidejo de la institucio, la granda konstruaĵo nomita Templo de Salomono (hebree היכל שלמה, Hejĥal Ŝlomo), kiu ekde 1992 funkcias plejparte kiel muzeo.
Jurisdikcio[redakti | redakti fonton]
La Ĉefrabeno estas altranga oficialulo kun ŝtataj povoj kaj prerogativoj. Unu el ili gvidas la Ĝeneralan Konsilion de Rabenoj, kaj la aliaj estras la rabenan tribunalon.
Tiel, la ĉefrabeno havas jurisdikcion super multaj aspektoj de juda vivo en Israelo. Ĝia jurisdikcio inkluzivas aferojn de persona statuso, kiel ekzemple judaj geedziĝoj kaj judaj eksgeedziĝoj [4][5][6], same kiel judaj entombigoj, konvertiĝo al judismo, koŝeraj leĝoj kaj koŝera atestado, judaj enmigrintoj al Israelo (hebree olim), inspektado de judaj sanktaj ejoj, laboro kun diversaj religiaj banejoj (mikveoj) kaj jeŝivoj, kaj kontrolas la rabenajn tribunalojn en Israelo.
Rabenaj tribunaloj estas parto de la justico de Israelo kaj estas administritaj fare de la Ministerio de Religiaj Servoj. La tribunaloj havas ekskluzivan jurisdikcion super juda geedziĝo kaj eksgeedziĝo kaj havas paralelan jurisdikcion kun la distriktjuĝejoj en aferoj de persona statuso, alimento, infansubteno, gepatrorajto kaj heredado. Religiaj juĝaj verdiktoj estas efektivigitaj kaj devigitaj - kiel la civila kortumsistemo - fare de la polico kaj de la aliaj laŭjurah agentejoj.
Estas la ĉefrabeno kiu difinas la judan statuson de persono, kaj tial membrecon en la juda konfeskomunumo kaj la amplekson de ĝia jurisdikcio. La instituto aplikas striktan halaĥan interpreton koncerne membrecon en la juda komunumo.
La Ĉefrabeno konservas ortodoksan aliron de Halaĥo kaj ne rekonas konvertiĝojn aŭ geedziĝojn faritajn fare de Masorati aŭ liberalaj (konservativa, kaj reformisma) rabenoj. Tiu aliro povas kaŭzi grandajn malfacilaĵojn en civila stato por enmigrintoj al Israelo kies geedziĝaj aŭ konvertiĝaj atestiloj estas subskribitaj fare de tiuj rabenoj [7][8][9][10][11][12][13][14].
Funkcio kaj elekta proceso[redakti | redakti fonton]
La plej alta korpo de la Ĉefrabeno estas ĉefkonsilio, helpas al la du ĉefrabenojn. La du ĉefrabenoj alternas en ĝia prezidanteco. Ĝi ankaŭ respondas halaĥajn demandojn prezentitajn fare de judaj publikaj instancoj en la Diasporo. La Konsilio starigas, gvidas kaj kontrolas la korpojn ene de sia aŭtoritato. Ĝi konsistas el la du ĉefrabenoj, unu el la du ĉefrabenoj de ĉiu el la kvar gravaj grandurboj de Israelo (Tel-Avivo, Jerusalemo, Ĥajfo kaj Be'er Ŝeva) kaj dek famaj rabenoj. Duono de la Konsilio-membroj devas esti aŝkenazoj, duono sefardaj.
Liaj respondecaj kampoj inkluzivas la nomumon de rabenoj, la adopton de regularoj, la operacion de la nacia kaŝruta sistemo, kaj multe pli. La ŝtata leĝo pri la Ĉefrabeno de Israelo (1980) donas al la Konsilio de la Ĉefrabeno la sekvajn potencojn:
- disponigante publikan konsulton pri religiaj aferoj;
- prezentante la publikon al la valoroj de la Torao kaj mitzvot (ordonoj);
- disponigante koŝerajn atestilojn al restoracioj; entreprenoj kaj registaraj agentejoj;
- aprobo de urbaj rabenoj;
- registrado de geedziĝoj laŭ religiaj kanonoj;
- kontrolo de la importo de koŝera viando en Israelon;
- iuj aldonaj agoj necesaj por plenumi siajn devojn.
Nur membroj de speciala komisiono de 150 homoj havas la rajton elekti la Ĉefrabenojn de Israelo. Ĝi inkluzivas 80 rabenojn kaj 70 publikajn reprezentantojn. La rabena kurio konsistas el 30 rabenoj de grandaj urboj, 14 rabenoj de grandaj lokaj konsilioj, du rabenoj de regionaj konsilioj, ok rabenoj de grandaj ne-urbaj setlejoj, kvar rabenoj de urbaj areoj, dek religiemaj juĝistoj de la Ĉefa Rabena Tribunalo kun la plej longa sperto, unu ĉefrabeno de la Israelaj Defendaj Fortoj, unu rabeno konsiderita la plej aŭtoritata interpretisto de la Torao, kaj dek rabenoj nomumitaj fare de la ĉefa sefarda rabeno de Israelo post interkonsiliĝo kun la ministro de religiaj aferoj [15].
La konsisto de la kurio "de la publiko": 25 urbestroj de grandaj urboj, ses estroj de grandaj lokaj konsilioj, kvar estroj de grandaj regionaj konsilioj, 14 estroj de religiaj konsilioj de grandaj urboj, kvar estroj de lokaj religiaj konsilioj, ministroj, kaj membroj de la Kneset.
Ĉefrabenoj[redakti | redakti fonton]
Listo de ĉefrabenoj kiuj regis la rabenon ekde la kreado de la stato de Israelo en 1948, en kiu tempo la ĉefrabeno estis renovigita. Ĝis 1973, la ĉefrabenoj de Israelo estis nomumitaj porvive. Ekde tiam, liaj oficperiodo estis limigita al dek jaroj.
Aŝkenazaj rabenoj : _
- Abraham Isaac Kook
- Jiĉak HaLevi Herzog
- Iser Yehuda Unterman
- Ŝlomo Goren
- Abraham Elkanah Shapira
- Israelo Meir Lau
- Jonah Metzger
- David Lau
Sefardaj rabenoj (Rishon Lezion):
- Yaakov Meir
- Ben Zion Meir Hai Uziel
- Isaac Nissim
- Ovadia Josef
- Mordechai Eliyahu
- Eliyahu Bakshi Doron
- Shlomo Amar
- Jicĥak Josef
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ "Chief Rabbinate of Israel Law, 5740 (1980)"
- ↑ "Haredim Yosef and Lau elected chief rabbis of Israel", J Post.
- ↑ Official Gazette of the Government of Palestine, April 1, 1921 pp 74-75. Alirita 2022-06-14.
- ↑ "Marriage in Israel", Nefesh B'Nefesh, 2014-09-11. (en-US)
- ↑ Line, The Media, "Israel Civil Marriage Ban Blocks Those Not Considered Jewish From Wedding", Huffington Post, 2013-06-12. (en-US)
- ↑ "Why is there no civil marriage in Israel?". (en-US)
- ↑ Rabbi Ben Tsion Uziel's Compassionate, But Pragmatic, Approach to Halacha « Rabbi Michael Leo Samuel (en-US). Arkivita el la originalo je 2018-01-16. Alirita 2018-01-16. Arkivigite je 2018-01-16 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ "Attacking Israel's conversion crisis", The Jerusalem Post.
- ↑ Rabbi: Conversion annullment "illegal". Alirita 2018-01-16.
- ↑ "The truth about the conversion bill", The Jerusalem Post.
- ↑ Recognized Rabbinical Courts for Conversion -ITIM (en-US). Alirita 2018-01-16.
- ↑ "Israeli Chief Rabbinate blacklists 160 Diaspora rabbis", The Jerusalem Post.
- ↑ "160 rabbis, including top US Orthodox leaders, on Israeli Rabbinate "blacklist"". (en-US)
- ↑ "Chief Rabbinate admits using DNA tests to help determine Jewish status - Israel News - Jerusalem Post".
- ↑ Israela ministro de religiaj aferoj