Butano (kemio)

Ĉi tiu artikolo temas pri organika kombinaĵo C4H10. Por lando en Azio rigardu la paĝon Butano.

n-Butano
Plata kemia strukturo de la n-Butano
Tridimensia kemia strukturo de la n-Butano
Alternativa(j) nomo(j)
n-Butano
Kemia formulo	C4H10
CAS-numero-kodo	106-97-8
ChemSpider kodo	7555
PubChem-kodo	7843
Merck Index	15,1517
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora gaso
Molmaso	58.124 g·mol-1
Denseco	2.48g cm−3
Fandpunkto	−138.5 °C
Bolpunkto	−1 °C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,3326
Ekflama temperaturo	−60 °C
Memsparka temperaturo	385 °C
Acideco (pKa)	16.10
Solvebleco	Akvo:61 x 10-3 g/L
Mortiga dozo (LD50)	3000 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R5 R12 R21
Sekureco	S2 S9 S16 S33 S41
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xn Noca por la sano Xi Irita F Brulema T Toksa
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝo
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H220, H280
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P377, P381, P403
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Butano (C₄H₁₀ ) estas gasstata karbonhidrogeno, apartenanta al alkanoj.

Ecoj

Butano (strukturformulo CH₃-CH₂-CH₂-CH₃ de n-butano, ankaŭ ekzistas i-butano) estas:

• senkolora gaso
• kun fandopunkto: −138 °C
• kun bolpunkto: −0,6 °C (n-butano) aŭ −10,2 °C (i-butano)
• tre flamema.

Strukturformulo de la n-butano:

    H   H   H   H
    |   |   |   |
H - C - C - C - C - H
    |   |   |   |
    H   H   H   H

Ekzistas du izomeroj: n-butano (pri normala butano) kaj i-butano (pri izomero de butano).

Utiligo

Butano estas produktita en naftorafinejo el petrolo. Tio uzatas likviginte kiel brul- kaj hejtgaso.

---

La unuaj alkanoj: metano, etano, propano, butano, pentano, heksano, heptano, oktano, nonano, dekano

Literaturo

• Chemical Book
• New World Encyclopedia
• The 100 Most Important Chemical Compounds: A Reference Guide, Richard Leroy Myers
• Maleic Anhydride Production from Butane - Cost Analysis - MAN E11A, Intratec Solutions
• Encyclopedia of Chemical Processing and Design: Volume 34 ..., John J. McKetta Jr
• Practical Heating Technology, Bill Johnson,Kevin Standiford

• 
  3D-modelo
• 
  Flamema
• 
  Strukturformulo de butano
• 
  Izomero n-butano
• 
  Izomero i-butano