Fosfora pentasulfido

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Fosfora pentasulfido
Plata kemia strukturo de la Fosfora pentasulfido
Tridimensia kemia strukturo de la Fosfora pentasulfido
Alternativa(j) nomo(j)
  • Pentasulfido de fosforo
  • Kvinsulfido de fosforo
  • Tiofosfata anhidrido
  • Fosfora persulfido
  • Dekasulfido de fosforo
Kemia formulo
P4S10
CAS-numero-kodo 1314-80-3
ChemSpider kodo 14133
PubChem-kodo 14817
Merck Index 15,7466
Fizikaj proprecoj
Aspekto duonverde cindrokolora aŭ flava solidaĵo kun triklina strukturo
Molmaso 444,495 g·mol−1
Denseco 2,09g cm−3
Fandpunkto 286  °C[1]
Bolpunkto 513  °C
Memsparka temperaturo 142  °C[2]
Solvebleco Akvo:reakcias
Mortiga dozo (LD50) 389 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R11 R20/22 R29 R50
Sekureco S2 S61
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS Damaĝo Piktogramo
02 – Treege brulema 05 – Koroda substanco
06 – Venena substanco 09 – Noca por vivmedio
GHS Signalvorto Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj H228, H260, H301, H301, H302, H311, H314, H318, H332, H400
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P210, P223, P231+232, P240, P241, P260, P261, P264, P270, P271, P273, P280, P301+310, P301+312, P301+330+331, P302+352, P303+361+353, P304+312, P304+340, P305+351+338, P310, P311, P321, P330, P335+334, P361, P363, P370+378, P391, P402+404[3]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25  °C kaj 100 kPa)

Fosfora pentasulfidoP4S10 estas neorganika kombinaĵo de fosforo kaj sulfuro, duonverde cindrokolora aŭ flava solidaĵo kun triklina strukturo, ekzoterme reakcias kun akvo formante tiofosfatan acidon kaj sulfidan acidon. Ĝi estas solvebla en solvaĵoj de alkalaj hidroksidoj, karbona dusulfido, reakcias kun alkoholoj kaj acidoj. Ĝi ankaŭ estas krudmaterialo en la fabrikado de pesticidoj kaj insekticidoj. Kiam varmigita ĝi eligas toksajn gasojn. Fosfora pentasulfido estas uzata en la sintezo de Gabriel, kiu konvertas primarajn alkilajn halogenidojn en primarajn aminojn. Ĉi-reakcio estis malkovrita de Siegmund Gabriel (1851-1924) en la jaro 1910.

Sintezoj[redakti | redakti fonton]

Sintezo 1[redakti | redakti fonton]

4fosforo+10sulfuro P4S10

Reakcioj[redakti | redakti fonton]

Reakcio 1[redakti | redakti fonton]

  • Fosfora pentasulfido reakcias kun alkoholoj produktante tioalkoholojn aŭ sulfuralkoholojn. Ekzemple: Kun metanolo ĝi donas tiometanolon:

P4S10+10 metanolo10 metanotiolo+ P4O10

Reakcio 2[redakti | redakti fonton]

P4S10+6fosfora kvinklorido 10tiofosforila klorido

Reakcio 3[redakti | redakti fonton]

  • Dufosfora pentasulfido reakcias kun amoniako por doni trifosforan pentanitridon:

3 P4S10+20amoniako 4 P3N5 +10sulfida acido+20hidrogeno

Reakcio 4[redakti | redakti fonton]

P4S10+12akvo 4tiofosfata acido+6sulfida acido

Reakcio 5[redakti | redakti fonton]

P4S10+16natria hidroksido 4natria dutiofosfato tribaza+2natria sulfido+8akvo

Reakcio 6[redakti | redakti fonton]

P4S10+ 24natria hidroksido 4 Na3PO3S + 6natria sulfido + 12 akvo

Literaturo[redakti | redakti fonton]

Referencoj[redakti | redakti fonton]