Giuseppe Garibaldi

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Giuseppe Garibaldi
Persona informo
Giuseppe Garibaldi
Naskiĝo 4-an de julio 1807 (1807-07-04)
en Nico,  Unua Franca Imperio
Morto 2-an de junio 1882 (1882-06-02) (74-jaraĝa)
en Caprera,  Reĝlando Italio
Tombo Caprera vd
Etno Italoj vd
Lingvoj francaitalaanglahispanaportugalagermana vd
Ŝtataneco Riogranda RespublikoReĝlando ItalioTria Respubliko de FrancioUnua Franca Imperio • Reĝlando Sardio • Peruo vd
Partio Historical Far Left vd
Subskribo Giuseppe Garibaldi
Memorigilo Giuseppe Garibaldi
Familio
Edz(in)o Anita Garibaldi • Giuseppina Raimondi • Francesca Armosino vd
Infanoj Ricciotti Garibaldi • Rosa Garibaldi • Teresa Garibaldi • Clelia Garibaldi • Manlio Garibaldi • Rosita Garibaldi • Anita Garibaldi • Menotti Garibaldi vd
Profesio
Okupo politikistoverkisto • aŭtobiografo • rezistobatalanto • militistosoldulo vd
Aktiva en Parizo vd
Aktiva dum 1835–2-a de junio 1882 vd
Verkado
Verkoj Unuiĝo de Italio vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Giuseppe GARIBALDI, simbolo de nacia renaskiĝo kaj unuiĝo de Italio, naskiĝis la 4-an de julio 1807 en urbo Nico (tiam parto de la Regno de Sardio) ĉe marbordo de Mediteraneo en familio de fiŝkaptisto kiel dua filo. "Peppino" pasigis multe da tempo en haveno, li estis sprita, li ŝatis legi pri romia historio, sed li ne tro ŝatis lerni. Junaĝe li fariĝis maristo kaj en la jaro 1832 li estis avancita je kapitano.

Tiutempe komenciĝis en Italio plifortiĝi sopiro pri memstareco, pri la liberigo de aŭstriaj okupantoj. Giuseppe Garibaldi ne restis flanke kaj li akiris volontulojn en batalo kontraŭ aŭstroj. Sed la ribelo estis malkovrita kaj Garibaldi, kun du ribeluloj estis kondamnitaj en neĉeesto al "hontiga morto per pafo en la dorso" kaj "ekspoziciita al publika venĝo". Li do fuĝis unue ĝis Marsejlo kaj en 1836 ĝis Sudameriko. Tie li helpis Urugvajon en batalo por sendependeco kontraŭ Argentino. Kun reputacio de brava batalinto li revenis en aprilo de 1848 en nordan Italion, kie li partoprenis en Milano en milito kontraŭ aŭstroj por la sendependeco de Italio. Unu jaron poste li helpas defendi Romon kontraŭ francoj kaj li fariĝas nacia heroo. Sed li subiĝis al la franca superforto kaj li devis fuĝi. La 16-an de aŭgusto 1849 Garibaldi enŝipiĝis en ŝipon navigacionta ĝis Tunizio kaj en julio de 1850 li fornavigaciis ĝis Novjorko kaj en aprilo de 1851 en Mezamerikon kaj Sudamerikon

En marto de 1854 li revenis Italion, kie li batalis deĵorante ĉe piemonta reĝo Viktoro Emanuelo la 2-a. En 1860 li sukcese gvidis revolucian militon en Suda Italio kontraŭ la Burbonoj; sekve de tio suda Italio unuiĝis al norda Italio, kaj do, Giuseppe Garibaldi tre grave kontribuis al la unuiĝo de Italio sub la regado de Viktoro Emanuelo. Sed la heroa periodo de lia vivo forportis ankaŭ al li grandan parton de la fortoj. Lia sanstato senĉese malboniĝis kaj la 2-an de junio 1882 li mortis.

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]