Hiĝabo
Hiĝabo (ankaŭ alilingve konata sub alternativaj nomoj hejab, hijaab, hijāb, arabe حِجَاب, IFA: [ħiˈʒæːb / hɪˈʒɑːbo] aŭ [ħiˈɡæːb]; translit. DMG: ḥiǧāb) estas specifa formo de «kaptuko», pli precize, kaptuko kiu kovras la hararon kaj la kolon de islamana virino, dum restas senkaŝe la tuta vizaĝo, diference de la burko kaj la nikabo, kiuj kaŝas respektive la tuton aŭ suban parton de la vizaĝo kaj diference de ŝajlaoj, kiuj estas similaj al hiĝaboj, sed kovras ankaŭ la ŝultrojn.
Etimologio[redakti | redakti fonton]
Hiĝabo devenas de la araba radiko haĝaba, «ŝteli de la rigardo, kaŝi», kaj signifas «vualon metitan antaŭ persono aŭ objekto por kaŝi aŭ izoli ĝin». Do en la araba lingvo la vorto signifas ankaŭ «kurtenon» aŭ «ekranon»
Hiĝabistino: la neologismo hiĝabistino (angle: hijabista) signifas islamanino kiuj konscie montras sian modo-stilon en Interreto. La vorto estas origine kombinaĵo de la anglaj vortoj hijab kaj fashonista.
Historio[redakti | redakti fonton]
En la socio de la araba duoninsulo antaŭislama, virinoj havis tre fortan pozicion, liberon kaj rajtojn pli gravajn ol la viroj (malagnoski sian edzon kaj ne male, sekskuniĝi kun la viroj de si mem elektitaj, ktp.).
Sed sen rajtoj, la viroj komencis postuli ilin kaj renversis la fluon de la historio ŝanĝante malrapide sian staton.
Hiĝaboj en la Korano[redakti | redakti fonton]
Hiĝabo estas grava laŭ la kunteksto socikultura en kiu ĝi aperas, sed ne estas fundamenta principo de islamo. La vorto «hiĝabo» troviĝas sepfoje en la Korano. Neniam temas pri la virina vestaĵo, por kiu aliaj terminoj estas uzataj.
La vorto hiĝab havas la signifon de "kurteno kiu kreas privatecon" por indiki la izolaĵon truditan al la edzinoj de la profeto Mohamedo, suraoj 33, 53:
- "Kiam vi petas ion de la edzinoj de la profeto, petu tion de malantaŭ vualo! Tio pli decas por viaj koroj kaj iliaj koroj." Ĉi tiu apartigo, komence rezervita al la edzinoj de la profeto Mohamedo, ŝajne poste estis tiam etendita al nesklavaj islamaj virinoj.
Hiĝabo tamen evoluis laŭ signifo kaj estas nun plejofte uzata por indiki la ideon de kaptuko de islamana virino[1].
En ne-islamaj landoj[redakti | redakti fonton]
En la landoj kun precipe neislama loĝantaro portado de hiĝabo foje alfrontas negativan reagon kiel simbolo de subpremado de la virinoj, tiu de kultura invado aŭ kiel religia simbolo neakceptebla en la laika medio. En kelkaj landoj ekzistas leĝoj, malpermesantaj publikan uzadon de vizaĝkovraj vestaĵoj.
En aŭgusto 2019 modelo en hiĝabo aperis en reklamo de granda rusia vestomarko — unuafoje en historio de la lando.
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- (fr) Hiĝabo (Hijab)
- (eo, ar, pt, it, es, fr, en) La hiĝabo ĉe televido en Alĝerio: Fino de ĉio franca - Multaj televidprezentistinoj estis maldungitaj pro surhavo de hiĝabo, Global Voices en Esperanto, la 17-an de aŭgusto 2022
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- Amena Khan, dezajnistino de mondernstilaj hiĝaboj kaj laŭ stato de 2018 la sola hiĝaba modelulino en la kosmetika firmao L'Oréal
- Mariam (filmo)
- Kübra Gümüsay (Libro 'Lingvo kaj esti')