Līgatne

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Līgatne
Lejas Līgatne
Urbo
Iama paperfabriko
Blazono
Lando Latvio Latvio
Municipo Cēsis
Historia regiono Livonio aŭ Livlando (latve Vidzeme)
Rivero Gauja, Līgatne
Supermara alteco 88 m s. m.
Koordinatoj 57° 13′ 56″ N 25° 02′ 45″ O / 57.23222 °N, 25.04583 °O / 57.23222; 25.04583 (mapo)
Areo 7,1 km² (710 ha)
Loĝantaro 1 015 (29.01.2021)
Denseco 142,96 loĝ./km²
Urborajtoj 1993
Horzono EET (UTC+2)
 - somera tempo EEST (UTC+3)
Poŝtkodo LV-4110
Vikimedia Komunejo: Līgatne
Retpaĝo: ligatne.lv

Līgatne estas urbo en Latvia historia regiono Vidzeme, en la centro de Latvio. Ĝi apartenas al distrikto Cēsis kaj situas en okcidenta parto de la distrikto. La distancoj al la plej gravaj centroj estas 19 km de Sigulda kaj 73 km de Rigo.[1] Laŭ la stato de la jaro 2023 en la urbo vivis 1 018 personoj sur areo de 7,07 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 144 loĝantoj/km².

Historio[redakti | redakti fonton]

Līgatne (historie Līgate) unue estis menciita en skribaĵoj dum la sveda Vidzeme periodo en la 17-a jarcento.

En 1816 en Līgatne estis konstruita paperfabriko. En 1830, nova konstruaĵo estis konstruita por ĝi, kiun ĝi funkciigis ĝis sia fermo en 2014. La fino de la 19-a jarcento estas rilata al la glortempo de Līgatne.[2] Dum tiu tempo, la paperfabriko spertis ampleksan konstruon, inkluzive de laboristoj kaj administraciohejmoj, same kiel hospitalon, akuŝejon, fabrikklubon, lernejon, hejmon por handikapuloj, kaj apoteko. La fabriko havis unikan socian modelon de sia tempo en Rusio: laboristoj ricevis senpagan loĝejon, elektron, hejton, medicinan prizorgon, edukadon por infanoj, provizon por maljunuloj. Pro tiuj vivkondiĉoj, la tempo de la sanga revolucio de 1905 en Līgatne pasis pace.

Dum la Unua Mondmilito la paperfabriko estis evakuita al Rusio. Paperproduktado rekomencis en 1921. En 1935, Līgatne estis renomita la Līgatne Paperfabriko por distingi ĝin de la vilaĝo de Līgatne Stacio, kiu estis establita ĉe stacidomo 6 km fore.

En 1949, Līgatne ricevis la statuson de laborista vilaĝo (de 1961 - urbvilaĝo). En 1993, Līgatne akiris urborajtojn.

Geografio[redakti | redakti fonton]

La urbo situas en la Vidzeme altebenaĵo kaj en la antikva valo de rivero Gauja.[3] La centro de Līgatne situas 2 km sude de Gauja, ĝia alfluanto rivero Līgatne fluas tra la urbo.

Averaĝa temperaturo estas -6°C en januaro kaj +17°C en julio. Da precipitaĵo falas 700 mm jare.[3]

Transporto[redakti | redakti fonton]

Gravaj aŭtovojoj de urbo estas V284 (Līgatne-Nītaure), V83 (Sigulda-Līgatne), V328 (Līgatne-Lieltītmaņi), V283 (Drabeši-Līgatne) kaj Brīvības strato al vilaĝo Augšlīgatne kaj fervoja stacio (en 2022 5 persontrajnoj ĉiutage veturas al Rigo).

Loĝantaro[redakti | redakti fonton]

Ŝanĝo de loĝantaro[redakti | redakti fonton]

Jaro Homoj[2]
1935 249
1967 2200
2000 1467
2021 1015

Etna strukturo[redakti | redakti fonton]

Jaro Homoj kune Latvoj Rusoj Belorusoj Ukrainoj Poloj Litovoj La cetero[4]
2000 1467 1281 (87%) 125 (9%) 14 (1%) 6 (0%) 10 (1%) 10 (1%) 21 (1%)
2021 1010 908 (90%) 70 (7%) 6 (1%) 4 (0%) 8 (1%) 7 (1%) 7 (1%)

Vidindaĵoj[redakti | redakti fonton]

  • Iama paperfabriko
  • Keloj kaj trairejoj en la grejsaj nudrokoj de la Līgatne Rivero
  • Līgatne kasteltumulo (1 km nordoriente de urbo)
  • Pramo super Gauja
  • Gauja kaj Līgatne valoj
  • Līgatne naturvojoj kaj bestoĝardeno
  • Subtera bunkro de la sovetia latva registaro en kazo de nuklea milito.

Bildoj[redakti | redakti fonton]

Referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. Toponavi.com. Distancoj
  2. 2,0 2,1 Latvijas PSR Mazā Enciklopēdija - Latva Malgranda Enciklopedio, v. 2, p. 378.
  3. 3,0 3,1 Latvijas ģeogrāfijas atlants - Latvia geografia atlaso. "Jāņa sēta", 2020
  4. stat.gov.lv

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Logo Wikimedia Commons Bildoj, sonoj kaj videoj pri temo Līgatne en Vikimedia Komunejo