Nagykőrös

Ĝemelurboj
	Salonta ; Espelkamp ; Reghin vd

Nagykőrös
Hungaria urbo vd
Flago	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj
	Salonta ; Espelkamp ; Reghin vd
Poŝtkodo	2750
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	23 016 (2024) [+]
Loĝdenso	101 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	47° 2′ N, 19° 47′ O (mapo)47.03305555555619.783888888889Koordinatoj: 47° 2′ N, 19° 47′ O (mapo) [+]
Areo	227,97 km² (22 797 ha) [+]
Horzono	Mezeŭropa tempo [+]
	Nagykőrös (Pest)
	Situo de Nagykőrös
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Nagykőrös [+]
	v • d • r

Nagykőrös [nadjkOroŝ] estas urbo kun titolo vinvilaĝo en Hungario en regiono Meza Hungario, en departemento Pest, en Distrikto Nagykőrös, kies centro estas.

Iama hotelo, nun kulturdomo en Nagykőrös

Malnova domo en Nagykőrös, kie iam oni sekigis ledojn

Situo

Nagykőrös situas sur ebenaĵo sudoriente de Budapeŝto, proksime al Kecskemét, ĉe la fervoja linio Budapeŝto–Szeged. Cegléd troviĝas 16, Kecskemét 17, Budapeŝto 86 km.

Historio

Ĝia areo estas loĝata ekde la neolitiko, la komunumo estis unuafoje menciita en 1266. Nagykőrös ricevis en 1368 rajtojn de kampurbo, dum la turka okupa periodo, ĝi estis sultana posedaĵo (ĥas-urbo). Ĝi estis ekde 1817 "libera urbo". Dum la reĝlando la komunumo estis konsilantrajta urbo.

Ĝia ekonomia evoluo komenciĝis en la turka epoko, kiam la loĝantoj okupiĝis ĉefe pri bestobredado kaj bestokomercado. En la 18-a jarcento aperis krom la bredado la frukto- kaj legomkultivado. Fine de la 19-a jarcento aperis ankaŭ la industrio.

Fine de la 19-a jarcento elformiĝis la agroindustria branĉo de la urbo. Aperis la konserva produktado (fondita en 1896 fare de Gschwindt Rt.), lignoprilabora, laktouzinoj (1950-aj jaroj). Krom tio aperis maŝinindustrio.

La plej malnovaj konstruaĵoj de la urbo estas la gotikdevena kalvinana, copfa romkatolika (omaĝe al Ladislao la 1-a (Hungario)) (1789) preĝejoj, la baroka urbodomo 1754.

En Nagykõrös funkcias ekde la 16-a jarcento lernejoj; nun tri mezlernejoj kaj la Kalvinana Instruist-eduka Altlernejo de Károli Gáspár.