Aspartata acido: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
Robotoj
112 941 redaktoj
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
{{Tabela informkesto|Informkesto kemia substanco}}
{| width=40% border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" style="margin-left:0.5em;"
{| class="wikitable floatright" width=30%
!colspan="2" bgcolor="#FFDEAD" | Struktura formulo
|-style="background: green; color: white"
|-----
|colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>Aspartata acido</big></big>
| colspan=2 align="center" | [[Dosiero:Aspartic Acid simple.png|thum|250px]]
|-----
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:L-Asparagins%C3%A4ure_-_L-Aspartic_acid.svg|200px]]</center>
! colspan="2" bgcolor="#FFDEAD" | Ĝeneralaĵoj
|- style="background: green; color: white"
|-----
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Plata kemia strukturo de la <br>Aspartata acido'''
| Nomo || Asparagina acido
|-----
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:L-Aspartic-acid-zwitterion-3D-balls.png|200px]]</center>
| Mallongigo || Asp<br />D
|- style="background: green; color: white"
|-----
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Tridimensia kemia strukturo de la <br>Aspartata acido'''
| Restnomo || α-asparagil-, β-asparagil-, asparagoil-
|- style="background: green; color: white"
|-----
|colspan="2" style="text-align: center;" |<big>Alternativa(j) nomo(j)</big>
| [[Enda aminacido]] || ne
|-----
|-
|colspan="2" style="text-align: center;" |
| [[Kemia formulo]] || C<sub>4</sub>H<sub>7</sub>NO<sub>4</sub>
* Aminobutenoata acido
|-----
|-
| Aliaj nomoj || Amino-sukcen-acido<br />2-aminobutandiacido
||[[Kemia formulo]]||<big><center>{{KemiaFormulo|<big>'''C|4|H|7|N|O|4'''}}</big></center></big>
|-----
|-
| Mallonga priskribo || Blanka pulvoro
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[http://www.commonchemistry.org/ChemicalDetail.aspx?ref=56-84-8 56-84-8]
|-----
|-
| [[CAS-numero]] || 56-84-8
|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||[http://www.chemspider.com/Chemical-Structure.411.html 411]
|-----
|-
! colspan="2" bgcolor="#FFDEAD"|Fizikaj proprecoj
|[[PubChem|PubChem-kodo]]||[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/424 424]
|-----
|-
| [[Agregata stato]] || Solida
|'''Merck Index'''||15,830
|-----
|- style="background: green; color: white"
| [[Koloro]] || Senkolora
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
|-----
|-
| [[Denso]] || -- g/cm<sup>3</sup>
|[[Aspekto]]||senkoloraj aŭ blankaj kristaloj
|-----
|-
| [[Molmaso]] || 133,1 g/molo
|[[Molara maso]]||133.103 g·mol<sup>-1</sup>
|-----
|-
| [[Degela punkto]] || 269-271&nbsp;°C
|[[Denseco]]|| 1.66g cm<sup>−3<sup/>
|-----
|-
| [[Bolpunkto]] || -- °C
|[[Fandpunkto]]||270 °C
|-----
|-
| [[Vaporpremo]] || -- hPa
|[[Konstanto pri dissociigo de acidoj|Acideco (pKa)]]||3.9
|-----
|-
! colspan="2" bgcolor="#FFDEAD"|Pluaj proprecoj
|[[Solvebleco]]||[[Akvo]]:4.5 g/L
|-----
|-
| [[Flanka ĉeno]] || [[Acida]]
|[[Mortiga dozo (LD50)]]||5000 mg/kg (buŝe)
|-----
|- style="background: yellow; color: black"
| [[Izoelektra punkto]] || 2,85
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']]
|-----
|-
| [[pKs-Valoro]] || pKs1: 1,88 pKs2: 9,6 pKs3: 3,65
|[[Listo da R-Deklaroj|Riskoj]]||[[Listo da R-Deklaroj#R36|R36]] [[Listo da R-Deklaroj#R36/37/38|R36/37/38]] [[Listo da R-Deklaroj#R20/21/22|R20/21/22]] <ref>[https://www.chemicalbook.com/ChemicalProductProperty_EN_CB3141599.htm Chemical Book]</ref>
|-----
|-
| [[Solvebleco]] || 4 g/l (en akvo ĉe 20&nbsp;°C)
|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||[[Listo da S-Deklaroj#S26|S26]] [[Listo da S-Deklaroj#S24/25|S24/25]] [[Listo da S-Deklaroj#S22|S22]] [[Listo da S-Deklaroj#R36|S36]]
|-----
|- style="background: yellow; color: black"
| Bone solebla en ||
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']]
|-----
|-
| Malbone solvebla en || Akvo
|colspan="2" style="text-align: center;" | [[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Danĝero''']] {{Danĝerosimboloj|Xi|Xn}}
|-----
|- style="background: yellow; color: black"
| Ne solvebla en ||
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|'''GHS etikedigo de kemiaĵoj''']]
|-----
|-
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo-piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|07}} </center>
|-
|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Averto
|-
|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|319}}<ref>[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/L-aspartic_acid#section=Safety-and-Hazards Pubchem]</ref>
|-
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|264|280|305+351+338|313}}
|-style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br>(25 °C kaj 100 kPa)</small></center>
|}
|}

[[Dosiero:L-aspartic-acid-3D-sticks2.png|eta|maldekstra|Molekulo]]
[[Dosiero:Aspartic Acid.png|eta|maldekstra|180px|Struktura formulo]]
[[Dosiero:Amminoacido acido aspartico formula.png|eta|maldekstra|180px|Plisimpligita struktura formulo kun montrita malforta ligo]]


'''Asparagina acido''' aŭ '''aspartata acido''' (L-(+)-asparagina acido) (simbolo '''Asp''' aŭ '''D'''; '''Asx''' aŭ '''B''' por aspartata acido aŭ [[asparagino]]) COOHCH<sub>2</sub>CHNH<sub>2</sub>COOH estas unu el la 20 [[proteino]]generaj [[aminoacido]]j. La acida anjono estas nomata kiel aspartat-jono.
'''Asparagina acido''' aŭ '''aspartata acido''' (L-(+)-asparagina acido) (simbolo '''Asp''' aŭ '''D'''; '''Asx''' aŭ '''B''' por aspartata acido aŭ [[asparagino]]) COOHCH<sub>2</sub>CHNH<sub>2</sub>COOH estas unu el la 20 [[proteino]]generaj [[aminoacido]]j. La acida anjono estas nomata kiel aspartat-jono.

Kiel registrite je 14:09, 12 aŭg. 2017

Aspartata acido
Plata kemia strukturo de la
Aspartata acido
Tridimensia kemia strukturo de la
Aspartata acido
Alternativa(j) nomo(j)
  • Aminobutenoata acido
Kemia formulo
C4H7NO4
CAS-numero-kodo 56-84-8
ChemSpider kodo 411
PubChem-kodo 424
Merck Index 15,830
Fizikaj proprecoj
Aspekto senkoloraj aŭ blankaj kristaloj
Molara maso 133.103 g·mol-1
Denseco 1.66g cm−3
Fandpunkto 270 °C
Acideco (pKa) 3.9
Solvebleco Akvo:4.5 g/L
Mortiga dozo (LD50) 5000 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R36 R36/37/38 R20/21/22 [1]
Sekureco S26 S24/25 S22 S36
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
07 – Toksa substanco
GHS Signalvorto Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj H319[2]
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P264, P280, P305+351+338, P313
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Asparagina acido aŭ aspartata acido (L-(+)-asparagina acido) (simbolo Asp aŭ D; Asx aŭ B por aspartata acido aŭ asparagino) COOHCH2CHNH2COOH estas unu el la 20 proteinogeneraj aminoacidoj. La acida anjono estas nomata kiel aspartat-jono.

Proprecoj

Asparagina acido reagas acide pro siaj 2 karboksilaj grupoj, kion esprimas la pKs-valoro de pKs1 = 1,88; pKs2 = 9,60 kaj pKs3 = 3,65.

Apero

Asparagina acido estas produktata unuafoje per hidrolizo de asparagino, kiu troveblas en ĝermoj de guŝuloj kaj en asparago (Asparagus officinalis).

Sintezo

La sintezo de asparagina acido okazas ekz. el homologa ketoacido (oksalacetato) tra transaminigo.

Funkciado

Aspartata acido funkcias ĉe vertebruloj kune kun glutamina acido en pli ol 50 % de ĉiu sinapsoj de la centra nerva sistemo kiel neŭrotransigilo.


Eksteraj ligiloj

  1. ↑ Chemical Book
  2. ↑ Pubchem
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Aspartata_acido&oldid=6191764"