Udmurta lingvo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Capiscuas (diskuto | kontribuoj)
Linio 12: Linio 12:


Udmurtoj aldonis literojn '''Ӝ'''/'''ӝ''', '''Ӟ'''/'''ӟ''', '''Ӥ'''/'''ӥ''' kaj '''Ӵ'''/'''ӵ'''. Ili estas unikaj kaj uziĝas nur en la udmurta langvo.
Udmurtoj aldonis literojn '''Ӝ'''/'''ӝ''', '''Ӟ'''/'''ӟ''', '''Ӥ'''/'''ӥ''' kaj '''Ӵ'''/'''ӵ'''. Ili estas unikaj kaj uziĝas nur en la udmurta langvo.

{| cellpadding="4" cellspacing="0" class="wikitable"
|- align="center"
! А а || Б б || В в || Г г || Д д || Е е || Ё ё || Ж ж || Ӝ ӝ || З з
|- align="center"
| [{{IPA|a}}] || [{{IPA|b}}] || [{{IPA|v}}] || [{{IPA|ɡ}}] || [{{IPA|d}}], [{{IPA|dʲ}}] || [{{IPA|ʲe}}], [{{IPA|je}}], [{{IPA|e}}] || [{{IPA|ʲo}}], [{{IPA|jo}}] || [{{IPA|ʒ}}] || [{{IPA|d͡ʒ}}] || [{{IPA|z}}], [{{IPA|zʲ}}]
|- align="center"
! Ӟ ӟ || И и || Ӥ ӥ || Й й || К к || Л л || М м || Н н || О о || Ӧ ӧ
|- align="center"
| [{{IPA|d͡ʑ}}] || [{{IPA|ʲi}}], [{{IPA|i}}] || [{{IPA|i}}] || [{{IPA|j}}], [{{IPA|-ĭ}}] || [{{IPA|k}}] || [{{IPA|l}}], [{{IPA|lʲ}}] || [{{IPA|m}}] || [{{IPA|n}}], [{{IPA|nʲ}}] || [{{IPA|o}}] || [{{IPA|ʌ}}]
|- align="center"
! П п || Р р || С с || Т т || У у || Ф ф || Х х || Ц ц || Ч ч
|- align="center"
| [{{IPA|p}}] || [{{IPA|r}}] || [{{IPA|s}}], [{{IPA|sʲ}}] || [{{IPA|t}}], [{{IPA|tʲ}}] || [{{IPA|u}}] || [{{IPA|f}}] || [{{IPA|x}}] || [{{IPA|t͡s}}] || [{{IPA|t͡ɕ}}]
|- align="center"
! Ӵ ӵ || Ш ш || Щ щ || Ъ ъ || Ы ы || Ь ь || Э э || Ю ю || Я я
|- align="center"
| [{{IPA|t͡ʃ}}] || [{{IPA|ʃ}}] || [{{IPA|ɕ ~ ɕtʲ͡ɕ}}] || [{{IPA|(j)}}] || [{{IPA|ɨ~ə~ɯ}}] || [{{IPA|ʲ}}] || [{{IPA|e}}] || [{{IPA|ʲu}}], [{{IPA|ju}}] || [{{IPA|ʲa}}], [{{IPA|ja}}]
|}


== Statuso ==
== Statuso ==

Kiel registrite je 10:25, 2 okt. 2019

La udmurta lingvo (udmurte удмурт кыл - udmurt kyl) estas ano de la Urala lingvaro, Finn-ugra lingvaro. Ĝia plej proksima parenco estas la komia lingvo.

La udmurtoj nombras ĉirkaŭ 670 mil, sed la lingvon parolas nur 72,8 %. Ili vivas en la Rusa Federacio, en la Udmurta Respubliko kaj en la ĉirkaŭaĵo. Ili disiĝis de la plej proksimaj parencoj (komioj kaj zurjenoj) en la 12-a ĝis 15-a jarcento. Komia lingvo estas la plej proksima lingvo de la udmurta.

Gramatiko

La udmurta lingvo havas 15 kazojn kaj 4 tempojn.

Skribo

La lingvo uzas la cirilan alfabeton:

А/а, Б/б, В/в, Г/г, Д/д, Е/е, Ё/ё, Ж/ж, Ӝ/ӝ, З/з, Ӟ/ӟ, И/и, Ӥ/ӥ, Й/й, К/к, Л/л, М/м, Н/н, О/о, Ӧ/ӧ, П/п, Р/р, С/с, Т/т, У/у, Ф/ф, Х/х, Ц/ц, Ч/ч, Ӵ/ӵ, Ш/ш, Щ/щ, Ъ/ъ, Ы/ы, Ь/ь, Э/э, Ю/ю, Я/я

Udmurtoj aldonis literojn Ӝ/ӝ, Ӟ/ӟ, Ӥ/ӥ kaj Ӵ/ӵ. Ili estas unikaj kaj uziĝas nur en la udmurta langvo.

А а Б б В в Г г Д д Е е Ё ё Ж ж Ӝ ӝ З з
[a] [b] [v] [ɡ] [d], [] [ʲe], [je], [e] [ʲo], [jo] [ʒ] [d͡ʒ] [z], []
Ӟ ӟ И и Ӥ ӥ Й й К к Л л М м Н н О о Ӧ ӧ
[d͡ʑ] [ʲi], [i] [i] [j], [] [k] [l], [] [m] [n], [] [o] [ʌ]
П п Р р С с Т т У у Ф ф Х х Ц ц Ч ч
[p] [r] [s], [] [t], [] [u] [f] [x] [t͡s] [t͡ɕ]
Ӵ ӵ Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я
[t͡ʃ] [ʃ] [ɕ ~ ɕtʲ͡ɕ] [(j)] [ɨ~ə~ɯ] [ʲ] [e] [ʲu], [ju] [ʲa], [ja]

Statuso

La 10-an de septembro 2019 la rusia sciencisto Albert Razin mortis post sinbruligo apud la konstruaĵo de la parlamento en Iĵevsko, protestante kontraŭ malfavorigo de la udmurtaj lingvo kaj kulturo.