Inguŝa lingvo

Inguŝa lingvo
lingvo • moderna lingvo
Naĥ-dagestana grupo • Vainakh
Parolantoj	322 900
Skribo	cirila alfabeto
Lingva statuso	2 vundebla
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
ISO 639-3	inh
Glottolog	ingu1240
Angla nomo	Ingush
Franca nomo	ingouche

Inguŝa lingvo estas lingvo parolata de ĉirkaŭ 230.315 homoj (1989), kiuj vivas ĉefe en rusia federaciero Inguŝio. Inguŝoj loĝas ankaŭ en Ĉeĉenio, Moskvo, multaj lokoj de Siberio kaj ankaŭ en aliaj landoj: Kazaĥio, Uzbekio ka.

Klasifikado

La inguŝa kaj la ĉeĉena lingvo, kun la batsa lingvo, formas la naĥan lingvan branĉon de la orient-kaŭkazia lingvaro.

Oficiala statuso

La inguŝa estas oficiala lingvo de Inguŝio, federacia parto de Rusio.

Skriba sistemo

La inguŝa lingvo estas skribita lingvo. La unuaj provoj skribi inguŝe estis per arab-bazita skriba sistemo ĉe komenco de la 20-a jarcento. Post la Oktobra revolucio, ĝi komence ekuzis latinidan alfabeton, kiu estis pli poste anstataŭigita per cirilaj literoj. Sovetia registaro disvastigis inguŝan skribon kaj, ĝis la Dua mondmilito, faris multon por helpi disvastiĝon de literatura lingvo (aperis vortaroj kaj terminaroj, disvolviĝis mezlerneja instruado).

Historio

Pretekste de batalo kontraŭ amasa banditismo, en februaro 1944 ĉiuj inguŝoj estis deportitaj al Kazaĥa SSR kaj parte al Siberio. Multaj homoj pereis survoje, portempe ĉesis funkcii ankaŭ lingvaj institucioj. Post veno de Nikita Ĥruŝĉov al potenco, inguŝoj povis reveni al Norda Kaŭkazio.

Eksteraj ligiloj

• http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=INH
• http://languageserver.uni-graz.at/ls/desc?id=36&type=r Arkivigite je 2007-09-30 per la retarkivo Wayback Machine
• Ingush Language Project at UC Berkeley Arkivigite je 2005-03-24 per la retarkivo Wayback Machine
• Reta inguŝa gramatiko kaj rilata materialo (en la rusa)