Universitato Marteno Lutero de Halle-Wittenberg
| Universitato Marteno Lutero de Halle-Wittenberg Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg | |
|---|---|
 | |
| Informoj | |
| fondodato | 1817, per kunigo de la universitatoj Wittenberg de 1502 kaj Halle de 1694 |
| speco | ŝtata |
| Situo | |
| urbo | Wittenberg kaj Halle (Saale) |
| Estraro | |
| gvidanto | Christian Tietje |
| Nombroj | |
| nombro de studentoj | 19 413 (stato de oktobro 2014) |
| nombro de kunlaborantoj | 5 017 (stato de 2005) |
| el tio profesoroj | 335 (stato de 2005) |
| Diversaĵoj | |
| retejo | www.uni-halle.de |
La Universitato Marteno Lutero de Halle-Wittenberg - germane Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg estas en la urboj Wittenberg kaj Halle (Saale) de la federacia lando Saksio-Anhalto en Germanio. Ĝi estis fondita en 1817, per kunigo de la universitato Wittenberg de la 18-a de oktobro 1502 kaj la universitato Halle de la 1-a de julio 1694.
Universitato Wittenberg[redakti | redakti fonton]
Pri tiu historia ĉapitro vidu apartan artikolon: Universitato Wittenberg.
Universitato Halle[redakti | redakti fonton]
_University_Library_Building_(Feb-2006).jpg)
La Universitato Halle estis fondita la 1-an de julio 1694 de Frederiko la 1-a, Elektisto de Brandenburgo, kiu fariĝus reĝo de Prusio en 1701. En la 17-a kaj 18-a jarcentoj, Halle fariĝis centro de la Pietisma Movado en Prusio, kaj, dum tiu periodo la universitatoj estis ankaŭ la centro de la Klera Periodo. Christian Wolff estis la ĉefa proponanto de la Raciismo. Li influis multajn klerulojn same kiel Immanuel Kant. Christian Thomasius (1655-1728)[1] estis samtempe la unua filozofo en Germanio kiu instruis ne en la latina, sed germane. Li kontribuis por iu racia programo en filozofio, sed li ankaŭ penis starigi ian pli logikan vidpunkton, kiu kontraŭis la senduban superecon de la aristokrataro kaj de la teologio.
La establigado de la loka germana idiomo kiel instrulingvo, la antaŭeco de la raciismo super la religia ortodokseco, la novaj manieroj pri instruado, kaj la kontrollibero por ilia laboro al la profesoraro mem, estis inter la diversaj novaĵoj karakterizantaj la Universitato de Halle, kaj tio rezultis ke ĝi estas konsiderata la unua moderna universitato, kies liberalismo adoptigixis de la Universitato de Göttingen proksimume unu generacion poste, kaj sekve de aliaj germanaj kaj nordamerikaj universitatoj.
La 12-an de aprilo 1817 la Universitato de Halle fandiĝis kun la Universitato de Wittenberg formante la nunan universitaton kies nomo estas Universitato Marteno Lutero de Wittenberg-Halle.
Famaj eksaj universitatanoj[redakti | redakti fonton]
- Veit Ludwig von Seckendorff (1626–1692) ŝtatestro kaj fondinta kanceliero de la universitato
- Samuel Stryk (1640–1710) juristo, kun-fondinto kaj vic-rektoro de la universitato
- Christian Thomasius (1655–1728) juristo kaj filozofo, kunfondinto de la universitato
- Friedrich Hoffmann (1660–1742) kuracisto
- August Hermann Francke (1663–1727) teologo kaj pedagogo
- Nikolaus Hieronymus Gundling (1671–1729) juristo
- Justus Henning Boehmer (1674–1749) juristo, direktoro de la universitato
- Christian Wolff (1679–1754) filozofo, juristo kaj matematikisto
- Johann Heinrich Schulze (1687–1744) germana profesoro kaj polimato
- Johann Joachim Lange (1699–1765) matematikisto, mineralogo
- Johann Ernst Philippi (1700–1757) juristo
- Johann Andreas von Segner (1704–1777) matematikisto, fizikisto, kuracisto
- Christian Adolph Klotz (1738–1771) filologo
- Philipp Friedrich Theodor Meckel (1755–1803) kuracisto
- Friedrich Christian Laukhard (1757–1822) teologo kaj politika verkisto
- Johann Christian Reil (1759–1813) kuracisto
- Friedrich Albrecht Carl Gren (1760–1798) kemiisto
- Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher (1768–1834) filozofo
- Justus Falckner (1672-1723) unua luterana pastro
- Jacob Paul von Gundling (1673-1731) historiisto
- Barthold Heinrich Brockes (1680–1747) poeto
- Georg Friedrich Händel (1685–1759) juristo kaj komponisto
- Johann Christoph von Dreyhaupt (1699–1768) historiisto
- Johann Nicolaus Frobesius (1701–1756) filozofo kaj matematikisto
- Anton Wilhelm Amo (1703–1753) filozofo
- Christoph Timotheus Seidel, * 1703, † 1758, teologo
- Johann Samuel Friedrich von Boehmer (1704–1772) juristo
- Philipp Adolf Boehmer (1711–1789) anatomiisto kaj privata kuracisto de Frederiko Vilhelmo la 2-a
- Georg Ludwig Boehmer (1715–1797) juristo
- Dorothea Christiane Erxleben (1715–1762) kuracistino
- Johann Stephan Pütter (1725–1807) juristo
- Johann Reinhold Forster (1729–1798) naturalisto
- Carl Gotthard Langhans (1732–1808) juristo
- Christian Wilhelm Kindleben (1748–1785) teologo kaj verkisto
- Christian Friedrich von Glück (1755–1831) juristo
- Friedrich Christian Laukhard (1757–1822) teologo kaj verkisto
- Johann Christoph Friedrich GutsMuths (1759–1839) profesoro kaj edukisto
- Joseph von Zerboni di Sposetti (1760–1831) poeto
- Christoph Wilhelm Heinrich Sethe (1767–1855) juristo
- Christian Konrad Jakob Dassel (1768-1845) pedagogo kaj aŭtoro
- Johannes Daniel Falk (1768–1826) teologo, verkisto kaj poeto
- Christian Friedrich Bernhard Augustin (1771–1856) teologo
- Ludwig Tieck (1773–1853) poeto
- Christian Sethe (1778–1864) juristo
- Clemens Brentano (1778–1842) poeto
- Friedrich Ludwig Jahn (1778–1852) profesoro kaj pedagogo
- Achim von Arnim (1781–1831) poeto
- Karl August Varnhagen von Ense (1785–1858) historiisto kaj diplomato
- Joseph von Eichendorff (1788–1857) poeto
- Wilhelm August Förstemann (1791–1836) matematikisto kaj pedagogo
- Friedrich Wilhelm Krummacher (1796–1868) teologo
.jpg)
