Universitato San Carlos de Gvatemalo
| Universitato San Carlos de Gvatemalo | ||
|---|---|---|
  | ||
 La universitata biblioteko
| ||
| publika universitato • eldonejo de malfermita aliro | ||
| moto | Id y enseñad a todos (Iru kaj instruu ĉiujn) | |
| Informoj | ||
| fondodato | 1676 | |
| fondinto(j) | Karlo la 2-a vd | |
| speco | publika, ŝtata | |
| Situo | ||
| Geografia situo | 14° 34′ 58″ N, 90° 33′ 10″ U (mapo)14.5829-90.5529Koordinatoj: 14° 34′ 58″ N, 90° 33′ 10″ U (mapo) | |
| lando | Gvatemalo | |
| Nombroj | ||
| nombro de studentoj | 200 174 vd (stato: 2015) | |
| retejo | [<span%20class="official%20website">[1] Oficiala retejo] | |
| Listoj | ||
| membro de | ||
| • Sistema Editorial Universitario Centroamericano • Consejo Superior Universitario Centroamericano vd | ||
| ||
 Universitato San Carlos de Gvatemalo | ||
La Universitato San Carlos de Gvatemalo (hispane Universidad de San Carlos de Guatemala, akronime USAC) estas la ŝtata universitato de Gvatemalo. Ĝi estas la plej malnova kaj plej granda universitato en Mezameriko (fondita en 1676), kaj la kvara universitato fondita en la Ameriko.
La ĉefa kampuso situas en Campus Campus, Zono 12 de Gvatemalurbo. La universitato havas branĉojn en ĉiu regiono de la lando.
Historio[redakti | redakti fonton]
Ĝi estis establita en la Ĝenerala Kapitaneco de Gvatemalo dum la vicreĝa periodo kaj restis la ununura universitato en la lando ĝis 1954.
En la fruaj jaroj, de la 16a ĝis 9a jarcentoj, ĝi ofertis studojn en civila kaj liturgia juro, teologio, filozofio, medicino kaj indiĝenaj lingvoj.
La historio de la universitato povas esti dividita en kvin epokojn:
- Reĝa kaj Pontifika Universitato de Sankta Karolo Borromeo (1676-1829): Establita dum la kolonio fare de la Hispana Krono en la 17-a jarcento, aprobita de la Sankta Seĝo kaj direktita de la regulaj klerikoj de la Katolika Eklezio. Post sendependiĝo en 1821 ĝi nomiĝis nur Pontifika Universitato.
- Akademio de Sciencoj (1834-1840): laika institucio kreita dum la Centramerika Federacio fare de la liberala guberniestro Mariano Gálvez.
- Nacia kaj Pontifika Universitato de San Carlos Borromeo (1840-1875): eklezia institucio direktita de la regulaj klerikoj dum la registaroj de Rafael Carrera kaj Vicente Cerna y Cerna, ratifitaj de la Konkordato de Gvatemalo de 1854.
- Nacia Universitato de Gvatemalo (1875-1944): Pozitivisma laika institucio dividita en la laŭvolajn lernejojn de Juro kaj Notarioj, Medicino kaj Apoteko. Mallonge, inter 1918 kaj 1920 ĝi nomiĝis Universitato “Estrada Cabrera”.
- Universitato de San Carlos de Guatemala (1944-nuna): socie orientita laika institucio establita post la 1944-datita Revolucio.
Postkolonia periodo[redakti | redakti fonton]
Ĉe la fino de la 19-a jarcento, la universitato perdis sian aŭtonomecon sub la registaro de Manuel Estrada Cabrera. Ĝi reakiris tiun statuson la 9-an de novembro 1944 per dekreto de la tiama reganta "Revolucia Ĥunto". Tio tiam estis ankrita en la konstitucio de Gvatemalo de 1945. Ekde tiam, la universitato estas sendependa koncerne la elekton de dungitaro kaj studentoj, interna administrado, la forigo de siaj havaĵoj kaj la ŝtataj subvencioj garantiitaj al ĝi, same kiel koncerne eniĝadon en internacia kunlaboro.
Dum la periodo de civita milito en Gvatemalo (1963-1996), la Universitato de San Carlos estis centro de kaj paca kaj armita rezisto kontraŭ la registaro, precipe kontraŭ la armereĝimoj kiuj regis ĝis 1986. Ĉi tio kondukis al ĝi ankaŭ esti en la centro de subpremo fare de la militistaro. En la unua duono de la 1980-aj jaroj aparte, multaj profesoroj kaj studentoj en la universitato iĝis viktimo de perforto [1].
Organizo[redakti | redakti fonton]
Nuntempe la universitato havas 33 akademiajn sekciojn:
- 10 fakultatoj;
- 8 lernejoj;
- 15 regionaj centroj;
- 1 Majaa Teknologia Instituto de Alteduko
- 1 Gvatemalo Suda Universitato Teknologia Instituto
- 1 Fako pri Teknologia Interŝanĝo
Fakultatoj[redakti | redakti fonton]
- Inĝenieristiko
- Agroteknologioj
- Medicina
- Ekonomia
- Juraj kaj Sociaj Sciencoj
- Arkitektura
- Biologia kaj farmakologia
- Homaj Sciencoj
- Veterinara kaj Besta Scienco
- Odontologia
Lernejoj[redakti | redakti fonton]
- Fiziko kaj matematiko
- Lingva
- Politika
- Komunikadoj
- Psikologiaj Sciencoj
- Pedagogia (EFPEM)
- Historia
- Socia laboro
- Mezlernejo de la Artoj
Aldone al la ofertoj de la fakultatoj kaj lernejoj, ekzistas centro por lingvo ( Centro de Aprendizaje de Lenguas ), centro por urbaj kaj regionaj studoj (Centro de Estudios Urbanos y Regionales ) kaj centro por interetnaj studoj ( Centro de Estudios Interétnicos ).
Kampusoj[redakti | redakti fonton]
La centra kampuso de la universitato situas en Zono 12, nordokcidente de Gvatemalurbo. Krome, la universitato havas 10 kampusojn disigitaj tra la lando:
- Centro Universitario de Petén en Santa Elena, Petén
- Centro Universitario de Izabal en Puerto Barrios, Izabal
- Centro Universitario del Norte en Cobán, Alta Verapaz
- Centro Universitario de Noroccidente en La Mesilla, Huehuetenango
- Centro Universitario de Occidente en Quetzaltenango
- Centro Universitario de San Marcos en San Marcos (en)
- Centro Universitario de Oriente en Chiquimula
- Centro Universitario del Sur en Escuintla
- Centro Universitario de Suroccidente en Mazatenango, Suchitepéquez
- Centro Universitario de Suroriente en Jalapa
Kunlaboro[redakti | redakti fonton]
La universitato konservas pli ol 100 internaciajn kunlaborajn interkonsentojn kun universitatoj kaj sciencaj institucioj en 27 landoj, precipe en Hispanio, Meksiko kaj Usono. Interalie, ĝi ankaŭ estas kontrakta partnero de la DAAD. Ĝi ankaŭ estas membro de la Reto de Latin-Amerikaj kaj Karibaj Universitatoj.
Famaj eks-studentoj[redakti | redakti fonton]
Artistoj[redakti | redakti fonton]
- Miguel Ángel Asturias - gajninto de la Nobel-premio pri Literaturo (1967).
- Ricardo Arjona estas muzikisto kiu gajnis du Grammy-premiojn.
- Ismael Serrano estas gvatemala poeto.
Ŝtatestroj[redakti | redakti fonton]
Gvatemalo[redakti | redakti fonton]
- Pedro de Aicinena y Piñol
- Marco Cerezo Arevalo
- Álvaro Colom Caballeros
- Alejandro Maldonado Aguirre
- Manuel Estrada Cabrera
- Jozefo Maria Reĝino Andrade
- Jafet Cabrera
- Alejandro Maldonado Aguirre
- Mariano Rivera Paz
Honduro[redakti | redakti fonton]
- Louis Beaugrand
- Francisko Bogrand
- Juan Lindo
- Roberto Suazo Cordoba
- Miguel Eusebio Bustamante
- Jose Justo de Herrera
- Miguel Paz Barahona
Kostariko[redakti | redakti fonton]
- Aniceto Esquivel
- Prospero Fernandez Oreamuno
- Jesuo Jimenez Zamora
Nikaragvo[redakti | redakti fonton]
- Manuel Antonio de la Cerda
Salvadoro[redakti | redakti fonton]
- Antonio Jose Cañas Quintanilla
- Jose Matias Delgado
- Francisco Diaz Duenas
- Juan Jose Guzman
Rangigoj[redakti | redakti fonton]
En la jaro 2021, USAC vicigis 151-a en la QS Latin American University Rankings de la akademia klasifiko de universitatoj en Latin-Ameriko, kaj dua loko en Gvatemalo malantaŭ de la Universitato de la Valo de Gvatemalo. Webometrics Ranking of World Universities vicigis la Universitaton de San Carlos en 2757-a loko tutmonde, kaj 172-a en Latin-Ameriko.
Galerio[redakti | redakti fonton]
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ CEUR (2009) En pie de lucha: Organización y represión en la Universidad de San Carlos, Guatemala 1944 a 1996. Arkivita el la originalo je 11a de marto 2009. Alirita 31a de januaro 2015. Arkivigite je 2009-03-11 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2009-03-11. Alirita 2020-10-16.