Aalen

Ĝemelurboj
	Saint-Lô • Christchurch • Tatabánya • Antakya • Cervia vd

	Aalen
Aalen (Germanio)
ĉefurbo de distrikto en Germanio • mezgrada regiona centro • kuracloko • urba komunumo de Germanio • Libera regna urbo • granda distrikta urbo en Baden-Virtembergo
Ĝemelurboj
	Saint-Lô • Christchurch • Tatabánya • Antakya • Cervia vd
Administrado
Federacia lando	Baden-Virtembergo
Distriktaro	Distriktaro Stutgarto
Distrikto	Distrikto Ostalb
Urborajtoj	–
Telefona antaŭkodo	07361, 07366, 07367
Poŝtkodo	73430–73434
Aŭtomobila kodo	AA
Oficiala Municipokodo	08136088
Politiko
Komunumestro	Thilo Rentschler (SPD)
Adreso de la administrejo	Marktplatz 30, 73430 Aalen
Demografio
Loĝantaro	68816 (stato 2022-12-31) [fonto: landa statistika oficejo (decembro 2020)]
Geografio
Geografia situo	48° 50′ N, 10° 6′ O (mapo)48.83722222222210.093611111111Koordinatoj: 48° 50′ N, 10° 6′ O (mapo)
Alto super la marnivelo	429 m
Areo	146,48 km²
Oficiala retejo	https://www.aalen.de/
	v • d • r

Aalen [Alen] (esperante Aleno) estas urba komunumo en Germanujo. Ĝi troviĝas en la distrikto Ostalb kaj en la distriktaro Stutgarto de la federacia lando Baden-Virtembergo. Fine de decembro 2022 la komunumo havis 68 816 loĝantojn. Aalen estas la administra centro de la distrikto Ostalb.

La urbo havas famon en arkeologio pro sia granda romia garnizono, la plej granda kavaleri-kastelo norde de la Alpoj.

En la Esperanto-movado Aalen estas monde konata kiel sidejo de la Germana Esperanto-Biblioteko.

Geografio[redakti | redakti fonton]

Aalen situas 70 km oriente de Stuttgart kaj 48 km norde de Ulm, ĉe la rando de la Ŝvaba Ĵuraso, 30 km okcidente de Nördlingen kaj Nördlinger Ries.

Najbaraj komunumoj[redakti | redakti fonton]

Aalen najbaras al jenaj urboj kaj komunumoj: Oberkochen, Essingen, Heuchlingen, Abtsgmünd, Neuler, Hüttlingen, Rainau, Westhausen, Lauchheim, Bopfingen kaj Neresheim (ĉiuj en distrikto Ostalb), krome Heidenheim an der Brenz kaj Königsbronn (ambaŭ distrikto Heidenheim).

Historio[redakti | redakti fonton]

Romia epoko[redakti | redakti fonton]

En ĉirkaŭ 150/160 p.K. la Romianoj konstruis grandan fortikaĵon (castellum) kiel garnizonon de kavaleri-kohorto Ala II Flavia milliaria.

Estis sugestite, ke la nomo Aalen devenas de la latina Ala, sed tio ĉi estis refutita de pli malfrua esploro.

La situo de la fortikaĵo estis strategie oportuna pro sia rekta proksimeco al Limeso, la limo al la neokupita Germania. La kavalerigarnizono estis 1.000 soldatojn forta, la plej granda fortikaĵo de helptrupoj ĉe Limeso. Sude kaj oriente la fortikaĵo estis akompanata de civila kolonio (komercistoj, metiistoj, familianoj, prostituitinoj ...). Verŝajne en 260 (aŭ pli frue) la Romianoj forlasis la fortikaĵon, ĉar ili retiris sian landlimon ĝis la riveroj Rejno kaj Danubo, kaj la alemanoj transprenis la regionon.

En 2005 UNESKO agnoskis Limeson kiel mondan heredaĵon, la kastelo de Aalen estas registrita kiel ORL 66 (RLK).

Personoj forte ligitaj al Aalen[redakti | redakti fonton]

Christian Friedrich Daniel Schubart (1739–1791), poeto, orgenisto, komponisto kaj ĵurnalisto; pasigis infan- kaj junulaĝon en Aalen.
Sieger Köder, pastro kaj pentristo

Esperanto[redakti | redakti fonton]

Rimarkinda estas la Germana Esperanto-Biblioteko, kies kolekto ampleksas en 2018 pli ol 54.000 erojn. Ĉiun duan jaron la urbo kune kun la FAME-fondaĵo solene disdonas la Esperanto-kulturpremion (oficiale/germane: Aalener Esperanto-Kulturpreis). Unu el la pli konataj asocioj en la urbo estas la Esperanto-Grupo Alena.

En Aalen loĝas delegito de UEA Karl Heinz Schaeffer kaj 2 fakdelegitoj de UEA Franz Zeller kaj Karl Heinz Schaeffer pri radioamatorismo, Karl Heinz Schaeffer ankaŭ pri apotekaj aferoj.