Ĝenerala Armena Bonfara Unio
| Ĝenerala Armena Bonfara Unio | ||
|---|---|---|
| ||
| ||
| neprofitcela organizaĵo | ||
| Komenco | 1906 vd | |
| Lando(j) | Usono vd | |
| Sidejo | Nov-Jorko | |
| Fondinto(j) | Boghos Nubar vd | |
| Filioj | Nubar Library vd | |
| Retejo | Oficiala retejo | |
| Jura formo | fondaĵo | |
La Armena Ĝenerala Bonfara Unio (angle Armenian General Benevolent Union, armene Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միություն, Hajkakan Baregorcakan Endhanur Miutjun, mallongigite ՀԲԸՄ france Union générale arménienne de bienfaisance, mallongigite UGAB) estas senprofita armena organizaĵo establita en Kajro, Egiptio, en 1906. Kun la komenco de dua mondmilito, ĉefsidejo estis translokigita al Novjorko, Usono.
Kun jara internacia buĝeto de pli ol 47 milionoj da usonaj dolaroj, AGBU konservas kaj reklamas la armenan identecon kaj heredaĵon per edukaj, kulturaj kaj humanitaraj programoj, ĉiujare servante ĉirkaŭ 500.000 armenojn en pli ol 30 landoj. En 2006, la AGBU festis sian centjaran jubileon en sia sidejo en Novjorko. La Armena Ĝenerala Bonfara Unio (AGBU) estis fondita la 15-an de aprilo 1906 en Kairo, Egiptioo, per iniciato de fama nacia figuro Boghos Nubar, filo de Nubar Paŝa (trifoje ĉefministro de Egiptioo) kaj aliaj elstaraj reprezentantoj de la egipta-armena komunumo kontribui al la spirita kaj kultura disvolviĝo de la armena popolo[1].
La celo estis establi union, kiu ĉiel helpus la armenan popolon, kies estonteco, kiel malplimulto en la Otomana Imperio, estis endanĝerigita.
Historio[redakti | redakti fonton]
_-_TIMEA.jpg)
Inter 1906 kaj 1912, la AGBU provizis la vilaĝanojn de la okcidenta Armenio per semoj, agrikulturaj instrumentoj, ktp. Ĝi establis lernejojn kaj orfejojn en Okcidenta Armenio, Kilikio kaj aliaj armen-loĝataj regionoj de la Otomana Imperio. En 1914, AGBU havis 142 filiojn en Okcidenta Armenio, Kilikio, Usono, Argentino, Eŭropo kaj Afriko kun 8 533 membroj.
La Unua Mondilito kaj la Armena genocido estis turnopunktoj por la armena nacio kaj la AGBU. En 1914, Boghos Nubar forlasis Egiption kaj translokiĝis al Parizo. Malgraŭ la grandegaj perdoj en malsamaj filioj de la unio, la AGBU sukcesis doni palpeblan helpon al la postvivantoj de Genocido. En oktobro 1915, la Sisvan-lernejo kun 1 222 studentoj, poste orfejo kaj tendaro por virinoj rifuĝintoj, estis establita de la AGBU en la dezerto proksime de Port Said, Egiptio. Ĉi tiu tendaro estas kie ekloĝis postvivantoj de Musa Dagh. En la jaroj post la genocido, la AGBU ĉefe okupiĝis pri prizorgado de orfoj. Post la milito, la AGBU estis reformita kaj fondis novajn filiojn en armenaj loĝataj regionoj de la Proksima Oriento, Grekio, Francio kaj Usono[2].
En 1921, la sindikata ĉefsidejo estis translokigita de Kajro al Parizo. Post la unua mondmilito, la ĉefa celo de la AGBU estis konservi kaj reklami armenan lingvon, identecon kaj heredaĵon per edukaj, kulturaj kaj humanitaraj programoj. En 1926, AGBU establis la Melkonjan Instruejon en Nikozio, Kipro, nubarian fondaĵon, kiu donis stipendiojn al armenaj junuloj por studi en eŭropaj universitatoj, kaj la dormejon Marie Nubar en Parizo en 1930.
Post la morto de Boghos Nubar en 1930, naftomagnato kaj elstara armena figuro Calouste Gulbenkajn transprenis la prezidantecon de AGBU. Post estrado de la sindikato dum du jaroj, la filo de la unua, Zareh Bej Nubar, anstataŭis lin kaj estris la sindikaton ĝis 1940[3][4].
Dum la Dua Mondmilito, la ĉefsidejo de AGBU estis translokigita de Parizo al Novjorko kiel rezulto de nazia okupado. En 1942, Arŝak Karagjozjan fariĝis la kvara prezidanto de la AGBU.
La agadoj de AGBU celantaj nacian konservadon fariĝis pli efikaj dum la postmilita periodo, precipe en la ofico de Alex Manoogian inter 1953–1989. La AGBU disetendiĝis kaj fariĝis la plej granda kaj influa diaspora armena organizaĵo en la mondo. En 1954 Alex Manoogian fondis la kulturan fonduson "Alex kaj Marie Manoogian"; En 1968 li fondis la kulturan fonduson "Alex Manoogian". Per ĉi tiuj financoj, kelkaj edukaj kaj aliaj establoj estis konstruitaj dum la venontaj kelkaj jaroj.
Hodiaŭ AGBU havas sidejojn en 72 urboj en 30 landoj tra la mondo, kun 22.000 membroj, 120 filioj, 27 kulturaj centroj disvastigitaj tutmonde en Usono, Eŭropo, Proksima Oriento, Sudameriko kaj Aŭstralio. La AGBU havas 24 lernejojn (6 600 studentoj) kaj financas pli ol 16 instruejojn. La AGBU havas du bibliotekojn, unu en Parizo kaj la alia en Novjorko[5].
En 1989, Louise Manoogian Simone, la filino de Alex Manoogian, fariĝis la prezidanto de la AGBU. Ĝi donis novan spiron al la fortigo de ligoj inter la armenoj de Armenio kaj la armena diasporo. En 1988, tuj post la tertremo de Spitako, la AGBU organizis la transportadon de manĝaĵoj, vestaĵoj kaj medikamentoj al la katastrofa zono. En 1990, la AGBU malfermis reprezentan oficejon en Erevano. Rekomencante siajn agadojn en Armenio post 50-jara intervalo, kune kun humanitara helpo, la AGBU realigas projektojn celantajn kaj kontribuantajn al la disvolviĝo de la lando.
En 1995, la AGBU fondis la unuan Grupon de Junaj Profesiuloj en Los-Anĝeleso; hodiaŭ, ekzistas 37 tiaspecaj grupoj kaj partneroj tutmonde.
Ekde 2002 Berge Setrakian, partnero de fama advokata firmao DLA Piper, estas la prezidanto de AGBU.
En 2017, la AGBU malfermis la Centron de Prezentartoj AGBU Vatche kaj Tamar Manoukian en Pasadeno, Kalifornio, Usono.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ (2006) Britannica Concise Encyclopedia.. Ĉikago: Encyclopædia Britannica, Inc.. ISBN 1593394926.
- ↑ https://www.armenian-history.com/people/128-bogos-nubar-pasha
- ↑ https://gulbenkian.pt/en/the-foundation/calouste-sarkis-gulbenkian/background-and-education/
- ↑ https://gulbenkian.pt/en/the-foundation/calouste-sarkis-gulbenkian/collector-and-philanthropist/
- ↑ Rouben Paul Adalian, Historical Dictionary of Armenia, 226.