Ambrose Bierce
| Ambrose Bierce | ||
|---|---|---|
| ||
| Persona informo | ||
| Ambrose Bierce | ||
| Naskonomo | Ambrose Gwinnetter Bierice | |
| Naskiĝo | 24-an de junio 1842 en Meigs County | |
| Morto | ĉ. 1914 en Chihuahua | |
| Tombo | nekonata valoro  vd
| |
| Religio | kristano vd | |
| Lingvoj | angla vd | |
| Ŝtataneco | Usono vd
| |
Subskribo 
| ||
| Familio | ||
| Patro | Marcus Aurelius Bierce (en)  vd
| |
| Patrino | Laura Sherwood (en) vd
| |
| Edz(in)o | Mary Ellen Day (en) vd
| |
| Profesio | ||
| Alia nomo | Dod Grile • William Herman vd | |
| Okupo | verkisto poeto aforisto ĵurnalisto sciencfikcia verkisto vd
| |
| Laborkampo | Literaturo vd
| |
| Aktiva dum | 1871– vd | |
| Verkado | ||
| Verkoj | An Occurrence at Owl Creek Bridge ❦ The Damned Thing ❦ La Vortaro de la Diablo vd | |
| En TTT | Oficiala retejo vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Ambrose BIERCE [birs] (naskiĝis la 24-an de junio 1842, mortis probable en 1914) estis usona ĵurnalisto. Li estas plej konata kiel la verkinto de la novelo An Occurrence at Owl Creek Bridge kaj de la satira leksikono The Devil's Dictionary ("La vortaro de la Diablo"), kiu estis unue ĵurnalo seria, lia furioza kritiko, lia vivslogano Nothing Matters ("Nenio gravas") kaj lia cinika sinteno al homnaturo gajnis al li la moknomon "Bitter Bierce".
Malgraŭ lia reputacio kiel akra kritikisto, Bierce instigis junajn verkistojn, inkluzive de George Sterling kaj William Morrow. Li havis unikan verkstilon, precipe en mallongaj rakontoj. Lia stilo inkludis teknikojn kiel komencoj "en la mezo de aferoj" (in medias res), malhelajn bildojn, neklarajn priskribojn de tempo, mallongajn priskribojn, maleblajn okazaĵojn, kaj multe da okupiteco kun temoj de milito.
Li militservis en la Usona Enlanda Milito kaj suferis sian tutan vivon de komplikaĵoj pro siaj vundoj kaj astmo. Bierce estis agnostika en sia kredo.
En 1913 Bierce vojaĝis al Meksiko por lerni pli pri la Meksika revolucio. Li ne revenis de tiu vojaĝo, kaj la cirkonstancoj de lia morto estas nekonataj.
Verkado
[redakti | redakti fonton]Bierce verkis en diversaj stiloj.
Li verkis realisme pri la hororoj kiujn li travivis en la Enlanda Milito en rakontoj kiel ekzemple An Occurence at Owl Creek Bridge ("Okazaĵo ĉe Owl Creek Bridge"), The Boarded Window ("La ŝtopita fenestro"), Killed at Resaca ("Mortigita ĉe Resaca") kaj Chickamauga.
Aldone al milit- kaj fantomrakontoj, li publikigis kelkajn poezilibrojn.
Lia libro Fantastic Fable antaŭdiris la stilon de groteskaĵo, kiu iĝis pli ofta en la usona literaturo en la 20-a jarcento.
Kolekto de ĉiuj skribaĵoj de Bierce estis publikigita en 1909, kaj la tuta sepa volumo estis dediĉita al la satira vortaro, kies titolo estis ŝanĝita fare de Bierce mem al "La Vortaro de la Diablo". Ĝi interese interpretas anglajn frazojn kaj vortojn por paskvili ĵargonon kaj politikan trompparolon.
Jen ekzemplo de lia percepta spirito:
 |
|
|
|
Aperis en Esperanto
[redakti | redakti fonton]- Diagnozo de morto ("A diagnosis of death") (Tradukis Edmund Grimley Evans, La Ondo de Esperanto).
- (An Occurrence at Owl Creek Bridge) (Tradukis Russ Williams).
- Fragmentoj el The Devil's Dictionary (Tradukis Ionel Oneţ, La KancerKliniko).
- Okazo ĉe Ponto Strigroja (Tradukis Barry Friedman).
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- The Ambrose Bierce Appreciation Society
- Retejo pri Ambrose Bierce
- "Ambrose Bierce, 'la Malnova Gringo': Fakto, Fikcio kaj Fantazio"
- Unu el la lastaj leteroj de Bierce
- Oleo hunda [rompita ligilo] tradukis Steve Gustafson