Izoamila nitrito

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Izoamila nitrito
Plata kemia strukturo de la
Izoamila nitrito
Tridimensia kemia strukturo de la
Izoamila nitrito
Alternativa(j) nomo(j)
  • Izopentila nitrito
  • 2-Metil-butil-nitrito
Kemia formulo
C5H11NO2
CAS-numero-kodo 110-46-3
ChemSpider kodo 7762
PubChem-kodo 8053
Merck Index 15,5168
Fizikaj proprecoj
Aspekto senkolora aŭ flaveca likvaĵo
Molmaso 117.148 g·mol-1
Denseco 0.875g cm−3
Bolpunkto 99 °C
Refrakta indico  1,3871
Solvebleco Akvo:Malmulte solvebla
Mortiga dozo (LD50) 505 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R11 R20/22
Sekureco S16 S24 S46
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
02 – Treege brulema 06 – Venena substanco
08 – Risko al sano
GHS Signalvorto Damaĝo
GHS Deklaroj pri damaĝoj H225, H331, H370[1]
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P210, P233, P240, P241, P242, P243, P260, P261, P264, P270, P271, P280, P303+361+353, P304+340, P311, P321, P370+378, P403+233, P403+235, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Izoamila nitrito estas branĉohava organika estero rezultanta el reakcio inter la nitrita acido kaj izopentila alkoholo. Ĝi estas senkolora aŭ flaveca likvaĵo kies odoro estas priskribita kiel tiu de malnovaj ŝtrumpetoj uzataj de malpuraj piedoj. Kiel aliaj alkilaj nitriloj, izoamila nitrito estas bioaktiva en mamuloj, estante vazodilatanto kaj uzata kiel medikamento en la traktado de korafekcioj. Kiam inhalita, ĝi posedas psikoatikvajn efikojn uzatajn kun amuzaj celoj. Ĝi ankaŭ estas antidoto kontraŭ venenigo per cianidoj.

Sintezoj[redakti | redakti fonton]

Sintezo 1[redakti | redakti fonton]

nitrita acido+izoamila alkoholoizoamila nitrito+akvo

Sintezo 2[redakti | redakti fonton]

2izoamila alkoholo+dunitrogena trioksido2izoamila nitrito+akvo

Sintezo 3[redakti | redakti fonton]

nitrita acido+izoamila kloridoizoamila nitrito+klorida acido

Sintezo 4[redakti | redakti fonton]

natria nitrito+izoamila kloridoizoamila nitrito+natria klorido

Sintezo 5[redakti | redakti fonton]

metila nitrito+izoamila formiatoizoamila nitrito+metila formiato

Sintezo 6[redakti | redakti fonton]

nitrita acido+izoamila benzoatoizoamila nitrito+benzoata acido

Sintezo 7[redakti | redakti fonton]

metila nitrito+izoamila alkoholoizoamila nitrito+metanolo

Reakcioj[redakti | redakti fonton]

Reakcio 1[redakti | redakti fonton]

  • Hidrolizo de la izoamila nitrito:

izoamila nitrito+akvonitrita acido+izoamila alkoholo

Reakcio 2[redakti | redakti fonton]

  • Sapigo de la izoamila nitrito:

izoamila nitrito+natria hidroksidonatria nitrito+izoamila alkoholo

Reakcio 3[redakti | redakti fonton]

izoamila nitrito+formiata acidonitrita acido+izoamila formiato

Reakcio 4[redakti | redakti fonton]

izoamila nitrito+metanolometila nitrito+izoamila alkoholo

Reakcio 5[redakti | redakti fonton]

izoamila nitrito+benzoata acidonitrita acido+izoamila benzoato

Reakcio 6[redakti | redakti fonton]

  • Reakcio kun NH3:

izoamila nitrito+amoniako+akvoamonia nitrito+izoamila alkoholo

Reakcio 7[redakti | redakti fonton]

  • Reakcio kun HCl:

izoamila nitrito+klorida acidonitrita acido+izoamila klorido

Literaturo[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Referencoj[redakti | redakti fonton]