Amila nitrito

Amila nitrito
Plata kemia strukturo de la Amila nitrito
Tridimensia kemia strukturo de la Amila nitrito
Alternativa(j) nomo(j)
Pentila nitrito Nitrito de amila Nitrito de pentila Nitramilo
Kemia formulo	C5H11NO2
CAS-numero-kodo	463-04-3
ChemSpider kodo	10026
PubChem-kodo	9632
Merck Index	15,606
Fizikaj proprecoj
Aspekto	flaveca likvaĵo
Molmaso	117.148 g·mol−1
Denseco	0.872g cm−3
Bolpunkto	99  °C
Ekflama temperaturo	3  °C
Memsparka temperaturo	209  °C
Acideco (pKa)	3.29
Solvebleco	Akvo:Malmulte solvebla
Mortiga dozo (LD50)	505 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R11 R20/22
Sekureco	S16 S24 S46
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xi Irita F Brulema
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝo
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H225, H302, H332
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P233, P240, P241, P242, P243, P261, P264, P270, P271, P280, P301+312, P303+361+353, P304+312, P304+340, P312, P330, P370+378, P403+235, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25  °C kaj 100 kPa)

Amila nitrito estas rektoĉena organika estero rezultanta el reakcio inter la nitrita acido kaj pentila alkoholo, blanka aŭ flaveca likvaĵo kun fruktodoro. Ĝi konsistas je unu grupo amila (CH₃(CH₂)₄-) ligita al funkcia grupo nitrito (-NO₂). Amila nitrito estas potenca vasodilatanto, malstreĉigante la arteriojn kaj malpliigante la sangopremon.

Ĝi same uzatas kiel antidoto kontraŭ cianido-venenigo pro ĝia kapableco formi meta-hemoglobinon, kiu sekvestras la cianidajn anjonojn (-CN^-) transportante ilin kiel senefika ciano-hemoglobino. En la pasinteco ĝi estis uzatas kun amuzaj celoj induktante al mallonga eŭforio-stato, kiel afrodiziigaĵo kaj pliiganto de la seksa plezuro.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per agado de nitrita acido kaj amila alkoholo:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 2

• Preparado per traktado de amila alkoholo kaj nitrita anhidrido:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2+

Sintezo 3

• Preparado per reakcio de nitrita acido kaj amila klorido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 4

• Preparado per interagado de natria nitrito kaj amila klorido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 5

• Preparado per interagado de metila nitrito kaj amila formiato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 6

• Preparado per acida transesterigo inter nitrita acido kaj amila benzoato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 7

• Preparado per alkohola transesterigo inter metila nitrito kaj amila alkoholo:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcioj

Reakcio 1

• Hidrolizo de la amila nitrito:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 2

• Sapigo de la amila nitrito:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 3

• Reakcio per acida transesterigo kun formiata acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 4

• Reakcio per alkohola transesterigo kun metila alkoholo:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 5

• Reakcio per acida transesterigo kun benzoata acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 6

• Reakcio kun NH3:

++${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 7

• Reakcio kun HCl:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Literaturo

• Chemical Book
• Drugs for the Geriatric Patient E-Book: Text with BONUS Handheld Software, Ronald I. Shorr
• Encyclopedia of Substance Abuse Prevention, Treatment, and Recovery, Gary L. Fisher, Nancy A. Roget
• Medical Toxicology of Drug Abuse: Synthesized Chemicals and Psychoactive Plants, Donald G. Barceloux
• Antianginal Drugs: Pathophysiological, Haemodynamic, Methodological ..., Robert Charlier
• Cardiology for the Primary Care Physician, Joseph S. Alpert

Vidu ankaŭ

• Izoamila nitrito
• Izoamila acetato
• Amila acetato
• Amila formiato
• Amila butirato
• Amila propanoato
• Amila acetoacetato
• Amila alkoholo