John von Neumann
John von Neumann | |
---|---|
![]() von Neumann en 1940. | |
Persona informo | |
Naskonomo | Margittai Neumann János Lajos |
Naskiĝo | 28-an de decembro 1903 en Budapeŝto |
Morto | 8-an de februaro 1957 (53-jara) en Walter Reed Army Medical Center, Vaŝingtono, ![]() |
Mortokialo | prostata kancero |
Tombo | Princeton Cemetery |
Lingvoj | franca lingvo • germana lingvo • latina lingvo • antikva greka lingvo • hungara lingvo • angla lingvo |
Loĝloko | Usono |
Ŝtataneco | Hungario • Usono • Aŭstrio-Hungario |
Alma mater | Svisa Federacia Instituto pri Teknologio Zuriko • Universitato Eötvös Loránd • Universitato de Göttingen |
Familio | |
Patro | Max von Neumann |
Edz(in)o | Klára Dán |
Infano | Marina von Neumann Whitman |
Okupo | |
Okupo | matematikisto • komputikisto • kemiisto • fizikisto • inĝeniero • inventisto • ekonomikisto • nuklea fizikisto • universitata profesoro |
Verkoj | ludoteorio ergodic theory aroteorio ĉela aŭtomato de von Neumann Von Neumann neighborhood universala konstruanto de von Neumann arkitekturo de von Neumann alĝebro de von Neumann von Neumann–Morgenstern utility theorem von Neumann regular ring |
John Louis von NEUMANN (origine en la hungara NEUMANN János Lajos; pron. NOjman JAnoŝ LOjoŝ; naskiĝis la 28-an de decembro 1903 en Budapeŝto, Hungario, mortis la 8-an de februaro 1957 en Vaŝingtono) estis geniulo kaj mirinfano, kiu faris gravajn kontribuojn al komputada teorio, kvantuma mekaniko, la teorio de aroj kaj ekonomiko.
Lia libro "La Teorio de Ludoj kaj Ekonomia Konduto" (angle: "The Theory of Games and Economic Behavior"), verkita kun Oskar Morgenstern, restas fundamenta verko de ludoteorio.
Oni atribuas al li la ideon de la program-memorila modelo de komputado, t. e. la principo, ke programoj ekzistu en la sama, modifebla memoro kiel ilian datumoj. Hodiaŭ oni parolas pri la "von-Neumann-arkitekturo" de komputiloj kaj la "von-Neumann-malvastejo" de ĉi tiu arkitekturo.