Pedro da Fonseca (filozofo)
Petrus Fonsecus Conimbrensis (1528-1599) | ||
---|---|---|
Institutionum dialecticarum libri octo, 1614
| ||
Persona informo | ||
Pedro da Fonseca | ||
Naskiĝo | 1528 en Cortiçada, nuna Proença-a-Nova, Portugalio | |
Morto | 4-a de novembro 1599 en Lisbono, Portugalio | |
Religio | katolikismo vd | |
Lingvoj | latina vd | |
Ŝtataneco | Reĝlando Portugalio vd | |
Alma mater | Collegium Conimbrense Universitato de Eboro | |
Profesio | ||
Okupo | filozofo teologo verkisto vd | |
vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Petro da Fonseko (1528-1599) estis portugala humanisto, filozofo, jesuito, teologo, hebreisto, arabisto, rektoro kaj profesoro pri filozofio de la Universitatoj de Koimbro kaj Eboro, konsiderata la portugala Aristotelo[1]. Li estis majstro pri la greka kaj la hebrea, kies erudicio lin provizis per serio da propraj konceptoj rilate al temoj disvolviĝintaj de Tomaso de Akvino (1225-1274) kaj Aristotelo. Liaj ĉefaj verkoj kuŝas en la fakoj pri logiko kaj metafiziko.
Kariero
[redakti | redakti fonton]Kvankam li estis homo pri negocoj, Petro da Fonseko same estis nature dotita rilate al filozofio. Li plenigis multajn gravajn postenojn en sia ordino, kiel asistanto al Portugalio en la Ĝenerala Ordino de la Jezuitoj, vizitanto de Portugalio, kaj altrangulo de la menciita ordino en Lisbono. Gregorio la 13-a (1502-1585) kaj Filipo la 2-a (1556-1598) atribuis al li taskojn tre delikatajn diplomatie kaj kun pezaj respondecoj. Fonseko uzis sian influon kun saĝo laŭ la celoj pri karito kaj lernado.
Multaj grandaj institucioj, en Lisbono, ĉefe la Irlanda Kolegio[2], ŝuldas ties ekziston, almenaŭ grandparte, al lia zorgo kaj pia spirito. Same oni kreditas al li la kreadon de la jezuita Ratio Studiorum. Tamen, lia plej granda akiraĵo, kies reputacio longe daŭris, kuŝas sur la fakto ke li unue duonvidis solvon, pere de sia "scientia media"[3][4] pri Dio, rilate al la konsterna problemo pri repaciĝo inter la graco kaj la libervolo. Spite ke lia famo pri tia temo estis iomete duonkaŝita de sia disĉiplo, Luizo de Molina (1535-1600), ĉi tiu pli komplete disvolvis kaj perfektigis la ideojn de sia majstro en sia verko "Concordia Liberi Arbitrii cum Gratiæ Donis"[5], eldonita en 1588, kaj laŭgrade Fonseko estis malkovrita kiel la originanto de tiu doktrino.
Selektita verkaro
[redakti | redakti fonton]- Institvtionvm Dialecticarvm Libri Octo: Cum Indice locupletissimo, 1586
- Isagoge philosophica, 1591
- Petri Fonsecae institutionum dialecticarum libri octo ..., quibus accessit ..., 1595
- Commentaria ... in libros metaphysicorum Aristotelis Stagiritae, Volume 1, 1599, Pedro da Fonseca, Aristotelo
- Commentariorum Petri Fonsecae Lusitani... S.J. in libros Methaphysicorum ..., 1604
- Commentarii in metaphysicorum Aristotelis libros, 1612
- Commentariorum Petri Fonsecae... in libros Metaphysicorum Aristotelis ..., 1620, Pedro da Fonseca, Zetzner
- Definitiones, divisiones ac regulae ex logica et physica Aristotelis, 1622
- Petri Fonsecae Societatis Iesv, Institvtionvm Dialecticarvm Libri Octo ..., 1623
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Katolika Universitato de Loveno Arkivigite je 2015-04-18 per la retarkivo Wayback Machine
- New Advent
- Bibliothèque Nationale de France
- WorldCat Identities
- Enciclopedia Italiana
- Pedro da Fonseca, antaŭulo de Francisco Suárez (1548-1617)
- Pedro da Fonseca, o "Aristóteles português", 1528-1599, Faculdade Pontificia de Filosofia, 1953 - 452 paĝoj
- The Development of Modern Logic[rompita ligilo], Department of Philosophy University of Tampere Leila Haaparanta Professor, Finland
- The Cambridge History of Renaissance Philosophy, C. B. Schmitt, Quentin Skinner, Eckhard Kessler
- Routledge Encyclopedia of Philosophy, Routledge (COR), Luciano Floridi, Edward Craig
- Evora gloriosa, Francisco da Fonseca, Francisco da Fonseca (padre), Manoel Fialho
- Dictionary of World Philosophy, A. Pablo Iannone
- The Visitor: Andre Palmeiro and the Jesuits in Asia, Liam Matthew Brockey
- Ideas sin fronteras en los límites de las ideas – Ideias sem fronteiras nos ..., Roberto Hofmeister Pich, Manuel Lázaro Pulido, Alfredo Santiago Culleton
- Philosophers of the Renaissance, Paul Richard Blum
- [rompita ligilo] Skepticism in the Modern Age: Building on the Work of Richard Popkin ; [this ..., José Raimundo Maia Neto, Gianni Paganini, John Christian Laursen
- Remembering Iñigo: Glimpses of the Life of Saint Ignatius of Loyola, Luís Gonçalves da Câmara, A. Eaglestone
- Four Ages of Understanding, John Deely
- Introducing Semiotic: Its History and Doctrine, John N. Deely
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Enciclopedia Treccani
- ↑ New Advent
- ↑ Scientia media: scienca kono.
- ↑ The Center for Theological Studies
- ↑ Concordia liberi arbitrii cum gratiae donis diuina praescientia, prouidentia ..., 1588, Luis de Molina