Poŝta Administracio de Unuiĝintaj Nacioj
| Poŝta Administracio de Unuiĝintaj Nacioj | ||
|---|---|---|
| ||
| poŝta servo • organization established by the United Nations | ||
| Sidejo | Sidejo de UN | |
| Retejo | Oficiala retejo | |
La Poŝta Administracio de Unuiĝintaj Nacioj (akronime UNPA) estas la poŝta servo de UN. Ĝi emisias poŝtmarkojn kaj unupecojn en dolaroj por la oficejo de UN en Novjorko, en svisaj frankoj por la oficejo de UN en Ĝenevo, kaj en eŭroj (antaŭe en aŭstraj ŝilingoj) por la oficejo de UN en Vieno. La poŝtaj tarifoj ŝargitaj estas identaj al tiuj de la ŝtato kie troviĝas la koncerna oficejo de UN. Unuiĝintaj Nacioj estas la nura organizaĵo kiu povas eldoni poŝtmarkojn malgraŭ ne esti lando aŭ teritorio. En 1951 interkonsento estis subskribita kun la usonaj poŝtaj aŭtoritatoj permesante al la Unuiĝintaj Nacioj eldoni poŝtmarkojn kun usonaj dolaroj por uzo en la Ĉefsidejo de Unuiĝintaj Nacioj en Novjorko ekskluzive [1].
Similaj interkonsentoj estis subskribitaj kun la aŭtoritatoj de Svislando en 1968 kaj kun tiuj de Aŭstrio en 1979. La UNPA estas nuntempe la ununura poŝta aŭtoritato kiu eldonas poŝtmarkojn en tri valutoj: usonaj dolaroj, svisaj frankoj kaj eŭroj. La poŝtmarkoj povas esti uzataj por ĉiuj poŝtaĵoj senditaj al la oficejoj de Unuiĝintaj Nacioj en Novjorko, Ĝenevo aŭ Vieno.
La UNPA havas duoblan mandaton: unue, disvastigi informon pri la aktivecoj kaj atingoj de la UN tra la rimedo de afrankaj poŝtmarkoj kaj due, produkti enspezon por la organizaĵo [2].
Nur UN-poŝtmarkoj nomitaj en la koncerna valuto povas esti uzataj ĉe iu ajn oficejo de UN. Tamen, praktike, la plej multaj UN-organizaĵoj uzas frankmaŝinojn, kaj poŝtmarkoj estas plej ofte aĉetitaj de turistoj kaj kolektantoj. Ĉar poŝtmarkoj ne povas esti uzitaj ekster UN-oficejoj, ili povas esti aĉetitaj en pogranda sur la sekundara merkato je rabatita prezo multe sub nominala valoro.
Kutime, la poŝtaĵo devas esti alportita al la oficejo de UN kaj afrankita per la taŭgaj poŝtmarkoj de UN. Tamen, periode, laŭ aranĝo kun la Usona Poŝta Servo, la UNPA establas provizorajn poŝtejojn ĉe aliaj lokoj, kutime ĉe filatelaj ekspozicioj aŭ specialaj okazaĵoj.
La UN Poŝta Departemento ankaŭ respondecas pri ordigo kaj liverado de poŝtoj al oficejoj sub sia jurisdikcio.
Unuiĝintaj Nacioj emisias definitivajn poŝtmarkojn kaj memorpoŝtmarkojn. Tipe ses novaj memorpoŝtmarkoj estas emisiitaj ĉiujare samtempe en Novjorko, Ĝenevo kaj Vieno, kiuj estas vendataj dum 12 monatoj. Ĉe la fino de la periodo, nevenditaj memorpoŝtmarkoj estas detruitaj, kaj elĉerpitaj ne estas represitaj. Aliflanke, definitivaj poŝtmarkoj havas nedifinitan vendan periodon kaj povas esti represitaj en la valoroj necesaj por plenumi la ĝeneralajn bezonojn de la poŝto.
La poŝtmarkoj celas ilustri la celojn kaj atingojn de Unuiĝintaj Nacioj kaj ĝia sistemo de Organizaĵoj. La temoj prezentitaj sur la sigeloj de Unuiĝintaj Nacioj estas tial nekutimaj pro tio ke ili kovras diversajn tutmondajn temojn kaj problemojn. Tial, kune kun la kvalito de la presado kaj la sekurecaj elementoj inkluzivitaj, kiuj faras ilin similaj al monbiletoj, la poŝtmarkoj de Unuiĝintaj Nacioj estas tre popularaj inter filatelistoj tra la mondo.
Historio[redakti | redakti fonton]
Jam en 1946 unuafoje okazis neformalaj diskutoj pri la implikiĝo de la Unuiĝintaj Nacioj en la poŝta sektoro [3].
La ideo de eldonado de poŝtmarkoj de UN estis proponita en 1947 de José Arce, la argentina ambasadoro kaj Prezidanto de la Ĝenerala Asembleo de UN, kiu mem estis filatelisto. (La Ligo de Nacioj uzis superpresitajn svisajn poŝtmarkojn). La UNPA estis kreita per traktato kun Usono en 1951, baldaŭ post kiam UN translokiĝis al ĉefsidejo en Manhatano. Antaŭe, UN uzis la servojn de la usona Poŝta Departemento [4].
Poŝta Administracio de Unuiĝintaj Nacioj emisiis la unuajn poŝtmarkojn por la oficejo de Novjorko en 1951 por koincidi kun Internacia Tago de UN (la 24-an de oktobro 1951). La unuaj numeroj altiris enorman intereson de kolektantoj, kun multaj fruaj memorpoŝtmarkoj vendantaj milionojn da kopioj. La plej malofta filatela materialo de tiu ĉi periodo, kvankam ankoraŭ sufiĉe atingebla, estas la poŝta bloko por la 10-a datreveno de UN (Sc #38), presita en eldono de 250 mil ekzempleroj kun eraro (malgranda blanka kampo en la dekstra kruro de la litero “n” en la vorto “Unies” ) kaj poste korektita kaj presita en dua eldono. Nuntempe, la merkata valoro de bloko de eĉ dua presado estas $ 200-240 [5].
Antaŭ 1957, UN-memorpoŝtmarkoj regule elvendiĝis, kvankam tio foje daŭris plurajn monatojn. Renkontinte tian sukceson, la administracio pliigis cirkuladon de unu miliono ĝis kvin milionoj. Surprize, vendo pliiĝis akre, kaj dum en la 1970-aj jaroj vendo de ĉiu memorpoŝtmarko restis inter 1,5 kaj 3 milionoj da kopioj.
En 1967, la UNPA emisiis kvin poŝtmarkojn nomitajn en kanadaj dolaroj por uzo en la UN-pavilono ĉe Expo 1967 en Montrealo. Ili malvalidiĝis post la fermiĝo de la ekspozicio.
En 1968, la UNPA eniĝis en interkonsento kun la Svisa Poŝto kaj la sekvan jaron komencis eldoni poŝtmarkojn nomitajn en frankoj por uzo en la Ĝeneva oficejo. Interkonsento de 1979 kun Aŭstrio kaŭzis la emision de la samaj poŝtmarkoj por la Viena oficejo. La oficiala malfermo de la Internacia Centro de UN en Vieno okazis la 23-an de aŭgusto 1979, kaj la sekvan tagon ekuzis la unua norma serio de ses poŝtmarkoj de la UNPA en Vieno. Du el ili prezentas la centrokonstruaĵon.
La 1970-aj jaroj vidis pliiĝon de intereso en UN-poŝtmarkoj, pintante kun la preskaŭ tuja elvendo de folioj de 20 poŝtmarkoj emisiitaj por la 25-a datreveno de la UNPA: tri el la kvar nominalaj valoroj elĉerpiĝis tute en la tago de emisio, kaj la kvara ene de du monatoj kaj duono. Simila publikigo en 1979 en honoro de Internacia Infana Tago estis efektivigita en la tago de liberigo. La rakonto faris la ĉefpaĝon de la New York Times. Dum la sama jardeko, UN unuatagaj poŝtmarkoj kaj kovertoj estis emisiitaj en subteno de la liberigo de Namibio.
Baldaŭ post tio, intereso komencis malkreski. Skandaloj rilate al poŝtaj aferoj de UN ŝajne ankaŭ ludis rolon en tio. Ekzemple, en 1981, la UNPA dediĉis siajn poŝtmarkojn al la neforigeblaj rajtoj de la palestina popolo. La liberigo estis kritike recenzita fare de The Times kaj Linn's Stamp News. La 15-cenda poŝtmarko estis la unua UN-marko ekde 1954 se temas pri vendi malpli ol 1 milionon da kopioj, kvankam pli estis presitaj. La por-israela publiko ligas la ĝeneralan malkreskon de vendo de poŝtmarkoj de UN al ĉi tiu afero.
Antaŭ 1983, multaj pli da poŝtmarkoj estis venditaj en kvantoj de malpli ol miliono, kvankam vendo de vienaj poŝtmarkoj restis alta. En 1986, la memorfolio omaĝe al la Monda Federacio de Organizaĵoj de UN fariĝis la unua numero, kiu estis vendita en kvantoj de malpli ol 500 mil ekzempleroj, tiam almenaŭ tiom multe estis presitaj en la historio de la UNPA.
Por pliigi vendojn, la UNPA kombinas poŝtmarkojn en pli malgrandaj kvantoj, agreseman merkatadon kaj dungas famajn artistojn por desegni la poŝtmarkojn. Tamen, la vendokvanto de poŝtmarkoj neniam renormaliĝis; hodiaŭ poŝtmarkoj estas publikigitaj en cirkuladoj de proksimume 400 mil ekzempleroj kaj malofte estas elĉerpitaj tute.
La UNPA daŭre eldonas poŝtmarkojn, inkluzive de tielnomitaj "personigitaj" poŝtmarkoj. Folioj de 20 UN-poŝtmarkoj estas emisiitaj precipe por vizitantoj al la UN-ĉefsidejo-konstruaĵo en Novjorko; truitaj kuponoj estas disponigitaj plej proksime al ĉiu poŝtmarko, kun spaco lasita por presado de foto de la vizitanto. Samtempe, kolektantoj, kiuj ne povas persone viziti la poŝtejon ĉe la konstruaĵo de UN en Novjorko, havas la eblecon aĉeti tiajn poŝtmarkojn per poŝto, sed ĉi-kaze, anstataŭ persona foto sur la kuponoj, estas ordinaraj bildoj rilataj al UN-temoj.
Serio "Flagoj"[redakti | redakti fonton]
En 1980-1989, la Poŝta Administracio de UN komencis eldoni poŝtmarkojn prezentantajn la naciajn flagojn de ĉiuj landoj de la mondo. En la sama tempo, 16 poŝtmarkoj estis emisiitaj ĉiujare, kiuj estis detala, kontrolita kaj preciza reproduktado de la flagoj. La unua el tiuj ĉiujaraj serioj, havantaj la naciajn flagojn de UN-membroŝtatoj, vendis preskaŭ 3.5 milionojn da kopioj de ĉiu individua poŝtmarko en 1980. Ok jarojn poste, en 1997-1999, la serio estis renovigita kun kromaj ĉiujaraj emisioj de ok poŝtmarkoj por la flagoj de landoj kiuj ĵus aliĝis al UN. En 2007, kvar pliaj poŝtmarkoj de tiu serio aperis. Entute, la serio inkluzivas 188 poŝtmarkojn kaj estas unu el la plej grandaj en la mondo. Estas planite plivastigi ĉi tiun serion per poŝtmarkoj por la novaj membroŝtatoj de UN.
Krome, en 2006, la Poŝta Departemento de UN komencis eldoni la serion "Flagoj kaj Moneroj " (24 poŝtmarkoj jare). La poŝtmarkoj en tiu serio prezentas naciajn flagojn kaj monerojn de landoj ĉirkaŭ la mondo.
Insignoj[redakti | redakti fonton]
Kelkaj oficejoj de Unuiĝintaj Nacioj ankaŭ uzas oficialajn poŝtmarkojn de la koncernaj naciaj poŝtaj administracioj:
- UN-ONU Unuiĝintaj Nacioj, Ĝenevo
- ILO-BIT Internacia Organizaĵo de Laboro, Ĝenevo
- IBE-BIE Internacia Buroo pri Edukado, Ĝenevo
- WHO-OMS Monda Organizaĵo pri Sano, Ĝenevo
- IRO-ORI Monda Organizaĵo por Rifuĝintoj, Ĝenevo
- WMO-OMM Monda Organizaĵo pri Meteologio Ĝenevo
- UPU Universala Poŝta Unio, Berno
- ITU-UIT Internacia Telekomunika Unio, Berno
- Unesko, Organizaĵo de Unuiĝintaj Nacioj por Edukado, Scienco kaj Kulturo, Parizo
- ICJ-CIJ Internacia Kortumo, Hago
Galerio[redakti | redakti fonton]
-
Unua UN- poŝtbloko, 1955 (Sc numero 38) -
Poŝtmarko de UN memore la neforigeblajn rajtojn de la palestina popolo, 1981 (Sc #Novjorko #343, Ĝenevo #98, Vieno #17) -
UN- poŝtmarkserio eldonita por Namibio, 1975 (Sc numero Novjorko numero 263 kaj numero 264, Ĝenevo numero 53 kaj numero 54) -
Poŝtmarko de 1979 eldonita por la UN Geneva oficejo, valutata en svisaj frankoj.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Things You Should Know. United Nations (n.d.). Alirita 14 March 2019.
- ↑ The Postal History of ICAO. United Nations (n.d.). Alirita 14 March 2019.
- ↑ BOREK Briefmarkenkatalog Vereinte Nationen, ISBN 3-87091-134-4
- ↑ Get the 1951 New York U.N. Year Set – The First Stamps Issued by the United Nations. Mystic Stamp Company (n.d.). Alirita 14 March 2019.
- ↑ History. United Nations (n.d.). Alirita 14 March 2019.