Semej

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Larĝa panoramo pri Semej
Semej
urbo • urbego

Blazono

Blazono
Administrado
Poŝtkodo 070000–071411
En TTT Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro 350 201  (2020) [+]
Loĝdenso 1 668 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo 50° 25′ N, 80° 14′ O (mapo)50.41111111111180.2275Koordinatoj: 50° 25′ N, 80° 14′ O (mapo) [+]
Alto 206 m [+]
Areo 210 km² (21 000 ha) [+]
Horzono UTC+06:00 [+]
Semej (Orienta Kazaĥio)
Semej (Orienta Kazaĥio)
DEC
Semej
Semej
Situo de Semej
Semej (Kazaĥio)
Semej (Kazaĥio)
DEC
Semej
Semej
Situo de Semej

Map

Alia projekto
Vikimedia Komunejo Semey [+]
vdr

Semej, laŭ kazaĥa lingvo Семей estas urbego en Provinco Orienta Kazaĥio (Kazaĥio). Ĝis 2007 la oficiala nomo (pli konata nomo) estis Semipalatinsk.

Situon de Semej montras la ruĝa punkto
Vojo en Semej
Irtiŝo ĉe Semej

Bazaj informoj[redakti | redakti fonton]

Geografio[redakti | redakti fonton]

Semej situas en la nordorienta parto de la lando laŭ ambaŭ bordoj de Irtiŝo. La maldekstra urboparto estas Nova-Semej. Oskemeno troviĝas 176, Pavlodar 310, Astano 624, Kokŝetau 809, Almato 834, Petropavlo 895, Taraz 1073, Kostanaj 1182, Turkistano 1201, Ŝimkento 1214, Aktobe 1629, Atirau 2097 kilometrojn.

Katedralo de Semej

Loĝantaro[redakti | redakti fonton]

Jaro Loĝantaro
1881 17,820
1897 26,353
1910 34,400
1926 56,100
1939 109,700
1959 149,800
1979 270,400
1989 317,100
1999 269,600

Historio[redakti | redakti fonton]

Arta muzeo en Semej

La iama Semipalatinsk estis fondita kiel rusa fortikaĵo en 1718, tamen je distanco 18 km de la nuna loko. Proksime estis monaĥejo, kiu konsistis el sep palacoj, pri tio Semipalatinsk ricevis la loknomon. Post jardekoj la loko iĝis komerca centro, tial en 1728 la fortikaĵo ricevis la rajton preni doganon. En 1778 pro la oftaj inundoj la homoj translokiĝis al la nuna loko. Semipalatinsk urbiĝis en 1782, tiutempe oni jam konstruis ponton. En 1854 la urbo iĝis regiona administra centro. Post jardekoj la urbo havis ankaŭ industrion. En 1930 alvenis la unua trajno.

Atombombaj eksperimentoj[redakti | redakti fonton]

En 1949 je distanco de 150 km oni tie eksplodigis la unuan sovetunian atombombon, tial la urbo ricevis fifamon. Resume okazis 456 eksplodoj.La radioaktiva elfalaĵo disvastiĝis super grandega areo, kaj entute pli ol 2 milionoj da homoj estis elmetitaj al la radiado kaj radioaktiva elfalaĵo[1].

En 1991 pro protesto de la loĝantoj finiĝis la eksplodadoj. En 2007 la urbo estis alinomita Semej por ne rememori pri la nukleaj eksperimentoj.

Trafiko[redakti | redakti fonton]

Semej havas flughavenon kun flugoj eĉ al Moskvo, du stacidomojn, 2 vojajn kaj fervojan pontojn, fine havenon. En la urbego aŭtobusoj servas.

Eduko[redakti | redakti fonton]

En Semej pluraj universitatoj kaj 29 mezlernejoj funkcias.

Klimato[redakti | redakti fonton]

La klimato de Semej estas seka, jare pluvas nur 275 mm. En ĉiuj monatoj pluvas, en julio iom pli. La averaĝa temperaturo estas 4,3 °C, vintre iam estis −48 °C, somere ofte pli ol 40 °C.

Vidindaĵoj[redakti | redakti fonton]

Moskeo en Semej

Famuloj[redakti | redakti fonton]

Ĝemelurboj[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. (nl) Erika Fatland, De Grens (La landlimo), p.261, De Geus, 2019, ISBN 978 90 445 4087 1, origina titolo 'Grensen - Eine Reise Rundt Russland'. (Landlimoj - vojaĝo ĉirkaŭ Ruslando).

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]