Placentuloj: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
aldonis taksonomian ŝablonon kaj uzis ĉi tiun por ordigi liston de ordoj |
aldonis liston de ekzemplaj membroj (familoj, specioj) el artikolo "Placentulo" kaj interwiki-erojn el angla artikolo "Eutheria" |
||
Linio 41: | Linio 41: | ||
***[[Primatoj]] ''Primates'' |
***[[Primatoj]] ''Primates'' |
||
}} |
}} |
||
'''Placentuloj''' (''Placentalia'' aŭ ''Eutheria'') estas ege diversa grupo de animaloj, kiujn nuntempe oni konsideras la plej sukcesajn mamulojn el la planedo (escepte eble en Aŭstralio). |
|||
La plej ĝenerala eco de placentuloj estas la ekzisto de placento en la gravedaj inoj. |
|||
==Taksonomio== |
|||
'''superordo : PLACENTULOJ - Placentalia (Eutheria)''' |
'''superordo : PLACENTULOJ - Placentalia (Eutheria)''' |
||
Linio 84: | Linio 89: | ||
:[[Desmostilioj]] † |
:[[Desmostilioj]] † |
||
:[[Embritopodoj]] † |
:[[Embritopodoj]] † |
||
Jen la ĉefaj grupoj kun ekzemplaj membroj: |
|||
*'''[[Edentuloj]]''' (malmult-dentuloj- [[formik-manĝulo|formik-manĝuloj]], [[bradipo|bradipoj]], [[dazipo]]j/[[armadelo]]j); |
|||
*'''[[Foliduloj]]''' (skvamo-mamuloj - [[pangoleno|pangolenoj]], [[maniso|manisoj]]); |
|||
*'''[[Lagomorfuloj]]''' ([[kuniklo|kunikloj]], [[leporo|leporoj]]); |
|||
*'''[[Ronĝuloj]]''' [[muso|musoj]], [[rato|ratoj]], [[hamstro|hamstroj]], [[sciuro|sciuroj]], [[histriko|histrikoj]] aŭ pik-porkoj, [[Gvineo-porkido]], [[patagonia leporo]], [[tukuo|tukuoj]], [[pakarano|pakaranoj]], [[pakao|pakaoj]], [[agutio|agutioj]], [[ĉinĉilo|ĉinĉiloj]], [[hutio|hutioj]], [[zizelo|zizeloj]], [[marmoto|marmotoj]], [[kastoro|kastoroj]]); |
|||
*'''[[Makroscelideoj]]''' ([[elefant-soriko|elefant-sorikoj]]); |
|||
*'''[[Primatoj]]''' (prosimioj- [[lemuro|lemuroj]], [[loriso|lorisoj]], [[galago|galagoj]], ktp kaj antropoidoj- [[simio|simioj]], [[gorilo|goriloj]], [[ĉimpanzo|ĉimpanzoj]], [[homo|homoj]]); |
|||
*'''[[Skandencoj]]''' (preskaŭ-simioj - [[tupajo|tupajoj]]; |
|||
*'''[[Kiropteroj]]''' ([[vesperto|vespertoj]], [[fluganta-hundo|flugantaj-hundoj]], [[vampiro|vampiroj]]); |
|||
*'''[[Dermopteroj]]''' ([[galeopiteko]]); |
|||
*'''[[Insektmanĝuloj]]''' ([[talpo|talpoj]], [[erinaco|erinacoj]], [[tenreko|tenrakoj]], [[soriko|sorikoj]], [[almiko|almikoj]]); |
|||
*'''[[Karnomanĝuloj]]''' (feliformoj - [[felisedoj]], [[civeto|civetoj]], [[genoto|genotoj]], [[linsango|linsangoj]], [[mungo|mungoj]], [[mangusto|mangustoj]], [[surikato|surikatoj]], [[hieno|hienoj]]; kaj kaniformoj - [[kanisedoj]], [[urso|ursoj]], [[pando|pandoj]], [[mustelo|musteloj]], [[vizono|vizonoj]], [[putoro|putoroj]], [[foino|foinoj]], [[melo|meloj]], [[skunko|skunkoj]], [[lutro|lustroj]], [[foko|fokoj]], [[mar-leono|mar-leonoj]], [[rosmaro|rosmaroj]], [[mar-elefanto|mar-elefantoj]]); |
|||
*'''[[Parhufuloj]]''' [[porko|porkoj]], [[hipopotamo|hipopotamoj]], kalo-pieduloj, [[kamelo|kameloj]], [[ljamo|ljamoj]], [[kanĉilo|kanĉiloj]], [[cervo|cervoj]], [[munĝako|munĝakoj]], [[akvo-kapreolo|akvo-kapreoloj]], [[alko|alkoj]], [[rangifero|rangiferoj]], [[ĝirafo|ĝirafoj]], [[antilopo|antilopoj]], [[bovo|bovoj]], [[bubalo|bubaloj]], [[bizono|bizonoj]], [[dukero|dukeroj]], [[antilopeto|antilopetoj]], [[bov-antilopo|bov-antilopoj]], [[gazelo|gazeloj]], [[sajgo|sajgoj]], [[kapro|kaproj]], [[ŝafo|ŝafoj]], [[ovibovo|ovibovoj]]); |
|||
*'''[[Cetacoj]]''' ([[rorkvalo|rorkvaloj]], veraj [[baleno|balenoj]], dentcetacoj - [[delfeno|delfenoj]], [[kaĉaloto|kaĉalotoj]], [[orko|orkoj]], [[mar-porko|marporkoj]]); |
|||
*'''[[Tubulidentatoj]]''' (tubeto-dentuloj - [[ter-porko|terporkoj]]); |
|||
*'''[[Neparhufuloj]]''' (aŭ: Perisodaktiloj) - [[tapiro|tapiroj]], [[rinocero|rinoceroj]], ekvedoj - [[ĉevalo]], [[zebro]], [[azeno]]); |
|||
*'''[[Hiraksoidoj]]''' ([[klif-melo|klif-meloj]]); |
|||
*'''[[Sirenioj]]''' (mar-bovoj- [[dugongo|dugongoj]], [[manato|manatoj]]); |
|||
*'''[[Proboscedoj]]''' ([[elefanto|elefantoj]]) |
|||
[[Kategorio:Placentuloj| ]] |
[[Kategorio:Placentuloj| ]] |
||
[[Kategorio:Mamul-nomenklaturo de Středa]] |
[[Kategorio:Mamul-nomenklaturo de Středa]] |
||
[[ca:Euteri]] |
|||
[[de:Höhere Säugetiere]] |
|||
[[en:Eutheria]] |
|||
[[es:Euterio]] |
|||
[[fr:Euthérien]] |
|||
[[ko:진수하강]] |
|||
[[it:Eutheria]] |
|||
[[nl:Placentadieren]] |
|||
[[pl:Łożyskowce]] |
|||
[[pt:Eutheria]] |
|||
[[ro:Eutheria]] |
Kiel registrite je 00:34, 6 mar. 2007
Placentuloj | |
---|---|
Biologia klasado | |
| |
Aliaj Vikimediaj projektoj
| |
Placentuloj (Placentalia aŭ Eutheria) estas ege diversa grupo de animaloj, kiujn nuntempe oni konsideras la plej sukcesajn mamulojn el la planedo (escepte eble en Aŭstralio).
La plej ĝenerala eco de placentuloj estas la ekzisto de placento en la gravedaj inoj.
Taksonomio
superordo : PLACENTULOJ - Placentalia (Eutheria) Ordoj kun ankoraŭ vivantaj membroj:
- Infraklaso Edentata:
- Superordo Ksenartroj Xenarthra:
- Infraklaso Epitheria:
- Superordo Afrotheria:
- Afrosoricida
- Makrosceliduloj Macroscelidea
- Tubetodentuloj Tubulidentata
- Prokaviuloj Hyracoidea
- Rostruloj Proboscidea
- Sirenoj Sirenia
- Superordo Laurasiatheria:
- Ĥiropteroj Chiroptera
- Insektovoruloj Insectivora
- Cetacoj Cetacea
- Parhufuloj Artiodactyla
- Neparhufuloj Perissodactyla
- Manisuloj Pholidota
- Karnomanĝuloj Carnivora
- Superordo Euarchontoglires:
- Ronĝuloj Rodentia
- Leporuloj Lagomorpha
- Dermopteroj Dermoptera
- Tupajuloj Scandentia
- Primatoj Primates
- Superordo Afrotheria:
Formortintaj ordoj:
- Hiendentuloj †
- Teniodonoj †
- Kondilartroj †
- Tiloduloj †
- Litopternoj †
- Notounguloj †
- Astrapoterioj †
- Pantodontoj †
- Dinoceratoj †
- Piroterioj †
- Desmostilioj †
- Embritopodoj †
Jen la ĉefaj grupoj kun ekzemplaj membroj:
- Edentuloj (malmult-dentuloj- formik-manĝuloj, bradipoj, dazipoj/armadeloj);
- Foliduloj (skvamo-mamuloj - pangolenoj, manisoj);
- Ronĝuloj musoj, ratoj, hamstroj, sciuroj, histrikoj aŭ pik-porkoj, Gvineo-porkido, patagonia leporo, tukuoj, pakaranoj, pakaoj, agutioj, ĉinĉiloj, hutioj, zizeloj, marmotoj, kastoroj);
- Primatoj (prosimioj- lemuroj, lorisoj, galagoj, ktp kaj antropoidoj- simioj, goriloj, ĉimpanzoj, homoj);
- Skandencoj (preskaŭ-simioj - tupajoj;
- Karnomanĝuloj (feliformoj - felisedoj, civetoj, genotoj, linsangoj, mungoj, mangustoj, surikatoj, hienoj; kaj kaniformoj - kanisedoj, ursoj, pandoj, musteloj, vizonoj, putoroj, foinoj, meloj, skunkoj, lustroj, fokoj, mar-leonoj, rosmaroj, mar-elefantoj);
- Parhufuloj porkoj, hipopotamoj, kalo-pieduloj, kameloj, ljamoj, kanĉiloj, cervoj, munĝakoj, akvo-kapreoloj, alkoj, rangiferoj, ĝirafoj, antilopoj, bovoj, bubaloj, bizonoj, dukeroj, antilopetoj, bov-antilopoj, gazeloj, sajgoj, kaproj, ŝafoj, ovibovoj);
- Tubulidentatoj (tubeto-dentuloj - terporkoj);