Africa Proconsularis

la romiaj provincoj dum la jaro 116, sub imperiestro Trajanus

Africa proconsularis estis provinco de la Romia Imperio. Ĝi instaliĝis dum la jaro 146 antaŭ Kristo post la tri Punikaj Militoj, kadre de kiuj la romia armeo fine plene detruis la antaŭan regionan komercan kaj politiken potencon Kartago.

Africa proconsularis, jen malhelruĝe akcentita

Ĝi ampleksis la hodiaŭan ŝtaton Tunizio partojn de la hodiaŭa Libio. La pli okcidentaj teritorioj poste integritaj en la Romian Imperion administriĝis sendepende: Mauretania Caesariensis (okcidente najbare al Africa proconsularis) kaj Mauretania Tingitana (ankoraŭ pli okcidente) ekde la 1-a jarcento post Kristo, kaj aldone la provinco Numidia ekde la jaro 199. Oriente de la regiono najbaris la provincoj Cyrenaica respektive Creta et Cyrene, kaj pli okcidente Egiptio (la romia provinco Aegyptus: la provinco Africa do ampleksis nur etan parton el la tiutempe konata teritorio de la kontinento Afriko, kies nomon ĝi portis (same estas pri la romia provinco Asia, kiu ampleksis nur etan parton de la tiuepoke konata teritorio de Azio). La ĉefurbo de Africa proconsularis estis Kartago, kiun la romianoj post la detruo fine de la Tria Punika Milito rekonstruis.

La provinco konsideriĝis unu el la plej riĉaj provincoj de la Romia Imperio, kaj ĝi estis la plej fekunda regiono por kultivo de greno en la okcidenta parto de la imperio. Kartago post Romo estis la dua plej granda urbo en la okcidenta parto de la imperio, kaj ĉirkaŭ ĝi grupiĝis multaj pliaj grandaj urboj. La regiono plej floris dum la 2-a kaj 3-a jarcentoj post Kristo, kaj ankaŭ plu prosperis dum la 4-a kaj 5-a jarcentoj. La ĝermana popolo de vandaloj konkeris ĝin dum la 30-aj jaroj de la 5-a jarcento kaj tie instalis propran imperion. Tamen dum la 30-aj jaroj de la 6-a jarcento la Bizanca Imperio, kiu daŭre komprenis sin en la daŭrigo de la romiaj tradicioj, "rekonkeris" la regionon por Romio. Fine de la 7-a jarcento, kadre de la ekspansio de la religio Islamo, la araboj konkeris la regionon kaj la romia epoko de ĝi definitive finiĝis.