Internacia tago de virinoj

Internacia tago de virinoj (aŭ virina tago) estas internacia tago festata la 8-an de marto ĉiujare. Tiu ĉi tago estas grava festotago pri la atingitaj ekonomiaj, politikaj kaj sociaj rezultoj de virinoj. Oni ankaŭ rememoras tiun tagon pro la incendio en la Fabriko Triangulo (en Novjorko, Usono, 1911), kie perdis la vivon pli ol 140 virinoj. La ideo pri tiu festotago estiĝis ĉe trapaso de la 20-a jarcento, kiam la rapida monda industriiĝo kaj ekonomia ekspansio kondukis al protestoj por pli bonaj laborejaj kondiĉoj.

Simbolo[redakti | redakti fonton]

En multaj landoj la simbolo de la internacia tago de virinoj estas branĉeto de akacio.

Historio[redakti | redakti fonton]

Protestoj okazadis la 8-an de marto dum la sekvantaj jaroj kaj Usono konsideris la 8-an de marto kiel virinan tagon. La 2-a Internacia Socialista Virina Konferenco en 1910 (en Kopenhago) akceptis la proponon de Clara Zetkin, ke ĉiujare la 8-a de marto estu dediĉita bataltago por la socia, politika, ekonomia kaj familia egalrajteco de virinoj. La unua Internacia tago de Virinoj en la sekvanta jaro estis granda sukceso kun pli ol unu miliono da partoprenantoj. Tiun sukceson ombris tragedio tiumonate, kiam la 25-an de marto 1911 en la incendio en la Fabriko Triangulo mortis pli ol 140 teksaĵlaboristinoj.

La Unuiĝintaj Nacioj oficialigis la tagon en 1977 invitante ĉiun landon en la mondo festi tiun tagon por la rajtoj de virinoj.

Kelkaj datoj[redakti | redakti fonton]

1910: En Kopenhago, dum la Internacia Socialista Virina Konferenco, laŭ propono de Clara Zetkin, oni decidis ideon pri internacia virina tago.^[1]
marto 1911: Unu miliono da virinoj protestmarŝis en Eŭropo.
8-a de marto 1913: Rusaj virinoj organizis kaŝitajn renkontiĝojn.
8-a de marto 1914: Virinoj postulis voĉdonrajton en Germanio.
8-a de marto 1915: En Oslo, virinoj defendis siajn rajtojn kaj postulis pacon.
8-a de marto 1917: «Februara revolucio» en Rusio. En Sankt-Peterburgo, laboristinoj protestmarŝis por postuli panon kaj hejmenvenon de la edzoj el la unua mondmilito.
8-a de marto 1921: Lenin deklaris la 8-an de marto virina tago.
1924: La tago estis unufoje celebrita en Ĉinio.
1946: La tago estis unufoje celebrita en Orient-Eŭropo.
8-a de marto 1947: Léon Blum salutis la gravan rolon de virinoj dum la rezist-milito kontraŭ nazioj
8-a de marto 1977: La Unuiĝintaj Nacioj oficialigis la Internacian tagon de virinoj.
8-a de marto 1982: Oficiala statuso de la tago en Francio.
De 2006 japanaj virinoj batalas kontraŭ la abolo de la 9a kontraumilita artikolo de la japana konstitucio. Okaze de la internacia tago de virinoj Esperantaj pacmesaĝoj, aparte kontraŭ atombomboj, en la tuta mondo estas tradukitaj en la japanan kaj ekspoziciitaj en Hiroŝimo.

Virina tago kaj politiko[redakti | redakti fonton]

Inter 1933 kaj 1945 la tago estis malpermesita en Germanio, pro la partopreno de la socialistoj en la kreado de la tago. Samtempe oni festegis la patrinan tagon, kiu pli bone korespondis al la nazia virina idealo (virino = patrino). Pro sia deveno, la tago estis pli festita post 1945 en Orient-Eŭropo dum en okcidenta Germanio ĝi havis nur malaltan rolon kompare al la patrina tago kaj la tago de Sankta Valentino.

Oficialaj temoj de UN[redakti | redakti fonton]

Unuiĝintaj Nacioj aldonis jenajn temojn al la tago:

1996 Festante la Pasintecon, Planante por la Estonteco
1997 Virinoj kaj la Paco-Tablo
1998 Virinoj kaj Homaj Rajtoj
1999 Mondo Libera de Perforto Kontraŭ Virinoj
2000 Virinoj Unuigantaj por Paco
2001 Virinoj kaj Paco: Virinoj Administrantaj Konfliktojn
2002 Afganaj Virinoj Hodiaŭ: Realaĵoj kaj Ŝancoj
2003 Seksa egalrajteco kaj celoj de la jarmilo por disvolviĝo
2004 Virinoj kaj aidoso
2005 Seksa egalrajteco post 2005, konstruo de pli sekura estonto
2006 Virinoj kaj decidoj, defioj, ŝangokreado
2007 Fino de la nekondamno de perfortoj de virinoj kaj junulinoj
2008 Investante en Virinoj kaj Knabinoj
2009 Virinoj kaj Viroj Kunigitaj por Fini Perforton Kontraŭ Virinojn kaj Knabinojn
2010 Egalaj Rajtoj, Egalaj Ŝancoj: Progreso por Ĉiuj
2011 Egala Aliro al Edukado, Trejnado kaj Scienco kaj Teknologio: Vojo al Deca Laboro por Virinoj
2012 Povigu Kamparajn Virinojn, Finu Malriĉecon kaj Malsaton
2013 A Promise is a Promise: Time for Action to End Violence Against Women
2014 Egaleco por Virinoj estas Progreso por Ĉiuj
2015 Povigi Virinojn, Povigi Homaron: Bildu ĝin!
2016 Planedo 50-50 antaŭ 2030: Rapidu por Seksegaleco
2017 Virinoj en la Ŝanĝiĝanta Laborista Mondo: Planedo 50-50 antaŭ 2030
2018 Tempo Nun: Kamparaj kaj urbaj aktivuloj transformas virinajn vivojn
2019 Pensu Egala, Konstruu Lerte, Novigu Por Ŝanĝo
2020 "Mi estas Generacia Egaleco: Realigi Virinajn Rajtojn"
2021 Virinoj en gvidado: Atingi egalan estontecon en mondo KOVIM-19
2023 Pro digitala mondo: Novigo kaj teknologio por seksa egaleco^[2]

Feritago[redakti | redakti fonton]

La internacia tago de virinoj estas feritago en Afganio, Angolo, Armenio, Azerbajĝano, Belorusio, Burkino, Ĉinio (nur por virinoj), Eritreo, Gvineo-Bisaŭo, Kamboĝo, Kartvelio, Kazaĥio, Kirgizio, Kolombio, Kubo, Laoso, Madagaskaro (nur por virinoj), Moldavio, Mongolio, Nepalo, Rusio, Taĝikio, Turkmenio, Ugando, Ukrainio, Uzbekio, Vjetnamio kaj Zambio.

Esperanto-movado[redakti | redakti fonton]

Aktivas grupo de Esperantistoj en Hiroŝimo ĉiujare por kolekti solidarecajn mesaĝojn el la tuta mondo okaze de la virintago. Tiuj mesaĝoj estas tradukitaj al la japana kaj ekspoziciitaj dum diversaj okazaĵoj.

En 2010 alvenis al Hiroŝimo 344 mesaĝoj el 66 landoj.

En 2013 estis farita originala kanto por tiu tago. Woman, la forto de ĉiuj viroj , kantas Lucio Avitabile