The Abolition of Man
| The Abolition of Man or Reflections on Education with Special Reference to the Teaching of English in the Upper Forms of Schools | |
|---|---|
| skribita verko | |
| Aŭtoroj | |
| Aŭtoro | C. S. Lewis |
| Lingvoj | |
| Lingvo | angla lingvo |
| Eldonado | |
| Eldonejo | Oxford University Press |
| Ĝenro | eseo |
Abolicio de la Homo estas libro publikigita fare de C.S. Lewis en Oxford University Press surbaze de prelego donita fare de li en Universitato de Durham en februaro 1943. Ĝi estas subtitolita "Cerbumado pri eduko kun speciala referenco al la instruado de la angla en la superaj gradoj de lernejoj", kaj uzas tiun prelegon kiel deirpunkton por defendo de objektivismo kaj natura juro same kiel averto pri la sekvoj de forigo de ili.
La verkisto levas la demandon pri morala relativismo, kaj rekte kontraŭas la aserton ke ekzistas tia afero kiel absoluta morala valoro en ĉi tiu mondo. Interalie li defendas "la potencon de homo super naturo" kiel io valorinda sed kritikas la uzon de ĝi por malkonfirmi valorojn, la valoro de scienco mem estante inter ili. Li defendas sciencon kiel io inda, sed kritikas uzi ĝin por misfamigi valorojn - la valoro de scienco mem estante inter ili - aŭ difini ĝin por ekskludi aliajn moralajn valorojn.
Enhavo[redakti | redakti fonton]
En sia verko, Lewis defendas la teorion, ke la abolicio de la homo efektive komenciĝas per la evoluo de la homo, kaj ke, malgraŭ evoluo en scienco, la homo ĉiam estos submetita al antaŭa aŭtoritato, tiel kontribuante al sia propra fino. La verko ankaŭ traktas, kiel en aliaj verkoj de la verkisto, temojn koncerne la natura juro, nomante ĝin Tao, esprimo kiun C. S. Lewis uzis por ampleksi la aron de moralaj principoj de civilizoj, kulturoj kaj filozofioj kiuj, traktitaj ankaŭ eĉ ekster kristanismo, havas influon de la tiel nomata filozofia juro de homa naturo aŭ juro de moralo.
En la kerno de la verko la verkisto defendas la koncepton de objektivismo, objektivaj valoroj kaj natura juro, avertante pri la sekvoj de perdo de ĉi tiuj konceptoj. Lewis defendas sciencon kiel io laŭdifine kritikenda, sed kondamnas la forigon de valoroj per ĝi.
Morala subjektiveco kontraŭ natura juro[redakti | redakti fonton]
Lewis komencas kun kritika respondo al la Verda Libro de Gaius kaj Titius: The Control of Language: A Critical Approach to Reading and Writing (La kontrolo de lingvo: kritika aliro al legado kaj verkado), publikigita en 1939 fare de Alexander King kaj Martin Keightley. Tiu libro estis utiligita kiel teksto por altrangaj studentoj en britaj lernejoj. Lewis kritikas la verkistojn pro subfosado de la valoroj de la studentoj kaj asertas, ke oni instruos al ili, ke ĉiuj valordeklaroj (kiel ekzemple "Ĉi tiuj akvofalo estas sublima") estas nur deklaroj pri la sentoj de la parolanto kaj tiele diras nenion pri la temo. Ĝi signifas, ekzemple, ke kiam parolanto kondamnas agon kiel nerezisteblan, li diras "Mi havas malestimajn sentojn".
Neante ke valoroj estas realaj aŭ ke sentoj povas esti raciaj, subjektivismo morale instigas senigi homojn de la kapablo emocie respondi al spertoj de vera boneco kaj vera beleco kaj en literaturo kaj en la mondo. Krome, Lewis asertas, ke estas neeble ĉiam esti subjektiva. Eĉ la aŭtoroj de la Verda Libro klare kredas, ke aferoj kiel plibonigo de studenta edukado estas efektive porĉiame bonaj kaj dezirindaj.
Lewis citas antikvajn pensulojn kiel ekzemple Platono, Aristotelo, kaj Aŭgusteno, kiuj kredis ke la celo de eduko estis trejni infanojn por "ordigi la amojn", tio estas por trejni ilin ŝati aŭ malŝati tion, kion ili devus; kaj ami la bonon kaj malami la malbonon. Lewis asertas, ke kvankam tiaj valoroj estas universalaj, ili ne aŭtomate evoluas en infanoj. Tiel, ĝi ne estas "natura" en la signifo de la vorto, sed devas esti instruita per eduko. Tiuj, al kiuj mankas ĉi tiuj valoroj, kaj temas pri manko de grava homa elemento, estos nomataj "senkoraj homoj", en kiuj la inteligento kuniĝas kun la homa besto.