Arako (Irano)
|
Por samtitola artikolo vidu la paĝon Arako. |
| Arako · اراک | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.jpg)  Fotomontaĵo | |||||
| urbo de Irano urbego  vd
| |||||
| Administrado | |||||
| Lando |  Irano
| ||||
| Provinco | Markazio | ||||
| |||||
| Telefonkodo | 0861 | ||||
| En TTT | Oficiala retejo [+] | ||||
| Demografio | |||||
| Loĝantaro | 520 944 (2016) [+] | ||||
| Geografio | |||||
| Geografia situo | 34° 6′ N, 49° 42′ O (mapo)34.09549.698055555556Koordinatoj: 34° 6′ N, 49° 42′ O (mapo) [+] | ||||
| Alto | 1 738 m [+] | ||||
| Horzono | UTC+03:30 | ||||
| |||||
|
| |||||
| Alia projekto | |||||
 Vikimedia Komunejo Arak [+]
| |||||
Arako[1] (origine perse اراک, Arak) estas metropolo, universitata urbego en Irano en Provinco Markazio (ĝi estas ties ĉefurbo). La historia nomo estis Soltanabad (perse سلطانآباد).
Bazaj informoj
[redakti | redakti fonton]- Supermara alteco: 1 718 m
- Loĝantaro: 520 944 en 2016
- Horzono: UTC + 3:30; somere UTC + 4:30
- Telefonkodo: (+98) 086
Geografio
[redakti | redakti fonton]Arak situas en la nordokcidenta landparto en altebenaĵo. La urbego estas ĉirkaŭita de altaj montoj. Teherano troviĝas 238 km. [1] pli proksimaj urbegoj estas Ĥomo kaj Isfahano.
Historio
[redakti | redakti fonton]Origine nomita Soltanabad, la nuntempa urbo Arako estis fondita en 1808. Samtempe fortikaĵo kun dikaj muroj konstruiĝis. Ĝis 1892 la loko restis armea bazo kaj fortikaĵo, poste grandparte personaj posedaĵoj, finfine ŝtataj posedaĵoj inter 1918-1922. Intertempe en fino de la 19-a jarcento la loko estis grava por la tapiŝindustrio, iom poste eĉ ĝi iĝis la plej grava tapiŝocentro de Irano ĝis almenaŭ 1940. Sub regado de Reza Pahlavi la urbo estis nomita Arak kaj modernaj fabrikoj estis establitaj. Arako ankaŭ iĝis grava stacio por la trans-Irana fervojo en 1938. En 1972 ŝtata kombinato pri aluminio ekfunkciis. En 2013 2 apudaj urboj aliĝis al Arako.
Ekonomio
[redakti | redakti fonton]Kiel grava industria metropolo, Arako gastigas ŝtalajn, petrolkemiajn, aluminiajn fabrikojn, kiuj produktas preskaŭ duonon de la bezonoj de la lando. Oni produktas eĉ pezan akvon. La ĉefaj agrikulturaj produktoj estas grenoj, hordeoj, kaj fruktoj inkluzive de vinberoj, pomoj, juglandoj kaj migdaloj. Restis ankaŭ la tapiŝprodukto farita mane. En Arak 6 universitatoj funkcias. Iomete for atomcentralo funkcias.
Klimato
[redakti | redakti fonton]La urbo troviĝas en kontinenta klimato, kiu estas ĝenerale relative malvarma kaj seka. La vetero estas varma kaj seka en somero, venta kaj malvarmeta en aŭtuno, malvarma kaj neĝa en vintro, kaj milda en printempo. La pluvokvanto estas jare po 346 mm. Inter junio-septembro ĝenerale ne pluvas (aŭ iomete). La jara avereĝa temperaturo estas 14 °C. Inter decembro-februaro ofte frostas, inter junio-septembro la temperaturo varias 30-40 °C.
Trafiko
[redakti | redakti fonton]Arako havas internacian flughavenon konstruitan en 1938. La fervojo atingis la urbon iom pli frue en 1935. Enurbe aŭtobusoj liveras la loĝantojn.
Vidindaĵoj
[redakti | redakti fonton]Naskiĝintoj de Arako
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ La ĝis nun sola esperantlingva atlaso, Poŝatlaso de la mondo de 1971 el Prago, dokumentigas esperantigon "Arako" en la du-paĝa mapo 15.
