Saltu al enhavo

Edgar Allan Poe

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Edgar Allan Poe
Persona informo
Edgar Allan Poe
Naskonomo Edgar Allan Poe
Naskiĝo 19-an de januaro 1809 (1809-01-19)
en Bostono, Masaĉusetso,  Usono
Morto 7-an de oktobro 1849 (1849-10-07) (40-jaraĝa)
en Baltimore, Marilando,  Usono
Mortis per nekonata valoro Redakti la valoron en Wikidata vd
Tombo Westminster Hall and Burying Ground (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Lingvoj angla vd
Ŝtataneco Usono Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Universitato de Virginio
West Point Redakti la valoron en Wikidata vd
Subskribo Edgar Allan Poe
Familio
Patro David Poe, Jr. (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Patrino Eliza Poe (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Gefratoj William Henry Leonard Poe (en) Traduki kaj Rosalie Mackenzie Poe (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Edz(in)o Virginia Eliza Clemm Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Alia nomo Edgar A. Perry vd
Okupo poeto
verkisto de krimfikcio
sciencfikcia verkisto
aŭtoro
kantotekstisto
literaturteoriisto
ĵurnalisto
romanisto
verkisto
dramaturgo
eseisto
literaturkritikisto
redaktoro Redakti la valoron en Wikidata vd
Aktiva dum 1827–1849 vd
Verkado
Verkoj La Nigra Kato ❦
La Puto kaj la Pendolo ❦
La Murdoj de Kadavrejo-Strato ❦
La Ovala Portreto ❦
La Perfida Koro ❦
La Rakonto de Arturo Gordon Pym el Nantucket ❦
La Korvo ❦
La Ŝtelita Letero ❦
La Or-Cimo ❦
La Falo de Uŝero-Domo ❦
William Wilson vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Edgar Allan POE (ˈɛdgər ˈælən pəʊ) estis aŭtoro de poeziaĵoj, romanoj kaj rakontoj. Siajn unuajn poemojn li verkis kiel soldato. Post fiaskoj en la Universitato de Virginio (ĉefe pro troa alkoholkonsumo) kaj en la Militakademio de West Point (pro sia ribelema karaktero) li fine decidis dediĉi sin plene al verkado. Plej famaj ĝis nun estas liaj hororaj rakontoj kaj lia tiutempe tute nova formo de krimliteraturo, kiu poste influis i.a. la aŭtoron Arthur Conan Doyle.

Biografio

[redakti | redakti fonton]

En 1835, en la aĝo de 36 jaroj, li edzinigis sian kuzinon Virginia Clemm, tiutempe 13-jara. La biografoj atentigas, ke tiu ĉi geedziĝo alportis al li ekvilibron kaj dank' al tio li povis sin dediĉi pli trankvile al verkado kaj atribuas tion al la konflikta karaktero de Poe, kiu estus serĉinta ĉe Virginia iun ankoraŭ ne tro edukita, kiu ne havus antaŭjuĝojn pri li kaj admirus lin, kiel okazis kun la etulino.

Famaj verkoj

[redakti | redakti fonton]

La Mistera Poe-Tostulo

[redakti | redakti fonton]

Ĉiujare, okaze dum la datreveno de la nasko de Poe, mistera viro, konata kiel "Poe-Tostulo," aperas ĉe la tombo de la aŭtoro, kaj postlasas 3 rozojn kaj duon-botelon de konjako. Ekde 1949, mistera, nekonata, nigra-vestita viro ŝtele eniras tombejon kaj proponas siajn donacojn al la fama aŭtoro. Personoj kunvenas ĉe la apuda Poe-Domo kaj Muzeo ("Poe House and Museum") kaj atendas la revenon, sed neniu scias, kiu estas la stranga vizitanto.[1]

Edgar Allen Poe filmita en la jaro 1909 estas filmo de reĝisoro D. W. Griffith.

  1. [1]
  2. Verkoj de Poe en Vikifontaro
  3. Aperis en Flandra Esperantisto, majo 1930, p. 163-165.

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Rete legeblaj verkoj

[redakti | redakti fonton]