Saltu al enhavo

Stanisław Ulam

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Stanisław Ulam
Persona informo
Stanisław Marcin Ulam
Naskonomo Stanisław Marcin Ulam
Naskiĝo 13-an de aprilo 1909 (1909-04-13)
en Lvivo,  Aŭstrio-Hungario
Morto 13-an de majo 1984 (1984-05-13) (75-jaraĝa)
en Santa Fe
Mortis pro Naturaj kialoj Redakti la valoron en Wikidata vd
Mortis per Korinfarkto Redakti la valoron en Wikidata vd
Tombo Tombejo de Montparnasse, Div 30 CG 19 South 33 east. num: 297P 1883 48° 50′ 09″ Nordo 2° 19′ 47″ Oriento / 48.835968 °N, 2.329809 °O / 48.835968; 2.329809 (mapo) Redakti la valoron en Wikidata vd
Etno judoj vd
Lingvoj anglapola vd
Ŝtataneco Usono (1941–)
Reĝlando Galicio kaj Lodomerio
Dua Pola Respubliko Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Lviva Politekniko (1927–1933) Redakti la valoron en Wikidata vd
Familio
Gefratoj Adam Ulam Redakti la valoron en Wikidata vd
Edz(in)o Francoise Ulam (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo matematikisto
universitata instruisto
fizikisto Redakti la valoron en Wikidata vd
Laborkampo Matematiko, aplika matematiko, Montekarla metodo, fiziko kaj nuklea armilo Redakti la valoron en Wikidata vd
Doktoreca konsilisto Kazimierz Kuratowski • Włodzimierz Stożek vd
Verkado
Verkoj teoremo de Borsuk-Ulam ❦
teoremo de Kuratowski-Ulam ❦
Mazur–Ulam theorem ❦
Hyers–Ulam–Rassias stability ❦
spiralo de Ulam ❦
vico de Collatz ❦
Ulam's packing conjecture ❦
Ulam's game ❦
Ulam matrix ❦
Ulam number ❦
Montekarla metodo ❦
Teller-Ulam design ❦
Ulam–Warburton automaton vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Stanisław Marcin ULAM (naskiĝis la 13-an de aprilo 1909 en Lvovo, mortis la 13-an de majo 1984 en Santa Fe) estis pola kaj usona matematikisto (en 1943 akceptis usonan civitanecon), reprezentanto de lvova skolo matematika. Kunkreinto de usona hidrogena bombo. Partoprenis la projekton Manhattan.

Ulam signife kontribuis al matematiko kaj matematika fiziko, disvolvis matematikajn metodojn de algebra topologio, aroteorio, mezurteorio. Li estis ankaŭ kreinto de unuaj metodoj de cifereca analitiko kaj apartenas al unuaj sciencistoj, kiuj en sia laboro profitigis komputilon. Komputilaj metodoj servis por li al modeligo kopii neŭtronojn kaj solvi problemon de vibranta kordo, enhavanta nelinearan elementon.

Publikaĵoj

[redakti | redakti fonton]

Ulam estis aŭtoro kaj kunaŭtoro de kelkcent sciencaj publikaĵoj. Li ankaŭ eldonis kelke da libroj

  • Collection of Mathematical Problems, Novjorko 1960
  • Sets, Numbers and Universes, Cambridge, Massachusetts 1974
  • Mathematic and Logic (kune kun Marek Kac, Novjorko 1986)
  • The Scottish Book: A Collection of Problems, Los Alamos 1957
  • Adventures of a Mathematician – biografio de Berkeley, Kalifornio 1976. Pola eldono "Przygody matematyka" (Aventuroj de matematikisto), Varsovio 1996

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]