Emil Gilels
| Emil Gilels | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Naskiĝo | 6-an de oktobro 1916 en Odeso | ||||
| Morto | 14-an de oktobro 1985 (69-jaraĝa) en Moskvo | ||||
| Tombo | Novodeviĉje tombejo vd | ||||
| Lingvoj | rusa vd | ||||
| Ŝtataneco | Rusia Imperio • Sovetunio vd | ||||
| Alma mater | Moskva Ĉajkovskij Konservatorio vd | ||||
| Partio | Komunista Partio de Sovetunio vd | ||||
| Familio | |||||
| Infanoj | Elena Gilels vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | pianisto • muzikinstruisto vd | ||||
| |||||
| En TTT | Oficiala retejo vd | ||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Emil Grigoreviĉ GILELS (ruse Емиль Григорьевич Гилельс; la 19-an de oktobro 1916 - la 14-an de oktobro 1985) estis juda - sovetia pianisto konsiderata de multaj kiel unu el la plej grandaj pianistoj en la historio [1][2][3].
Vivo[redakti | redakti fonton]
Gilels (tiu de Hilel) naskiĝis en Odeso en muzika juda familio; ambaŭ liaj gepatroj estis muzikistoj. Li eklernis ludi pianon 6-jaraĝa. Lia fratino, Elizabeto, lernis ludi violonon, estis koncertviolonisto kaj poste geedziĝis kun la jud-rusa violonisto Leonid Kogan.
La unua publika apero de Emil Gilels estis kiam li estis 12-jara, en junio 1929. En 1930 Gilels eniris la Konservatorion de Odeso, kie li estis studento de Berta Reingbald. Li atribuis al ŝi sian unuan forman influon [4].
En 1933, en la aĝo de 16 jaroj, Gilels gajnis la piankonkurson de la Tut-Sovetia Unio, kiel ĝi estis fondita. Post diplomiĝo de la konservatorio en Odeso en 1935, li translokiĝis al Moskvo, kie li studis kun la fama pianinstruisto, Heinrich Neuhaus, ĝis 1937 [5]. Jaron poste, en la aĝo de 21, li gajnis la konkurson nomitan laŭ Eugène Ysaÿe en Bruselo, antaŭ konkurantoj kiel ekzemple Arturo Bendetti Michelangelo kaj Mora Limpani. Li estis membro de la Juda Kontraŭfaŝisma Komitato.
Gilels estis la unua sovetia artisto se temas pri ricevi permeson iri sur ampleksajn koncertturneojn en la Okcidento. Post la Dua Mondmilito li turneis Eŭropon ekde 1947 kaj unuafoje aperis en Ameriko en 1955, ludante la Pianokonĉerto n-ro 1 de Ĉajkovskij de Ĉajkovskij en Filadelfio. Ekde 1952 li estis profesoro ĉe la Moskva Konservatorio. En la postaj jaroj de sia vivo Gilels restis en Rusio kaj malofte iris ekster ĝiajn landlimojn.
Gilels ricevis la Stalin premion en 1946, la Ordenon de Lenin en 1961 kaj la Lenin-premion en 1962.
La bonega teknika majstrado kaj brila sono de Gilels gajnis al li universalan admiron. Liaj interpretoj de la german - aŭstraj klasikaj komponistoj formis la malmolan kernon de lia repertuaro, ĉefe Beethoven, Brahms kaj Schumann, sed lia ludado estis ne malpli kleriga en Domenico Scarlatti kaj Johann Sebastian Bach kaj en la muziko de 20-ajarcentaj komponistoj kiel ekzemple Debussy, Bartok kaj Prokofjev. Liaj interpretoj de la koncertoj Brahms por piano kaj orkestro estas konsideritaj de multaj kiel la plej bonegaj kaj belaj el tiuj verkoj, kaj majstraĵo de pianludado.
Gilels estis proksima al kompletigado de registrado de la kompletaj piansonatoj de Beethoven por Deutsche Grammophon de Germanio kiam li mortis dum kuracista ekzameno en Moskvo en 1985 [6][7].
Elektitaj registraĵoj [8][redakti | redakti fonton]
- 1935 - Franz Liszt : Fantazio pri temoj el La Geedziĝo de Figaro de Mozart.
- 1951 - Liszt : Hungara Rapsodio n-ro 9 [9].
- 1955 - Sergej Raĥmaninov : Pianokonĉerto n-ro 3 en B bemola minora, Opus 30 ( dirigentita fare de Kluytens).
- 1958 - Brahms : Pianokonĉerto n-ro 2 en B bemola maĵora, Opus 83 (dirigentita fare de Fritz Reiner).
- 1954 - Camille Saint-Saëns : Pianokonĉerto n-ro 2 en G Minora, Opus 22 (dirigentita fare de Kluytens)
- 1957 - Beethoven : Pianokonĉerto n-ro 4 en G-maĵora, Opus 58 (dirigentita de Ludwig).
- 1957 - Aleksandr Skrjabin : Piana Sonato n-ro 4 en F-Diaz Major, Opus 30.
- 1967 - Chopin : Pianokonĉerto n-ro 1 en E-minoro, Opus 11 (dirigentita fare de Jenő Ormándy).
- 1968 - Medtner : Piano Sonato n-ro 10 en B-minoro, Opus 38 n-ro 1 ("Sonata Rememoro").
- 1972 - Ĉajkovskij : Pianokonĉerto n-ro 2 en G-maĵora, Opus 44 (dirigentita fare de Lorin Maazel).
- 1972 - Brahms: Pianokonĉerto n-ro 1 en B-minoro, Opus 15 kaj Pianokonĉerto n-ro 2 en B bemola maĵora, Opus 83 (dirigentita fare de Eŭgeno Yochum).
- 1973 - Beethoven: Piana Sonato n-ro 23 en F-minoro, Opus 57, Apassionata.
- 1973 - Debussy: Bildoj, Libro 1.
- 1973 - Mozart: Pianokonĉerto n-ro 27 en B bemola maĵora, Katalogo Köchel 595 (dirigentita fare de Karl Böhm).
- 1974 - Edvard Grieg : lirikaj pecoj.
- 1974 - Prokofjev: Sonato n-ro 8 en si bemola maĵora, Opus 84.
- 1977 - Rachmaninov: Preludo en C-D-minoro Opus 3 n-ro 2.
- 1978 - Frédéric Chopin : Piana Sonato n-ro 3 en B-minoro, Opus 58.
- 1982 - Beethoven: Piana Sonato n-ro 29 en B bemola maĵora, Opus 106, Hammerclavier (koncertregistraĵo, Berlino)
- 1984 - Beethoven: Piana Sonato n-ro 29 en B-bemola maĵora Opus 106, Hammerclavier (koncertregistraĵo, Moskvo)
- 1984 - Skrjabin, Sonato n-ro 3 en F-minoro, Op. 23 (koncertregistraĵo, Moskvo)
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ The 20 Greatest Pianists of all time (angle). Alirita 2022-04-14.
- ↑ John Rockwell (1985-10-16) Emil Gilels, Soviet Pianist, Dies at 68. The New York Times. Alirita 2015-01-10.
- ↑ The 10 Greatest Pianists Of All Time (January 7, 2015). Alirita October 20, 2017.
- ↑ . Emil Gilels: A True Giant of the Keyboard. Music Makers (ABC Classic FM) (2013-09-21). Arkivita el la originalo je 2015-01-26. Alirita 2015-01-10.
- ↑ Mach, Elyse. (1980) Great Contemporary Pianists Speak for Themselves. Courier Corporation. ISBN 978-0-486-26695-4.
- ↑ Monsaingeon, Bruno. (2002) Sviatoslav Richter: Notebooks and Conversations. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-09549-3.
- ↑ Rasmussen, Karl Aage. (2010) Sviatoslav Richter: Pianist. University Press of New England. ISBN 978-1-55553-710-4.
- ↑ "Emil Gilels", In Memory of Emil Gilels, 2007.
- ↑ International Piano Quarterly, Winter 2001, Orpheus Publications Limited