Ordeno de Kanado
| Ordeno de Kanado | ||
| ||
| ordeno • ŝtata ordeno | ||
|---|---|---|
| Branĉoj | • Kompano de la Ordeno de Kanado • Oficiro de la Ordeno de Kanado • Membro de la Ordeno de Kanado • Honorary Companion of the Order of Canada vd | |
| Lando | Kanado | |
| Fondita en | 1967 | |
| En TTT | Oficiala retejo vd | |
La Ordeno de Kanado (angle Order of Canada; france Ordre du Canada) estas la plej alta honoro donita en Kanado. Nur la merito-ordeno de la Brita Ŝtatkomunumo estas pli alta ol ĝi. Membreco de la Ordeno de Kanado ricevas al tiuj kiuj observas la verson de la Epistolo al la hebreoj "Deziras bonon por sia lando" [1]. Ekde 1967, la premio ricevis al tiuj kiuj kontribuis dum siaj vivoj al signifa ŝanĝo al pli bonigo de la vivo en Kanado, same kiel al homoj kiuj ne estas kanadaj civitanoj kiuj laboris ĉiujn siajn vivojn por ŝanĝi la mondon al la pli bona. En februaro 2014, ekzistas 6,259 membroj de la Ordeno de Kanado [2].
La ordeno estas gvidita fare de la Reĝo de Kanado, Karlo la 3-a, kaj la Ĝenerala Guberniestro de Kanado fakte funkcias kiel la kapo de la ordeno (Ĉefa Kunulo). Konsila komisiono rekomendas la kandidatojn por membreco de la ordeno, kaj membreco de la ordeno estas aljuĝita fare de la Ĝenerala Guberniestro.
La ordeno estas gvidita fare de la Reĝo de Kanado, Karlo la 3-a, kaj la Ĝenerala Guberniestro de Kanado fakte funkcias kiel la kapo de la ordeno (Ĉefa Kunulo, Principal Companion). Konsila komisiono rekomendas la kandidatojn por membreco de la ordeno, kaj membreco de la ordeno estas aljuĝita fare de la Ĝenerala Guberniestro.
Starigo-establado[redakti | redakti fonton]
La ordeno estis establita la 17-an de aprilo 1967 fare de reĝino Elizabeto la 2-a, laŭ la konsilo de la Ĉefministro de Kanado tiutempe, Lester Pearson. La ordeno estis inaŭgurita en ceremonio okazigita la 1-an de julio 1967 okaze de la 100-a datreveno de la starigo de la Dominio Kanado. La unua membreco de la ordeno estis aljuĝita al la Guberniestro Ĝenerala de Kanado, Roland Michener, kaj la 7-an de julio el la sama jaro, la membreco de ka ordeno estis aljuĝita al 90 aliaj homoj, inkluzive de Vincent Massey, Louis Saint Laurent, Hugh McLennan, Gabrielle Roy, Donald Creighton, Wilder Penfield, Arthur Lismer kaj Maurice Richard. Tiun saman jaron Michener vizitis Londonon kaj donacis al la reĝino la broĉon de la ordeno, kaj ŝi portis la broĉon por la unua fojo ĉe aŭdienco okazigita en Yellowknife en la Nordokcidentaj Teritorioj en julio 1970. La ordeno estis fakte la unua ordeno unika al Kanado. Antaŭ ĝia establado, civitanoj de Kanado ricevis insignon de la Ordeno de la Brita Imperio (simila al la aliaj kronkolonioj de Britio). Sekve la establado de La Ordeno de Kanado, la Ordeno de Aŭstralio kaj la Ordeno de Nov-Zelando ankaŭ estis establitaj.
Rangoj[redakti | redakti fonton]
| Insignoj | ||
|---|---|---|
| ||
| Rubanda baro | ||
| Companion | Officer | Member |
 |
 |
 |
Ekzistas tri rangoj en la Ordeno de Kanado: "Kunulo", "Oficiro" kaj "Membro" - en descenda ordo de graveco. Membroj de la ordeno povas esti promociitaj, sed estas kutime ne fari tion en la unuaj kvin jaroj post ricevo de la unua rango.
Kiam la ordeno estis fondita, ĝi havis du rangojn: kunulo kaj membro, kaj aparta medalo nomita la "Medalo de Honoro", kiu estis celita honori eksterordinarajn agojn de braveco. La 1-an de julio 1972, aparta ordeno estis establita - la Ordeno de Honoro de Kanado, sub kiu la Medalo de Honoro estas nuntempe aljuĝita. Kiam tiu ŝanĝo estis farita, la rango de "oficiro" estis aldonita al la Ordeno de Kanado, kaj al iu ajn al kiu estis premiita la Medalo de Honoro ene de la Ordeno de Kanado antaŭ la establado de la Ordeno de Honoro de Kanado, iĝis oficiro en la Ordeno de Kanado, por apartigi la ordenojn.
Kunulo (Companion)[redakti | redakti fonton]
Kunuloj en la Ordeno de Kanado (Companions of the Order of Canada, mallonge CC) estas donita al tiuj, kiuj faris agadojn ĉe la plej alta nivelo por Kanado aŭ por la mondo. Ĉirkaŭ 15 homoj ricevas ĉi tiun insignon ĉiujare, kiam en iu momento estos ne pli ol 165 partneroj (ekskludante honorajn partnerojn). En la 20-a de februaro 2007, ekzistis 168 partneroj en la ordeno, de kiuj kvar estis honoraj partneroj.
Laŭ la statutoj de la ordeno, la Vicreĝo de Kanado (la Ĝenerala Guberniestro) kaj lia geedzo ricevas partnerinsignon sur alprenado de oficejo.
Oficiro (Officer)[redakti | redakti fonton]
Oficiro de la Ordeno de Kanado (Officers of the Order of Canada, mallonge OC) ricevas iu, kiu montris esceptan gradon da talento kaj servo al Kanado. 64 oficiroj estas nomumitaj ĉiun jaron. Ne estas limo al la nombro da oficiroj en la ordeno. En la 29-an de septembro 2005, ekzistis 1,006 oficiroj en la ordeno.
Membro (Member)[redakti | redakti fonton]
Membroj de la Ordeno de Kanado ( Members of the Order of Canada, kaj mallongigita CM) ricevas tiuj kiuj faris eksterordinarajn agadojn por Kanado aŭ por kanadanoj sur la loka aŭ federacia nivelo. 136 membroj povas esti akceptitaj al la ordeno ĉiujare, sen ajna limo de la nombro de membroj. Ĝis la 29-an de septembro 2005, la ordeno havas 1 964 membrojn.
La simboloj de la ordeno[redakti | redakti fonton]
La signo de la suvereno (la signo donita de la reĝino) estas en formo de neĝero farita el emajlo kun krono supre. En la centro de la simbolo estas acerfolio farita el rubenoj sur blanka fono. La broĉo de la membroj de la ordeno estas simila al la insigno de la suvereno.
Rajto ricevi la signon[redakti | redakti fonton]
Ĉiuj kanadaj civitanoj rajtas iĝi membroj de la ordeno, kun la escepto de federaciaj kaj provincaj juĝistoj dum ilia oficperiodo.
Konsila Komisiono[redakti | redakti fonton]
La konsilantaro ekzamenas la nomumojn kaj kontrolas ĉu la kandidatoj taŭgas por ricevi la leteron. La Konsilio estas kondukita fare de la Prezidanto de la Supera Tribunalo de Kanado kaj membroj de la Konsilio inkludas la Sekretarion de la Reĝa Konsilio de Kanado kaj la Ministron en pagendaĵo de Canadian Heritage, same kiel la prezidanton de la Reĝa Societo de Kanado kaj la Prezidanto de la Asocio de Universitatoj kaj Kolegioj de Kanado. Ankaŭ, la konsila komisiono havas kvin membrojn de la ordeno kiuj estas nomumitaj de inter la membroj de la ordeno por periodo de kvin jaroj. Se la signo estas donita al persono kiu ne estas kanada civitano, la Vicministro de Eksterlandaj Aferoj de Kanado ĉeestas ĉe la komitataj demandosesioj.
Honoraj nomumoj[redakti | redakti fonton]
Aktuale en 2008, la ordeno donis 20 honorsignojn al homoj kiuj ne estas civitanoj de Kanado:
Honoraj partneroj[redakti | redakti fonton]
- Nelson Mandela ; Prezidanto de Sud-Afriko (1998) [3].
- Elizabeth Bowes-Lyon, Reĝino Patrino kaj iama Reĝino Edzino de Kanado la 31-a de oktobro 2000 [4]. La Reĝino Patrino estis efektive la Reĝino Edzino de Kanado, kaj parto de la kanada reĝa familio, sed ŝi ne estis kanada civitano.
- Frank Gehry ; Arkitekto (2002), Gehry estis naskita en Toronto, sed translokiĝis kun sia familio por vivi en Usono en 1942, antaŭ la leĝigo de la Kanada Civitaneco, leĝo de 1946. Gehry iĝis kanada civitano denove en 2002.
- Butros Butros-Gali ; Ĝenerala Sekretario de la Unuiĝintaj Nacioj (2004) [5].
- Václav Havel ; Eksprezidento de la Ĉeĥa Respubliko (2004)
- Aga Khan la 4-a ; ŝijaisma imamo (2005)
Honoraj oficiroj[redakti | redakti fonton]
- Ĉefo Dan George ; poeto kaj kinoaktoro nomumita por la Akademia Premio kaj la premio Ora Globo por 1970.
- John Kenneth Galbraith ; Usona ekonomikisto kiu naskiĝis en Toronto, kaj translokiĝis al Usono en 1937.
- Hume Cronyn ; Filmo, televido kaj teatraktoro (1988)
- James Hillier ; Inventinto de la elektrona mikroskopo (1997)
- Charles Dutoit ; Direktoro de la Montreala Simfonia Orkestro (2003)
- Tanja Moiseviĉ ; Teatrodezajnisto de la Stratford Festivalo (2003)
- Bernard Pivot ; Franca televidgastiganto (2008) [6]
- Charles Aznavour ; Franca muzikisto kaj aktoro (2008) [7]
- Sima Samar ; homrajta aktivulo de Afganio (2009)
- Ronnie Hawkins ; Usona Muzikisto (2013)
- Bramwell Toby ; Angla komponisto kaj direktisto (2013)
Honorindaj membroj[redakti | redakti fonton]
- Zena Charadown ; (1986) pro helpi savi la vivojn de ses usonaj diplomatoj en Irano en 1979.
- Louis Lilienstein ; (2003)
- Francis Cabot ; (2005)
- Salomeo Bay ; (2005)
- Bernard Pivot ; (2008)
- Zachary Richard ; usona muzikisto (2009)
Rezigno-eksiĝo[redakti | redakti fonton]
Membro de la ordeno povas eksiĝi de la ordeno prezentante sian eksiĝon, skribe al la ĝenerala sekretario de la ordeno. Nur post kiam la signo estas ricevita de la Ĝenerala Guberniestro de Kanado, la eksiĝo efektiviĝas. Tra la jaroj, aktuale en 2022, ses membroj de la ordeno eksiĝis.
Rifuzo[redakti | redakti fonton]
Ĉirkaŭ 1,5% de la kandidatoj por ricevi la insignon de la ordeno rifuzis ricevi ĝin. La ordeno ne publikigas la nomojn de la kandidatoj por ricevi la insignon de la ordeno, tial la identeco de ĉiuj tiuj kiuj rifuzas ricevi la insignon de la ordeno ne estas konata (krom se la kandidatoj publikigis tion). Signifa nombro da tiuj, kiuj rifuzas ricevi la insignon de la ordeno, faras tion pro modesteco, kaj atentigas, ke iliaj sociaj agoj ne estas faritaj por ricevi rekompencon.
Elpelo[redakti | redakti fonton]
La Ĝenerala Guberniestro povas forigi membrojn de la ordeno, laŭ la rekomendo de la Konsila komisiono, kaj ĉi tio se ili kondutis en maniero kiu estas malkonvena por la membroj de la ordeno. Se la konsila komisiono decidas pri tio unuanime, ĝi sendas leteron al la kandidato por publikigo informante lin pri la decido kaj donante al li ŝancon prezenti sian version. Persono de la ordeno devas resendi la insignon al la ordeno, kaj la registaro povas ordenoni al la polico perforte kapti la insignon (kiu estas fakte la posedaĵo de la registaro) se la membro de la ordeno rifuzas resendi ĝin. Aktuale en 2006, nur du membroj estis forpelitaj de la ordeno: Alan Eagleson estis forpelita de la ordeno en 1998 post esti malliberigita rilate akuzoj de fraŭdo kaj rompo de fido, kaj David Ahenakew, indiana ĉefo de Saskaĉevano, estis forpelita de la ordeno en 2002 pro antisemitaj deklaroj.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ desiderantes meliorem patriam, Epistolo al la hebreoj 11:16.
- ↑ Listo de membroj.
- ↑ Deklaro Arkivigite je 2008-12-07 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ Deklaro Arkivigite je 2008-12-07 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ Deklaro Arkivigite je 2008-12-07 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ Deklaro Arkivigite je 2008-12-07 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ Deklaro Arkivigite je 2009-09-08 per la retarkivo Wayback Machine
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- Chancellery of Honours (Septembro 2005), Wearing of Orders, Decorations and Medals, Queen's Printer for Canada, archived from the original on 2022-05-07, https://web.archive.org/web/20220507171317/https://wayback.archive-it.org/all/20071202162005/http://gg.ca/honours/pdf/wearing_e.pdf, retrieved 25 July 2009
- Department of National Defence (26 March 2009), "18", Queen's Regulations and Orders for the Canadian Forces, 1, Queen's Printer for Canada, 18.01, http://www.admfincs-smafinsm.forces.gc.ca/qro-orf/vol-01/hv-vh/cha-18/doc/03101986-04062008.pdf, retrieved 24 July 2009
- Elizabeth II (2013), The Constitution of the Order of Canada, Queen's Printer for Canada, https://www.gg.ca/en/honours/canadian-honours/order-canada/constitution, retrieved 15 December 2019
- McCreery, Christopher (2005), The Order of Canada: Its Origins, History and Development, University of Toronto Press, (ISBN 978-0-8020-3940-8)
- McCreery, Christopher (2010), The Crown and Honours: Getting it Right, Queen's University Press, archived from the original on 2021-10-09, https://web.archive.org/web/20211009085226/https://www.queensu.ca/iigr/sites/webpublish.queensu.ca.iigrwww/files/files/conf/Arch/2010/ConferenceOnTheCrown/CrownConferencePapers/The_Crown_and_Honours.pdf, retrieved 24 October 2011
- Office of the Governor General of Canada (24 August 2017), Honours > Order of Canada > Search: Order of Canada Membership List > Honour Received: Order of Canada; Field: Both Living and Deceased, http://www.gg.ca/honours.aspx?ln=&fn=&t=12&p=&c=&pg=1&types=12
Por plia legado[redakti | redakti fonton]
- Blatherwick, Francis John (2003), Canadian Orders, Decorations and Medals, Unitrade Press, (ISBN 978-0-919801-10-3)
- McCreery, Christopher (2007), The Beginner's Guide to Canadian Honours, Dundurn Press, (ISBN 978-1-5500-2748-8), https://archive.org/details/beginnersguideto0000mccr
- McCreery, Christopher (2015), The Canadian Honours System 2nd Edition, Dundurn Press, (ISBN 978-1-4597-2415-0)
- McCreery, Christopher (2017), Fifty Years Honouring Canadians: The Order of Canada, 1967–2017, Dundurn Press, (ISBN 978-1-45973-657-3)
- McCreery, Christopher (2005), The Order of Canada: Its Origins, History and Development, University of Toronto Press, (ISBN 978-0-8020-3940-8)
- McCreery, Christopher (2017), The Order of Canada: Genesis of an Honours System, University of Toronto Press, (ISBN 978-1-48750-094-8)
- McCreery, Christopher (2008), On Her Majesty's Service; Royal Honours and Recognition in Canada, Dundurn Press, (ISBN 978-1-55002-742-6), https://archive.org/details/onhermajestysser0000mccr
- The Register of Canadian Honours, Canadian Almanac and Directory, 1991, (ISBN 1-895021-01-4), https://archive.org/details/registerofcanadi0000unse
- Palmer, Henry (1992), 125 portraits: companions of the Order of Canada, Canadian Museum of Contemporary Photography, (ISBN 0660573229), https://archive.org/details/125portraitscomp0000palm
- Scanlan, Lawrence (2017), They Desire a Better Country, Figure 1 Publishing, (ISBN 978-1-92795-876-6)