Petrus Apianus
| Petro Apiano (1495-1552) | ||
|---|---|---|
 Germana matematikisto, astronomo
geografo kaj kartografo. | ||
| ||
| Persona informo | ||
| Petrus Apianus | ||
| Naskiĝo | 16-a de aprilo 1495 en Leisnig,  Germanio
| |
| Morto | 21-a de aprilo 1552 en Ingolstadt, Germanio
| |
| Lingvoj | latina • germana vd | |
| Ŝtataneco | Elektoprinclando Saksio vd | |
| Alma mater | Universitato de Vieno Universitato de Lepsiko Universitato de Ingolstadt | |
| Familio | ||
| Gefratoj | Georg Apian vd | |
| Infanoj | Philipp Apian vd | |
| Profesio | ||
| Okupo | matematikisto • astronomo • kartografo • universitata instruisto • cosmographer • eldonisto • geografo • redaktisto • presisto vd | |
| Laborkampo | matematiko • geometrio • trigonometrio • kosmologio • astronomio • steloobservatorio • kartografio • geografio • eldonado vd | |
| Aktiva en | Ingolstadt vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Peter Bienewitz (1495-1552) estis germana humanisto, filologo, matematikisto, astronomo, geografo kaj kartografo. Li estis nomumita matematikisto de Karlo la 5-a (1500-1558) al kiu li dediĉis unu el siaj verkoj plej famaj, nome, "Astronomicum Caesareum"[1]. Li komencis studi la latinan en la Lernejo de Rochlitz kaj baldaŭ sin donis al la studo pri matematiko. Inter 1516 kaj 1519 li studis en la Universitato de Lepsiko, kie li latinigis sian nomon, kaj ekde tiam li adoptis la nomon Petrus Apianus por kiu li estos konata.
En 1519, li enmatrikuliĝis en la Universitato de Vieno[2], unu el la universitataj centroj, kiuj tiam ĝuis plej grandan famon en la studoj pri matematiko, tiamaniere ke li pliampleksigis siajn studojn al astronomio kaj kosmografio. En 1521, la pesto lin devigis forlasi la urbon, kaj li transloĝigas unue al Ratisbono kaj pli malfrue al Landshut[3], kie, en 1524, li publikigis la verkon kiu donis al li pli da famo, nome, "Liber cosmographicus", kaj ankaŭ konata kiel "Kosmografio de Petro Apiano". Ĝi estis plurfoje presita kaj tradukita en 14 idiomojn antaŭ la fino de tiu jarcento. Tie li ankaŭ edziĝis al filino de urba konsilisto, Katharina Mosner, kun kiu li havis14 infanojn. En 1527 li estis nomumita profesoro pri matematiko en la Universitato de Ingolstadt, kie li ankaŭ sin dediĉis al la taskoj kiel presisto. Hans Holbein la Juna (1497-1543) dediĉis ekzempleron de unu el liaj verkoj en lia renoma pentraĵo: La Ambasadoroj. Karlo ka 5-a donis al li imperian privilegion, kaj, en 1544, ebligis al li la uzon de blazono[4].
Selektita verkaro[redakti | redakti fonton]
- Cosmographia, 1524, 1540, Landshut
- Ein newe und wolgegründete underweisung aller Kauffmanns Rechnung in dreyen Büchern, mit schönen Regeln und fragstücken begriffen, Ingolstadt 1527. Kompendio pri komerca aritmetiko; uzita en la pentraĵo La Ambasadoroj far Hans Holbein la Juna (1497-1543).
- Cosmographiae introductio, cum quibusdam Geometriae ac Astronomiae principiis ad eam rem necessariis, Ingolstadt 1529
- Ein kurtzer bericht der Observation unnd urtels des jüngst erschinnen Cometen..., Ingolstadt 1532. On his comet observations.
- Quadrans Apiani astronomicus, Ingolstadt 1532. Pri la kvadrantoj.
- Horoscopion Apiani..., Ingolstadt 1533. Pri sunhorloĝoj.
- Instrument Buch..., Ingolstadt 1533. Scienca libro pri astronomia instrumentoj en la germana.
- Instrumentum primi mobilis, Nurenbergo 1534. Pri trigonometrio, enhavanta tabelo de sinusoj.
- Astronomicum Caesareum, Ingolstadt 1540
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- Allgemeine Deutsche Biographie
- Adam, Melchior: Vitae Germanorum Philosophorum Arkivigite je 2013-04-05 per la retarkivo Wayback Machine
- The Uses of Humanism: Johannes Sambucus (1531-1584), Andreas Dudith (1533 ...[rompita ligilo], Gábor Almási
- Star Maps: History, Artistry, and Cartography, Nick Kanas
- Portuguese Humanism and the Republic of Letters, Maria Berbara, Karl A. E.. Enenkel
- Dating the Passion: The Life of Jesus and the Emergence of Scientific ..., C. Philipp E. Nothaft
- Biographical Encyclopedia of Astronomers, Thomas Hockey, Katherine Bracher, Marvin Bolt, Virginia Trimble, JoAnn Palmeri, Richard Jarrell, Jordan D. Marché, F. Jamil Ragep
- Travelling Mathematics - The Fate of Diophantos' Arithmetic, Ad Meskens
- Visual Communication: Images with Messages, Paul Lester
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
_-_Foto_Giovanni_Dall%27Orto_25-Apr-2007.jpg)
.png)
.jpg)
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Historical Perspectives on East Asian Science, Technology, and Medicine, Alan Kam-leung Chan, Gregory K. Clancey, Hui-Chieh Loy
- ↑ Contemporaries of Erasmus: A Biographical Register of the ..., Volumes 1-3, Peter G. Bietenholz, Thomas Brian Deutscher
- ↑ In cima alle stelle: viewing the universe through art, archaeology and science, Luigi Di Corato, 2007
- ↑ What's Luck Got to Do with It?: The History, Mathematics, and Psychology of ..., Joseph Mazur
