Alexander von Humboldt

Alexander von Humboldt
Persona informo
Alexander von Humboldt
Naskiĝo	14-an de septembro 1769 (1769-09-14) en Berlino,  Prusio
Morto	6-an de majo 1859 (1859-05-06) (89-jara) en Berlino,  Prusio
Tombo	Schloss Tegel [#]
Religio	luteranismo [#]
Etno	Germanoj [#]
Lingvoj	franca • germana • hispana [#]
Loĝloko	rue Jacob • New Chambers [#]
Ŝtataneco	Reĝlando Prusio [#]
Alma mater	Alma Mater Viadrina • Technische Universität Bergakademie Freiberg • Universitato de Göttingen • Friedrich-Schiller-Universitato Jena [#]
Subskribo
Familio
Patro	Alexander Georg von Humboldt [#]
Patrino	Marie-Elisabeth von Humboldt [#]
Gefratoj	Wilhelm von Humboldt [#]
Edz(in)o	–
Profesio
Okupo	geologo • esploristo • botanikisto • geografo • ĉambelano • oceanografo • demografo • vulkanologo • verkisto de vojaĝa literaturo • scienca verkisto • meteologo • universala klerulo • mecenato • zoologo • natursciencisto • mineralogo • astronomo • klimatologo • etnologo • sciencisto • botanika kolektisto • ornitologo • mondovojaĝisto • ekonomikisto • politikisto • verkisto [#]
Laborkampo	geografia botanio • ekonomia geografio • geografio • meteologio • plantoscienco • zoologio • fiziko [#]
Aktiva en	Frankfurto ĉe Odro [#]
Doktoreca konsilisto	Georg Christoph Lichtenberg [#]
Verkado
Verkoj	Aspects of nature ❦ Cosmos: A Sketch of a Physical Description of the Universe [#]
Postenoj Postenoj Geheimrat [#]
Honorigoj Honorigoj Meritordeno de la bavara krono • Imperia ordeno de la Rozo • Grand Cross of the Order of the Dannebrog • Granda Kruco de la Honora Legio • Mexican Imperial Orders • Grand Cross of the Order of Christ • Order of St. Vladimir, 1st class • Ordeno de la Blanka Falko • granda kruco de la Ordeno de Sanktaj Maŭrico kaj Lazaro • Granda Kruco de la Ordeno de Karolo la 3-a • Maksimiliano-Ordeno • Medalo Copley • Pro la Merito pri la Sciencoj kaj Artoj • Kavaliro de la Ordeno de Sankta Aleksandro Nevskij • Honora civitano de Berlino • Ordeno de la Nigra Aglo • Ruĝ-Aglordeno, Unua Klaso • Civila ordeno de Saksio • Fellow of the American Academy of Arts and Sciences • eksterlanda ano de la Reĝa Societo • honorary doctor of the University of Tübingen • honorary doctor of the University of Bonn • honorary doctor of the University of Tartu • honorary doctor of the University of St Andrews • honorary doctor of the Charles University of Prague • Ordeno Pro la Merito • Order of the Dannebrog [#]
Membrecoj Membrecoj Reĝa Societo de Londono • Leopoldina • Prusa Akademio de Sciencoj • Bavaria Akademio de la Scienco • Akademie gemeinnütziger Wissenschaften • Göttingen Academy of Sciences • Reĝa Nederlanda Akademio de Artoj kaj Sciencoj • Hungara Scienca Akademio • Naturforschende Gesellschaft in Danzig • Reĝa Sveda Akademio de Sciencoj • Akademio de Sciencoj de Francio • Amerika Filozofia Societo • Peterburga Akademio pri Sciencoj • Silesian Society for Patriotic Culture • Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj • Warsaw Society of Friends of Learning • Rusia Akademio de Sciencoj • Société de Géographie • Usona Antikvaĵista Societo • Akademio Nacia de Scienco de la Kvardeko • Spanish Royal Academy of Sciences • Accademia delle Scienze di Torino [#]
[#]	Fonto: Vikidatumoj

Alexander Freiherr von HUMBOLDT (naskiĝis la 14-an de septembro 1769 en Berlino, mortis la 6-an de majo 1859 en Berlino) estis germana sciencisto, naturalisto, geografo kaj esploristo.

Kune kun sia frato Wilhelm von Humboldt [vilhelm fon humbolt] li studis unue en Frankfurt an der Oder kaj poste en Göttingen. Ekde la jaro 1790 la fratoj iris apartajn vojojn. Alexander daŭrigis siajn studojn en la Handelsakademie (= Komerca Akademio) en Hamburgo kaj en Bergakademie (= Minakademio) en Freiberg.

En 1792 Alexander von Humboldt fariĝis asesoro en minista departemento, sed lia forta intereso pri natursciencoj igis lin forlasi tiun ĉi postenon. La jarojn inter 1799 kaj 1804 li kune kun Aimé Bonpland pasigis kiel esploristo en Latinameriko. Li tie interalie modernigis geografiajn mapojn kaj esploris lokajn plantojn. La rezultoj de tiu vojaĝo poste estis fiksitaj en 34-voluma verkaro.

La lasta portreto de Alexander von Humboldt, pentrita de Julius Schrader dum 1859. En la fono videblas la ekvadora monto Ĉimborazo

En 1805 li doktoriĝis en la Universitato de Frankfurt/Oder kaj fariĝis membro de la prusa Akademio de Sciencoj. En 1829 Humboldt vojaĝis al Rusio kaj aparte Siberio. Li esploris la Kaspian Maron, la kemian staton de la akvo kaj lokajn fiŝojn. En 1844 aperis lia verko Central Asien (Centra Azio).

Humboldt daŭre prelegis kaj verkis. Lia plej fama verko estis la 5-voluma fizika priskribo de la mondo "Kosmos", eldonita inter 1845 kaj 1862. Cetere li ne nur okupiĝis pri natursciencoj, sed ankaŭ aktive partoprenis la politikan vivon en siaj loĝlokoj.

Vidu ankaŭ

• la artikolon pri la rivero Humboldt en Nevado, nomita laŭ la sciencisto kaj pri
• la Humboldt-Universitato en Berlino
• Humboldta pingveno
• 54 Alexandra
• 4877 Humboldt

Galerio

• 

  Alexander von Humboldt, portreto de Friedrich Georg Weitsch (1806). Alte Nationalgalerie.

• 

  Humboldt kaj lia kolego sciencisto Aimé Bonpland ĉe la vulkano Ĉimborazo, de Friedrich Georg Weitsch (1810)

Eksteraj ligiloj

• Fondaĵo Alexander von Humboldt Arkivigite je 2003-12-02 per la retarkivo Wayback Machine (angle)
• http://www.hu-berlin.de Universitato Humboldt en Berlino] (germane, angle)
• Alexander von Hulboldt en Kolombio Arkivigite je 2007-06-09 per la retarkivo Wayback Machine, hispanigo de partoj de lia taglibro, skanita en PDF (hispane)