Zhu De

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Ĵu De)
Zhu De
Marŝalo de Ĉinio
Persona informo
朱德
Naskiĝo la  1-an de decembro 1886(nun 1886-12-01)
en Jilong, Siĉŭano, Dinastio Qing
Morto 6-an de julio 1976
en Pekino, Ĉinio
Tombo Babaoshan Revolutionary Cemetery vd
Lingvoj ĉina • germana vd
Ŝtataneco Popola Respubliko Ĉinio • Dinastio Qing • Respubliko Ĉinio vd
Alma mater Yunnan Military Academy • Universitato de Göttingen • Moskva Universitato Sun Jatsen • Siĉŭana Universitato vd
Partio Komunista Partio de Ĉinio
Familio
Edz(in)o Xiao Jufang (1912-1916)
Chen Yuzhen (1916-1935)
Wu Ruolan (1928-1929)
Kang Keqing (1929-1976)
Infanoj Zhu Qi
Zhu Min
Profesio
Okupo Milita kaj politikisto
Aktiva dum 1911-1976

Prezidanto de Ĉina Popola Respubliko

Dum 17-a de januaro 1975 – 6-a de julio 1976
Antaŭulo Dong Biwu
Sekvanto Soong Ching-ling

1-a Vicprezidanto de Ĉina Popola Respubliko

Dum 27-a de Septembro 1956 – 27-a de Aprilo 1959
Prezidento Mao Zedong
Antaŭulo Pozicio establita
Sekvanto Soong Ching-ling

2-a Prezidanto de la Konstanta Komitato de la Nacia Popola Kongreso

Dum 28-a de Aprilo 1959 – 6-a de julio 1976
Antaŭulo Liu Shaoqi
Sekvanto Soong Ching-ling
vd Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Zhu De aŭ Ĉu De (ĉine 朱德) estis ĉina generalo, politikisto, revoluciulo kaj membro de la Komunista Partio de Ĉinio. Naskiĝis en 1886 en Siĉŭano, li estis adoptita de riĉa onklo en la aĝo de naŭ jaroj; ĉi tiu prospero havigis al li superan edukon, kiu kondukis al lia agnosko en militan akademion. Post lia tempo ĉe la akademio, li aliĝis al ribela armeo kaj baldaŭ fariĝis militestro. Estis post ĉi tiu periodo ke li adoptis komunismon. Kiam Ĉinio estis sub la kontrolo de Mao, Ĉu estis plej alta oficialulo ene de la Komunista Partio de Ĉinio. Li funkciis kiel estrestro de la Oka Armeo dum la Dua japana-ĉina milito. En 1955 li fariĝis unu el la Dek Marŝaloj de la Popola Liberiga Armeo, el kiuj li estas konsiderata kiel ĉefa fondinto. Ĉu restis eminenta politika figuro ĝis sia morto en 1976. Kiel prezidanto de la Konstanta Komitato de la Nacia Popola Kongreso de 1975 ĝis 1976, Ĉu estis la ŝtatestro de la Ĉina Popola Respubliko

Vivo[redakti | redakti fonton]

Frua vivo[redakti | redakti fonton]

Ĉu naskiĝis la 1-a de decembro 1886 al malriĉa terkultivista familio en Hung, urbeto en gubernio Jilong, monta kaj izolita parto de norda provinco Siĉŭano.[1] El la 15 infanoj naskitaj al la familio, nur ok pluvivis. Lia familio translokiĝis al Siĉŭano dum la migrado el Hunano-provinco kaj Gŭangdongo-provinco.[2][3] Liaj originoj estas ofte donitaj kiel Hakka, sed la biografio de Agnes Smedley diras, ke liaj homoj venis el Gŭangdongo kaj parolas pri Hakka kiel simple asociita kun li. Ŝi ankaŭ diras, ke la pli maljunaj generacioj de lia familio parolis la "Kwangtung-dialekton" (kiu estus proksima, sed probable malsama, al moderna kantona) kaj ke lia generacio ankaŭ parolis la "Siĉŭan-dialekton", regionan variaĵon apartan de mandarena nekomprenebla al aliaj normaj mandarenaj parolantoj[4]

Malgraŭ la malriĉeco de la familio, kolektante rimedojn Ĉu estis sendita al regiona privata lernejo en 1892. En la aĝo de naŭ jaroj li estis adoptita de lia prospera onklo, kies politika influo permesis al li aliri al Milita Akademio en Junano. Li enskribiĝis en mezlernejo Siĉŭano ĉirkaŭ 1907 kaj diplomiĝis en 1908[5]. Poste li revenis al bazlernejo de Jilong kiel gimnazia instruisto. Advokato de moderna scienco kaj politika instruado anstataŭ la strikta klasika edukado donita de lernejoj, li estis eksigita de sia posteno kaj eniris la Junanan Militan Akademion en Kunmingo. Tie li aliĝis al la Beiĝang-Armeo kaj la sekreta politika societo Tongmenghui (la antaŭulo de la Kuomintango)[3][6]

Naciismo[redakti | redakti fonton]

Zhu De

Naskiĝo la  1-an de decembro 1886(nun 1886-12-01)
en Jilong, Sichuan, Dinastio Qing
Morto 6-an de julio 1976
en Pekino, Ĉinio
Soldata kariero
Rango: Marŝalo
Generalo de Nacia Revolucia Armeo, Respubliko Ĉinio
Militoj: Ĉina Enlanda Milito
Bataloj: Norda Ekspedicio
Medaloj: Ordono de Rezisto kontraŭ Agreso (1945)
Ordono de Bayi (1955)
Ordono de Sendependeco kaj Libereco (1955)
Ordo de Liberigo (1955)
v • d • r

En la Junana Milita Akademio en Kunming li unuafoje renkontis kun Cai E (Kai E)[7]. Li instruis en la Akademio post sia diplomiĝo en julio 1911[8]. Kunsidante kun la revoluciaj fortoj post la Ĉina Revolucio, li aliĝis al Brig. Cai E en la ekspedicia trupo de oktobro 1911, kiu marŝis sur Qing-fortojn en Siĉuano. Li funkciis kiel regimenta komandanto en la kampanjo sukcedi Yuan Shikai en 1915-16. Kiam Cai fariĝis guberniestro de Siĉuano post la morto de Yuan en junio 1916, Ĉu fariĝis brigadestro.[9][10]

Post la morto de sia mentoro Kai E kaj de sia unua edzino Xiao Jufang en 1916, Ĉu disvolvis severan kutimon de konsumado de opio, kiu afliktis lin dum pluraj jaroj ĝis 1922, kiam li ricevis kuracadon en Ŝanhajo. Liaj trupoj daŭre subtenis lin, kaj tial li solidigis siajn fortojn por iĝi militestro. En 1920, post kiam liaj trupoj estis veturitaj de Siĉuano al la tibeta landlimo, li revenis al Junano kiel komisaro de publika sekureco de la provinca registaro. Ĉirkaŭ ĉi tiu tempo li decidis forlasi Ĉinion por studi en Eŭropo. Li unue vojaĝis al Ŝanhajo, kie li rompis sian opi-kutimon kaj, laŭ historiistoj de la Kuomintango, renkontis doktoron Sun Jatsen. Li provis aliĝi al la Ĉina Komunista Partio komence de 1922, sed estis malakceptita kiel militestro.

Konvertiĝo al komunismo[redakti | redakti fonton]

Ĉu De (1916)

Malfrue en 1922 Ĉu iris al Berlino, kune kun sia partnero He Zhihua. Li loĝis en Germanio ĝis 1925, studante dekomence en la Universitato de Göttingen[11]. Ĉi tie li renkontis kun Ĵŭ Enlaj kaj estis forpelita de Germanio pro sia rolo en kelkaj studentaj protestoj[12]. Ĉirkaŭ tiu tempo li aliĝis al la Komunista Partio de Ĉinio; Ĵŭ Enlaj estis unu el siaj sponsoroj[13]. En julio de 1925, post esti elpelita el Germanio, li vojaĝis al Sovetunio por studi militajn aferojn kaj marksismon ĉe la Komunista Universitato de la Oriento. Dum en Moskvo He Zhihua naskis sian solan filinon, Ĉu Min[14]. Ĉu revenis al Ĉinio en julio 1926 por persvadi malsukcese la militistaron de Siĉuano Yang Sen subteni la Nordan Ekspedicion.[11]

En 1927, post la kolapso de la Unua Unuiĝinta Fronto, Kuomintang-aŭtoritatoj ordonis al Ĉu gvidi forton kontraŭ la Nanĉana Ribelo de Ĵŭ Enlaj kaj Liu Boĉeng. Helpinte al orkestrado de la tumulto, Ĉu kaj lia armeo defendiĝis de la Kuomintango. La tumulto malsukcesis kolekti subtenon, kaj Ĉu estis devigita fuĝi Nanĉanon kun sia armeo. Sub la falsa nomo de Ŭang Kai, Ĉu sukcesis trovi ŝirmejon por siaj ceteraj fortoj aliĝante al militestro Fan Ŝiŝeng. Li baldaŭ estis nomita estro de nova Unua Milita Fronto-instituto en Nanĉano.

Ĉu kaj Mao[redakti | redakti fonton]

Ĉu (dua de dekstra) kun Mao, Ĝoŭ Enlaj (dua de maldekstre) kaj Bo Gu (maldekstre) en 1937.

La proksima interligo de Ĉu kun Mao Ce-tung komenciĝis en 1928, kiam, helpe de Ĉen Yi kaj Lin Biao, Ĉu marŝigis sian 10.000-fortan armeon al Ĝjangŝio kaj Jinggang-montoj[9]. Tie, Mao formis soveton en 1927 kaj Ĉu komencis konstrui la Ruĝan Armeon. La kunveno, okazinta sur la Longjiang-ponto la 28-a de aprilo 1928, estis faciligita de Mao Zetan, kiu estis la frato de Mao. Li prenis leteron al sia frato Mao Ce-tung, kie Ĉu deklaris, "Ni devas kunigi fortojn kaj efektivigi taŭgan militan kaj agraran politikon." Tiu evoluo fariĝis turnopunkto, kun la kunfanditaj fortoj formantaj la "Kvara Ruĝan Armeon", kun Ĉu kiel la armea komandanto kaj Mao kiel la Partia reprezentanto.[7][10][15]

La gvidado de Ĉu igis lin figuro de grandega prestiĝo; lokanoj eĉ kreditis lin per supernaturaj kapabloj. Dum tiu tempo Mao kaj Ĉu fariĝis tiel proksime asociitaj, ke al la lokaj vilaĝanoj ili estis konataj kolektive kiel "Ĉu-Mao". En 1929, Ĉu De kaj Mao estis devigitaj fuĝi Jinggangshan al Ruijin post milita premo fare de Ĉiang Kai-ŝek. Ĉi tie ili formis la sovetian Ĝjangŝion, kiu poste kreskos por ĉirkaŭ 30.000 kvadrataj kilometroj (11,584 kvadrataj mejloj) kaj inkluzivos ĉirkaŭ tri milionojn da homoj. En 1931 Ĉu estis nomumita estro de la Ruĝa Armeo en Ruijin fare de la KPĈ-gvidado. Li sukcese gvidis konvencian militforton kontraŭ la Kuomintango en la antaŭfiksado de la Kvara Batalkampanjo; tamen li ne povis fari la samon dum la Kvina Kampanjo. Ĉu helpis formi la elirejon de 1934, kiu komencis la Longan Marŝadon.

Ĉefo de la Ruĝa Armeo[redakti | redakti fonton]

Mao kaj Ĉu De pri inspektado de Ruĝa Armeo

Dum la Longa Marŝado Ĉu kaj Ĝoŭ aranĝis certajn batalojn en tandemo. Estis malmultaj pozitivaj efikoj ĉar la reala potenco estis en la manoj de Bo Gu kaj Otto Braun[12]. En la Konferenco de Zunyi, Ĉu subtenis la kritikojn de Mao pri Bo kaj Braun. Post la konferenco, Ĉu kunlaboris kun Mao kaj Ĵu pri militaj aferoj. En julio 1935 Ĉu kaj Liu Bocheng estis kun la Kvara Ruĝa Armeo dum Mao kaj Ĝoŭ kun la Unua Ruĝa Armeo. Kiam disiĝo inter la du dividoj okazis, Ĉu estis devigita de Ĵang Guotao, la estro de la Kvara Ruĝa Armeo, iri suden. La Kvara Ruĝa Armeo apenaŭ postvivis la retiriĝon tra Siĉŭano-provinco. Alveninte en Janan, Ĉu direktis la rekonstruadon de la Ruĝa Armeo sub la politika gvido de Mao.[13][16]

Dum la Dua japana-ĉina milito kaj la Ĉina Enlanda Milito, li okupis la postenon de estro de la Ruĝa Armeo kaj[17], en 1940, Ĉu, kune kun Peng Dehuai, konceptis kaj organizis la Ofensivon de Cent Regimentoj. Komence, Mao subtenis ĉi tiun ofensivon.[18]

Posta vivo[redakti | redakti fonton]

Ĉu de (1949)

En 1949 Ĉu estis nomita komandanto en estro de la Popola Liberiga Armeo (PLA), kaj tiamaniere konsideras lin kiel ĉefa fondinto de PLA. Li ankaŭ funkciis kiel vicprezidanto de la komunista partio (1956–1966) kaj vicprezidanto de la Ĉina Popola Respubliko (1954–1959). Ĉu kontrolis la PLA dum la Korea milito[19] ene de sia aŭtoritato kiel estro. En 1955, li estis donita al la rango de Marŝalo. En la Konferenco de Lushan, li provis protekti Peng Dehuai, per iuj mildaj kritikoj pri Peng; prefere ol denunci lin, li nur milde reprovizis sian celitan kamaradon, kiu estis celo de Mao. Mao ne kontentiĝis pri la konduto de Ĉu De. Post la konferenco, Ĉu estis eksigita de vicprezidanto de Centra Milita Komisiono.[17][20]

En aprilo 1969, dum la Kultura Revolucio, Ĉu estis eksigita de sia posteno sur la Konstanta Komitato de la Politika Partio de la Komunista Partio de Ĉinio, kaj la agado de la Nacia Popola Kongreso[17]. Tamen pro la subteno de Ĵu Enlaj, li ne estis vundita aŭ malliberigita. En 1973 Ĉu estis reenpostenigita en la Konstanta Komitato[21]

Li daŭre estis eminenta pli aĝa ŝtatisto ĝis sia morto La 6-a de julio 1976. Lia forpaso venis ses monatojn post la morto de Ĵu Enlaj (8-an de januaro 1976)[22], kaj nur du monatojn antaŭ la morto de Mao Ce-tung (9-an de septembro 1976)[23]. Ĉu estis kremigita tri tagojn poste, kaj poste ricevis funebrajn tagojn[24]

Referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. ↑ 朱德的祖籍家世
  2. ↑ 朱德故乡成为客家文化发掘焦点 Arkivigite je 2019-10-03 per la retarkivo Wayback Machine
  3. ↑ 3,0 3,1 朱德《母亲的回忆》英译. Arkivita el la originalo je 2018-10-26. Alirita 2020-08-04.
  4. ↑ The Great Road: The Life and Times of Chu Teh, p. 14
  5. ↑ Pantsov, Alexander V.. Mao. ISBN 9781451654493. [rompita ligilo]
  6. ↑ The Manchu Qing Dynasty (1644-1911), Internal Threats. Countries Quest. Arkivita el la originalo je 2011-09-16. Alirita 2020-08-04.
  7. ↑ 7,0 7,1 Platt, Stephen R.. (2007) Provincial Patriots. ISBN 9780674026650.
  8. ↑ V26N2 - Personality Profile: Zhu De [Chu Teh].
  9. ↑ 9,0 9,1 Shum Kui-kwong, Zhu-De (Chu Teh), University of Queensland Press (St. Lucia: 1982), p. 3-4.
  10. ↑ 10,0 10,1 The Great Road: The Life and Times of Chu Teh
  11. ↑ 11,0 11,1 William W. Whitson, Huang Chen-hsia, The Chinese High Command: A History of Communist Military Politics, 1927-1971, Praeger Publishers: New York, 1973, p. 30f.
  12. ↑ 12,0 12,1 Wortzel, Larry M.. (1999) Dictionary of Contemporary Chinese Military History. ISBN 9780313293375.
  13. ↑ 13,0 13,1 Ma Yujia The legacy of overseas study for China's early leaders: Zhu De.
  14. ↑ 朱德第四任妻子贺治华的下场[rompita ligilo]
  15. ↑ Pantsov, Alexander. (2013) Mao: The Real Story. New York: Simon and Schuster, p. 208. ISBN 9781451654479.
  16. ↑ Batalo de Baizhangguan
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 “Zhu De”, Encyclopædia Britannica.
  18. ↑ Zhang, Chunhou. (2002) Mao Zedong as Poet and Revolutionary Leader. ISBN 9780739104064.
  19. ↑ China Daily.
  20. ↑ Zhu De
  21. ↑ 陈霞.
  22. ↑ Mao Zedong, Zhou Enlai, and Deng Xiaoping. columbia.edu.
  23. ↑ BBC.
  24. ↑ Davies, Douglas J.. (October 2010) Encyclopedia of Cremation. ISBN 9781409423171.
Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Zhu_De&oldid=8673397"