Alejandro Jodorowsky

Alejandro Jodorowsky
Persona informo
Alejandro Jodorowsky Prullansky
Naskiĝo	17-an de februaro 1929 (1929-02-17) (95-jaraĝa) en Tocopilla
Etno	judoj vd
Lingvoj	hispana • franca vd
Loĝloko	Parizo vd
Ŝtataneco	Francio (1996–) Ĉilio vd
Alma mater	Universitato de Ĉilio - filozofio, psikologio (1947–1950) vd
Familio
Patro	Jaime Jodorowsky Groismann (en) vd
Patrino	Sara Felicidad Prullansky Arcavi (en) vd
Gefratoj	Raquel Jodorowsky vd
Edz(in)o	Pascale Montandon-Jodorowsky (en) (2003–) Valérie Tremblay (en) (–1982) Bernardette Landru (en) (–1971) vd
Infanoj	Adán Jodorowsky (mul)  ( ) Brontis Jodorowsky (en)  ( ) Axel Jodorowsky (en)  ( ) vd
Profesio
Alia nomo	Jodo vd
Okupo	verkisto eseisto pentristo skulptisto pupteatristo artisto desegnisto filmproduktoro reĝisoro bildliteraturisto comics creator (en) desegnisto de bildrakonto bildliteratura verkisto aktoro scenaristo filmmuntisto dramaturgo filmreĝisoro komponisto sciencfikcia verkisto poeto filozofo mimo teatra reĝisoro tarotologist (en) vd
Aktiva en	Parizo • Ĉilio vd
Aktiva dum	1948– vd
Verkado
Verkoj	The Incal ❦ El Topo ❦ The Holy Mountain ❦ The Saga of The Meta-Barons vd
Honorigoj Honorigoj (2016)  Leopard of Honour (en) (13-a de februaro 2015)  Oficiro de la Artoj kaj de la Leteroj (2006)  Time Machine Award (en) (2006)  Ordeno de Arta kaj Kultura Merito Paŭlo Neruda (1998)  Yellow Kid Award (en) vd
Membrecoj Membrecoj Akademio de la Kinaj Artoj kaj Sciencoj (2017–) vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Alejandro JODOROWSKY estas artisto kiu disponas multajn komunikajn perilojn kiaj apertaj kunvenoj kaj prelegoj, teatraĵoj, pantomimo, filmoj, bildromanoj, romanoj, ks por disvolvigi universon distingeble sian, stampita per siaj influoj kiaj interalie diventarokoj, superrealismo, esoterismo, alĥemio, simbolismo, psikedelismo, sciencfikcio, psikoterapio...

Elmigrante de sia naskiĝlando Ĉilio al Francio kiam li estis 24, li kunturneis kun la fama mimo Marcel Marceau kaj animis kaj verkis teatraĵon «Panique» (paniko). Li transloĝiĝas en Meksiko de 1965 al 1975 kaj tie li reĝisoris siajn tri plej famajn filmojn, grandparte memfinancitaj. Fando y Lis (Fando kaj Lis; 1967), El Topo (La Talpo, 1970) kaj La Montaña sagrada (La Sankta Monto, 1973) estas kvazaŭaj inicaj vojaĝoj, foje absurdaj, perfortecaj, pornografiaj aŭ metafizikaj sed ĉiam metaforaj kaj humuraj. Ili ne trafis tujan sukcesegon sed fariĝis kultaj en subgrundaj medioj.

Ekde la 1980-oj kaj regule ĝis nun, li kutimas prelegi en diversaj parizaj apertaj lokoj pri temoj tuŝante internan vekiĝon kaj spiritecon. Li cetere redesegnis modernan eldonon de Marsejla tarokaro.

Paralele de ĉio ĉi, Jodorowsky montriĝis fekundega scenaristo de fantastaj bildrakontoj (21 sagaoj ĝis nun). Tiuj ĉi estas tradukitaj en pli ol dek lingvoj.

Infanaĝo

Alejandro Jodorowsky, foje kromnomita «Jodo», naskiĝis la 17-an de februaro 1929 en norda Ĉilio, de rusdevenaj judaj gepatroj. Li poste studis filozofion kaj psikologion en Santiago, du fakoj kiujn li ankoraŭ pritraktas en siaj verkoj nuntempe, inter aliaj. Li frue komencis sian artistan vivon: li ekpublikigis sian propran poezion en 1945, 16-jaraĝa. Je tiu tempo, li kunlaboris kun ĉiliaj poetoj Nicanor Parra kaj Enrique Lihn. Li disvolvigis intereson pri marionetoj kaj mimiko. 17-jaraĝe, li debutis kiel aktoro kaj unu jaro poste li kreis pantomiman trupon, «teatro mimico» (teatro mimiko). Li verkis sian unuan teatraĵon, «El Minotauro» (La Minotaŭro) en 1953 (24 jaraĝa).

La sama jaro, li transloĝiĝas al Parizo, Francio por studi pantomimon kun Etienne Decroux, instruisto de Marcel Marceau. La sekvonta jaro, li kuniĝas al la trupo de Marceau kaj turneos tutmonden.

Psikomagio

Jodorowsky estas fama kiel «antaŭesploranto» pri praktikado de diventaroko, kiun li senigas de ĝia okulta signifo por kunligi ĝin kun la psika kaj instinkta sferoj de homo. Li dediĉis sian tempon dum dek-kvin jaroj redesegni la komunan eldonon de la marsejla taroko, kune kun Philippe Camouin, posteulo de la grandaj kartaj majstroj de Marsejlo. De tio, li venis al pli terapiaj laboroj en tri fakoj: psikomagio, psikogenealogio kaj inica masaĝo. Psikomagio celas kuraci psikologiajn vundojn per resaniga efiko de ludado de teatraĵoj kiu rekte influus subkonscion kaj senkatenus ĝin de maljunaj traŭmatoj, kelkfoje transpasitaj de generacio al generacio. Laŭ psikogenealogio, oni estas profunde stampita de sia familio en oniaj kvalitoj kiel en oniaj malkvalitoj, kaj terapia procezo estus nekompleta se ne konsiderante onian genealogian arbon.

Li verkis plurajn poemarojn kaj librojn pri taroko, pri siaj terapiaj metodoj kiel Psicomagia: la trampa sagrada kaj du aŭtobiografiojn. Ĝis nun, li publikigis dudek-tri romanojn kaj filozofiajn traktaĵojn.

La mistika kabaredo

Jodorowsky

Ekde la 1980-oj kaj regule ĝis nun, Jodorowsky organizas kaj vivigas senpagajn kaj apertajn kunvenojn, «la mistika kabaredo» en Parizo en lokoj tiom diversaj kiom kafejo, universitato aŭ doĵo, aranĝitaj kvazaŭ agoroj. Tiuj kunsidoj tipe okazas merkredon, komencas kiel tarokleciono kaj kulminas en prelego longa je unu horo, kiu foje arigas centojn da ĉeestantoj, kiujn Jodorowsky tiam lotas por alparoli pri profunde kelkajn personojn individue. Kun tiuj ĉi, kaj helpe de forta bazo da studentoj de sia filozofio, li pritraktas temojn tuŝante internan vekiĝon kaj floriĝon kiel zeno (kiun li studis kun Takata Ejo), luktartoj, ĉiliaj tradicioj, spirita heredaĵo de l'homaro, masaĝo, «saĝeco de ŝercoj», psikoanalizo, Carlos Castañeda, ktp... Dum tiuj kunsidoj, li kompreneble ankaŭ prezentas psikomaĝion kaj psikogenealogion kaj ties terapiaj efikoj, por ke personoj «fariĝu pli konsciaj» kiel li diras. El ĉiuj siaj okupoj, Jodorowsky konsideras tiujn kunsidojn kiel la plej grava.

Dum sia tuta kariero, Alejandro Jodorowsky akiris renomon de filozofo kaj klerulo, kiu prezentas instruojn de religiaj, spiritaj kaj psikologiaj majstroj kun pragmata kaj imaga klopodoj, al kiuj li aldonas artan dimension, ĉiam grava parto de sia laboro.

Kino

La kina kariero de Jodorowsky komencas en 1957, kiam li estas ankoraŭ en Francio, per La Cravate (la kravato), ankaŭ nomita Les têtes interverties (la interŝanĝitaj kapoj), mallonga filmo adaptita de novelo.

Ekde kiam li transloĝiĝis en Meksiko, li kreas la «avangardan teatron», kaj enscenigas teatraĵon de si mem, Leonora Carrington, Samuel Beckett, Eugène Ionesco, August Strindberg aŭ de lia amiko Fernando Arrabal. Baldaŭ, li fondas sian propran produktadfirmaon Producciones Panicas por financi sian unuan longan filmon, ankaŭ inspirita de Arrabal, Fando y Lis (Fando kaj Lis).

Produktaĵoj

Scenaristo de bildrakontoj

• Anibal 5, desegno de Moro [Meksikio, 1966)
  • Fábulas pánicas, desegno de Jodorowsky [Novaro, Meksikio, 1975].
    • Los insoportables Borbolla, desegno de Moro [Meksikio, 1969].
    • Fabulas pánicas, ĉirkaŭ 120 malsamaj bildstrioj publikitaj de El Heraldo de México (1968-1972)
• L'Incal, desegno de Mœbius, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 L' Incal Noir, 1981
  • 2 L'Incal Lumière, 1982
  • 3 Ce qui est en bas, 1983
  • 4 Ce qui est en haut, 1985
  • 5 La Cinquième Essence - 1 Galaxie qui songe, 1988
  • 6 La Cinquième Essence - 2 La Planète Difool, 1989
• Avant l'Incal, desegno de Zoran Janjetov, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 Adieu le père
  • 2 Détective privé de classe "R"
  • 3 Croot
  • 4 Anarcopsychotiques
  • 5 Ouisky, SPV et homéoputes
  • 6 Suicide Allée
• Après l'Incal, desegno de Mœbius, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 Le Nouveau rêve, 2000
• Les Technopères, desegno de Zoran Janjetov, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 La Pré-école Techno
  • 2 L'École pénitentiaire de Nohope
  • 3 Planeta Games
  • 4 Halkattrazz, l'étoile des Bourreaux
  • 5 La secte des Techno-évêques
  • 6 Les secrets du Techno-Vatican
  • 7 Le jeu parfait
  • 8 La Galaxie promise
• Les Aventures d'Alef-Thau, desegno de Arno, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 L'enfant tronc
  • 2 Le Prince Manchot
  • 3 Le Roi Borgne
  • 4 Le seigneur des illusions
  • 5 L'Empereur Boiteux
  • 6 L'homme sans réalité
  • 7 La porte de la vérité
  • 8 Le triomphe du rêveur (desegno de Covial)
  • Le monde d'Alef-Thau: Résurrection (desegno de Marco Nizzoli)
• Le Lama blanc, desegno de Georges Bess, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 Le premier pas
  • 2 La seconde vue
  • 3 Les trois oreilles
  • 4 La quatrième voix
  • 5 Main ouverte, main fermée
  • 6 Triangle d'eau, triangle de feu
• Juan solo, desegno de Georges Bess, eldonejoLes Humanoïdes Associés
  • 1 Fils de flingue
  • 2 Les chiens du pouvoir
  • 3 La chair et la gale
  • 4 Saint salaud
• Aliot, 1996, desegno de Víctor de la Fuente, eldonejo Dargaud
  • 1: Le fils des ténèbres

• Anibal cinq, desegno de Georges Bess, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 Dix femmes avant de mourir, 1990
  • 2 Chair d'orchidée pour le cyborg, 1992
• Astéroïde Hurlant (2006)
• Borgia, desegno de Milo Manara, eldonejo Albin Michel
  • 1 Du sang pour le pape, 2004
  • 2 Le pouvoir et l'inceste, 2006
• Bouncer, desegno de François Boucq, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 Un diamant pour l'au-delà, 2001
  • 2 La pitié des bourreaux, 2002
  • 3 La justice des serpents, 2003
  • 4 La vengeance du manchot, 2005
  • 5 La proie des louves, 2006
• Face de lune, desegno de François Boucq, eldonejo Casterman
  • 1 La cathédrale invisible, 1992
    • 1/2 Le dompteur de vagues, 2003
    • 2/2 La cathédrale invisible, 2003
  • 2 La pierre de faîte, 1997
    • 1/2 La pierre de faîte, 2004
    • 2/2 La femme qui vient du ciel, 2004
  • 3 ou 5 L'Œuf de l'Âme, 2004
• La caste des méta-barons, desegno de Juan Giménez, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 Othon le Trisaïeul, 1992
  • 2 Honorata la Trisaïeule, 1993
  • 3 Aghnar le Bisaïeul, 1995
  • 4 Oda la Bisaïeule, 1997
  • 5 Tête d'Acier l'Aïeul, 1998
  • 6 Doña Vicenta Gabriela de Rokha l'Aïeule, 1999
  • 7 Aghora le Père-mère, 2002
  • 8 Sans nom, le dernier méta-baron, 2004
  • Preterlibro La maison des ancêtres, 2000
  • Plena verko La caste des méta-barons - L'intégrale, 2003
• Dayal de Castaka, desegno de Das Pastoras, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 Le Premier Ancêtre, 2007
• Mégalex, desegno de Fred Beltran, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 L'anomalie, 1999
  • 2 L'ange Bossu, 2002
  • 3 Le cœur de Kavatah, 2008
• Le Cœur couronné, desegno de Mœbius, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 La Folle du Sacré Cœur, 1992
  • 2 Le Piège de l'irrationnel, 1993
  • 3 Le Fou de la Sorbonne, 1998

• Le Dieu jaloux, desegno de Silvio Cadelo, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 1 Le Dieu jaloux, 1984
  • 2 L'Ange carnivore, 1986
  • int La Saga d'Alandor, 1991
• Moebius, desegno de Mœbius, eldonejo Les Humanoïdes Associés
  • 8 Les Yeux du Chat, 1978
  • 10 Griffes d'Ange, 1994
  • 11 Chaos

Verkisto de libroj

• Cuentos Panicos (1963) ilustrita de Roland Topor
• Teatro Pánico (1965)
• Juegos Pánicos (1965)
• El Topo, fábula pánica con imágenes (1970) scenario de la filmo El Topo
• Fábulas Pánicas (1977) reeldono de kelkaj strioj el el Heraldo de Mexico
• Las ansias carnívoras de la nada (1991)
• Donde mejor canta un pájaro (1992)
• Psychomagie/Approches d´une thérapie panique (1995) ISBN 968-6941-04-5
• Griffes D´Ange (1996) ilustrita de Jean Giraud
• Antología Pánica (1996) kun Daniel González-Dueñas
• Los Evangelios para sanar (1997) ISBN 968-27-0701-3
• La Sagesse des blagues;Le doigt et la lune;Les histoires de Mulla Nasrudin (1997) ilustrita de George Bess
• El niño del jueves negro (1999)
• Albina y los hombres-perro (2000)
• La Trampa Sagrada (2000)
• No basta decir (2000)
• La danza de la realidad (2001) Aŭtobiografio ISBN 987-566-067-1
• El loro de las siete lenguas (2001)
• El Paso del ganso (2001)
• Ópera Panique,ou l`éloge de la quotidenneté (2001) teatraĵo
• El tesoro de la sombra (2003)
• Fábulas Pánicas (2003) reeldono de ĉiuj strioj el el Herlado de México
• El dedo y la luna (2004)
• Piedras del camino (2004)
• La voie du Tarot (2004)
• Yo, el tarot (2004)
• El Maestro y las Magas (2006)

Reĝisoro de filmoj

• Les têtes interverties (La interŝanĝitaj kapoj, 1957)
• Fando y Lis (Fando kaj Lis, 1967)
• El Topo (La Talpo, 1970)
• La Montaña sagrada (La sankta monto, 1973)
• Tusk (Dentego, 1978)
• Santa Sangre (Sankta sango, 1989)
• The Rainbow Thief (La ŝtelisto de ĉielarkoj, 1990)
• King Shot (aperota)

Eksteraj ligiloj

• Persona retejo (plejparte pri bildrakontoj)