Ciklopentanolo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Ciclopentanolo
Ciklopentanolo
Plata kemia strukturo de la Ciclopentanolo
Ciklopentanolo
Tridimensia strukturo de la Ciclopentanolo
Alternativa(j) nomo(j)
  • Ciklopentila alkoholo
  • Hidroksociklopentano
Kemia formulo
C5H9OH
CAS-numero-kodo 96-41-3
ChemSpider kodo 7026
PubChem-kodo 7298
Merck Index 15,2737
Fizikaj proprecoj
Aspekto senkolora likvaĵo
kun malagrabla odoro
Molmaso 86.1323 g·mol-1
Denseco 0.949 g cm−3
Fandpunkto −19 °C
Bolpunkto 139 °C
Refrakta indico  1,45512
Ekflama temperaturo 51 °C
Solvebleco Akvo:
  • Malmulte solvebla
Mortiga dozo (LD50) 2000 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Risko R10 R36/37/38
Sekureco S16 S24/25 S26 S36
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS etikedigo de kemiaĵoj[1]
GHS Damaĝo-piktogramo
02 – Treege brulema 06 – Venena substanco
07 – Toksa substanco 08 – Risko al sano
GHS Signalvorto Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj H226, H301, H310, H319, H371
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P210, P233, P240, P241, P242, P243, P260, P262, P264, P270, P280, P301+310, P303+361+353, P305+351+338, P309+311, P310, P321, P330, P337+313, P361, P363, P370+378, P403+235, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Ciclopentanolo estas organika komponaĵo, cikla alkoholo, senkolora oleeca likvaĵo kun milda odoro je amila akoholo. Ĝi estas milde solvebla en akvo sed solvebla en etanolo, duetila etero, ketono kaj organikaj solvantoj kaj okazas en etaj kvantoj en la pasifrukto. Ĉi-substanco estas relative stabila sed estas brulema kiam ekspoziciita al altaj temperaturoj aŭ libera flamo.

La ciklopentanolo estas industrie sintezita per reduktado de la ciklopentanono kun litia aluminia kvarhidrido sub meditemperaturo aŭ per kataliza hidrogenigo. La ciklopentanolo uzatas kiel solvanto en la industrio de lakoj, medicinaĵoj kaj kiel kemia reakcianto. Ĝi ankaŭ uzatas kiel solvento en parfumfabrikado.

Sintezo[redakti | redakti fonton]

Sintezo de ciklopentanolo ekde la ciklopentanono.

Reakcio[redakti | redakti fonton]

Reakcio 1[redakti | redakti fonton]

  • Sintezo de la ciklopenteno per senhidratigo de la ciklopentanolo:

Reakcio 2[redakti | redakti fonton]

  • Per agado de la dumetila sulfato kun la ciklopentanolo eblas estigi la ciklopentilan metil-eteron.
Sintezo de ciklopentila metil-etero.

Reakcio 3[redakti | redakti fonton]

  • La interagado de la metala natrio kun ciklopentanolo estigas natrian ciklopentokson kaj hidrogenon.
Sintezo de natria ciklopentokso.

Literaturo[redakti | redakti fonton]

Kunrilataj kemiaĵoj[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Referencoj[redakti | redakti fonton]