Ciklopentanono

Ciklopentanono

Plata kemia strukturo de la Ciklopentanono

Tridimensia strukturo de la Ciklopentanono

Ciklopentanono estas senkolora likvaĵo kun agrabla odoro.

Alternativa(j) nomo(j)

Ketociklopentano
Adipata ketono

C₅H₈O

15,2738

Fizikaj proprecoj

Aspekto

senkolora travidebla likvaĵo

84.12 g·mol⁻¹

0.9509 g cm⁻³

−58.2 °C

130.6 °C

n_{761}^{20}

1,4366

Ekflama temperaturo

26 °C

Solvebleco

Akvo:

Malmulte solvebla 9g/L
Solvebla en eteroj, ketonoj, alkoholoj
kaj en la plejmulto el la organikaj solvantoj.

Mortiga dozo (LD50)

1950 mg/kg (buŝe)

Sekurecaj Indikoj

Risko

R10 R36 R38

Sekureco

(S2) S23

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xi
Irita

GHS etikedigo de kemiaĵoj^[1]

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Damaĝa substanco

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H226, H315, H319

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P210, P233, P240, P241, P242, P243, P264, P280, P302+352, P303+361+353, P305+351+338, P321, P332+313, P337+313, P362, P370+378, P403+235, P501

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Ciklopentanono estas cikla ketono, senkolora travidebla organika komponaĵo kun kvazaŭa piprodoro kaj ĝiaj vaporoj estas pli pezaj ol la aero. Industrie ĝi estas produktata per hejtado de la adipata acido al 285-290 °C en ĉeesto de baria hidroksido. Ciklopentanono estas peranto uzata en la produktado de sintezaj rezinoj, kaŭĉukoj, insekticidoj, pesticidoj, biologiaĵoj kaj farmaciaĵoj.

Ĉar la ciklopentanono estas pli peza ol la aero, ĝi estas danĝera al la medio. La substanco facile polimerizas sub la influo de acidaj kondiĉoj. Kiam varmigata, ĝi partoprenas en senhidratigaj reakcioj, produktantaj respektive 2-ciklopentileno-ciklopentanono kaj 2-ciklopentileno-2-ciklopentileno-ciklopentanono.^[2]

Per hidrogenigo ĝi povas estigi duoblan ciklopentanolon kaj kun posta senhidratigo ĝi produktas la 2,2-kvarmetileno-ciklopentanonon. Ĝi uzatas kiel solvanto por la epoksaj inkoj kaj kiel farbo-forigilo por tinkturoj kaj lakoj. Ciklopentanono estas ordinara antaŭanto de parfumoj, ĉefe tiuj rilatitaj al la jasmeno kaj la jasmono.

Ekzemploj inkludas la 2-pentil-ciklopentanono kaj la 2-heptil-ciklopentanono. Ĝi estas multuza sinteza peranto, kaj estas antaŭanto de la ciklopentobarbitalo. Ciklopentanono uzatas ankaŭ en fabrikado de la ciklopentilamino, la pesticido pentikurono kaj la pentaetilciklanono (CAS numero 15301-52-7).