Saltu al enhavo

Religio de Antikva Egiptio

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Egipta religio)
Kronologio de
antikva Egiptio


Temaj artikoloj

Egiptologio · Egiptaj dinastioj · Egiptoj
Faraono · Hieroglifoj · Religio
Skribarto · Politika administrado
Antikvaj nomoj de Egiptio
Antaŭdinastia epoko

Dinastia raso
Bau el Pe kaj Neĥen · Nakado · Neĥen
Arkaika epoko

1-a, 2-a dinastio
Cenej · Maat · Meni · Sereĥ
Malnova imperio

3-a, 4-a, 5-a, 6-a dinastio
Piramidoj · Suntemplo · Tekstoj de piramidoj
Unua meza periodo

7-a, 8-a, 9-a, 10-a, 11-a dinastio
Libroj de saĝaj konsiloj en la vivon
Meza imperio

12-a dinastio
Oazo Fajumo · Tekstoj de ĉerkoj
Dua meza periodo

13-a, 14-a, 15-a, 16-a, 17-a dinastio
Hatueret · Hiksosoj
Nova imperio

18-a, 19-a, 20-a dinastio
Amarna periodo · Amono · Atono
Libro de mortintoj · Veset
Tria meza periodo

21-a, 22-a, 23-a, 24-a, 25-a dinastio,
Dia edzino · Vesetaj grandpastroj
Malfrua epoko

26-a, 27-a, 28-a, 29-a, 30-a dinastio
2-a persia superregado
Naukratis · Mammisi · Saja renesanco
Grekia-romia epoko

Makedonia dinastio, Ptolemeidoj
Aegyptus · Aleksandrio · Demotika kroniko
Hermetismo · Manehto
Múseion · Ptolemea Egiptio · Serapis
Rilataj artikoloj
Portalo pri Antikva Egiptio
vdr

La antikva egipta religio prezentiĝis kun multforma rito kaj multaj gedioj kun homaj korpoj kaj bestaj kapoj: Anubo (ŝakala kapo), Hatoro (bovina), Horuso (falka), Montu (falka kun du oreusoj), Neĥbeto (vultura), Seĥmeto (leonina), Setho (ĝirafa), Ĥnumo (ŝafa), Toto (ibisa), Sobeko (krokodila), Basto (katina). Pro tio, la bestojn ili konsideris sanktaj.

La egipta religio stimulis la kulton al la mortintoj kaj instruis ne tre precizan ideon pri la reveno al la vivo, kiu eblis esti per la revivigon de mortoj en la saman korpon, kaj tial ili ĝin konservis kiel mumiojn, aŭ per la metempsikozon. La sacerdotoj klopodis kuraci la poseditajn de la malbonaj spiritoj kaj helpi la spiritojn de mortintoj al lasta juĝo antaŭ Anubo.

Krom tiuj plej popularaj gedioj, ankaŭ estis Atono (la sundisko) kaj Atumo (la malaperanta suno), kies centro de kulto estis la urbo On, aŭ Heliopolo laŭ la grekoj. La suno estis kultata kiel la fonto de vivo sur la materia mondo, kaj konsiderata kiel vivanta dio kaj fonto de energio en la ĉiela mondo. La sunadorado estis trudita kiel la unua klopodo de monoteisma religio en la historio, fare de faraono Amen-Hotep la 4-a (-1375 ĝis -1358), kiu prenis la alnomon Aĥnatono. Tiu religia formo ne daŭris multe, kaj post la morto de Aĥnatono, oni revenis al tradicia religio. Kelkaj kredas ke Moseo kaptis la ideon pri monoteismo de atonismo.

En la antikva Egipto, la scienco, la filozofio kaj la religio estis kunligitaj. Kuracistoj, inĝenieroj, kalkulistoj, ktp, estis ankaŭ sacerdotoj. Sekve ŝanĝojn en religio okazis laŭ la sociaj ŝanĝoj.

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]