Eisenach

Premioj
	• Eŭropa Urbo de Reformacio vd

Ĝemelurboj
	Mahiljoŭ (1996–); Skanderborg ; Waverly (en) ; Sedan ; Marburg vd

Eisenach
Luterurbo ; urba komunumo de Germanio ; mezgrada regiona centro ; urban district of Thuringia (en) (–2021) vd
Flago	Blazono
Administrado
Lando	Turingio
Distrikto	distrikto Wartburg (ekde julio 2021)
Ĝemelurboj
	Mahiljoŭ (1996–); Skanderborg ; Waverly (en) ; Sedan ; Marburg vd
Poŝtkodo	99817
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	42 817 (2023) [+]
Loĝdenso	411 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	50° 58′ N, 10° 19′ O (mapo)50.97472222222210.324444444444Koordinatoj: 50° 58′ N, 10° 19′ O (mapo) [+]
Alto	215 m [+]
Areo	104,17 km² (10 417 ha) [+]
Horzono	UTC+01:00 [+]
	Eisenach (Eisenach)
	Situa mapo de Eisenach
	Eisenach (Centra Eisenach)
	Situa mapo de Centra Eisenach
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Eisenach [+]
Premioj
	• Eŭropa Urbo de Reformacio vd
	v • d • r

Ĉi tiu artikolo temas pri ubro en subŝtato Turingio. Por vilaĝo en subŝtato Rejnlando-Palatinato rigardu la paĝon Eisenach (Eifel).

Eisenach [AJzenaĥ] estas urbo en la federacia lando Turingio de Germanio. Ĝis la 1-a de julio 2021 temis pri eksterdistrikta urbo, ekde tiam la urbo apartenas al la distrikto Wartburg. Ĝi situas borde de la rivero Werra. Laŭ la stato de 2023 en la komunumo vivis 42 817 loĝantoj sur areo de 104,17 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 411 loĝantoj/km².

Industrio kaj folkloro

En Eisenach oni produktas maŝinojn, tekstilaĵojn, elektronikaĵojn, aŭtojn. Ĝis 1915 estis mondfama Forstista akademio en tiu ĉi urbo. Ĉiujare festatas Sommergewinn, kiu estas enskribita je la listo de la nemateriaj heredaĵoj de Unesko.

Vidindaĵoj kaj historio

La plej konata vidindaĵo estas memkompreneble la kastelo Wartburg. Krome ne neglektu dum vizito la romanikstila Preĝejo Sankta Nikolao, la malfrugotika Georgo-kirko (kie estas statuo de Johann Sebastian Bach) kaj la Kastelo Klemda de 1260.

Vizitindaj estas ankaŭ la Luther-domo kie pasigis Marteno Lutero verŝajne parton de sia junaĝo, la Bach-domo, la Muzeo Reuter-Wagner, la Muzeo en la Dominikana kirko, la Urba kastelo kaj la Teĉambro en la kartuzia ĝardeno. En la urbocentro troviĝas belaj aroj da mezepokaj konstruaĵoj. Teknikemuloj vizitu la aŭtomuzeon Aŭtomobila mondo Eisenach. Pri la iĝo de germana nacia ŝtato en la 19-a jarcento rakontas sur la monteto situanta Monumento de la studentaj korporacioj. En 1817 oni festis la Wartburgfeston. La urbocentra Kastelo Charlottenburg malkonstruiĝis en 1908. Tre gravis iam la Ĉaskastelo Hohe Sonne, ĝis nun elirpunkto migradturisma tre ŝatata.

Jen la kompleta listo de vizitindaj aferoj, historiaĵoj - sed ne nur:

Religiaj aĵoj

Servaj ejoj, ĝardenoj, lagoj

Muzeoj, kasteloj, putoj

Placoj kaj aliaj aferoj

Mallarĝa domo ĉe Johano-placo
Mario-placo kun pereinta Mario-katedralo
Phantasie, eksa hotelo kaj klubejo

Historio kaj socialdemokratia lulilo

Turingiaj landografoj fondis la urbon en la 12-a jarcento. Estinte ĝis 1498 rezidejo de negrava grafolando, Eisenach inter 1596 kaj 1741 plurfoje por pli longa daŭro funkciis kiel rezidloko de la dinastio Wettin. Poste la urbo ekregatis de la domo de Saksio-Weimar. Karitate gravis la Diakonisejo de Eisenach.

En 1869 August Bebel kaj Wilhelm Liebknecht fondis tie ĉi la partion Sozialdemokratische Arbeiterpartei (SDAP).