Etaj Virinoj
| Little Women or, Meg, Jo, Beth and Amy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| literatura verko | |||||
| Aŭtoroj | |||||
| Aŭtoro | Louisa May Alcott | ||||
| Lingvoj | |||||
| Lingvo | angla lingvo | ||||
| Eldonado | |||||
| Eldondato | 1869 | ||||
| Ĝenro | romano pri disvolviĝo • formadromano • aŭtobiografio • realisma romano • familisagao | ||||
| Loko de rakonto | Masaĉusetso • Londono • Parizo • Heidelberg • Nov-Jorko • Nico • Quartier de Valrose • Vieno • Vevey | ||||
| |||||
| |||||
Etaj Virinoj aŭ Virinetoj (angle Little Women) la plej fama verko de Louisa May Alcott [1][2]. La verko rakontas la historion de familio en Concord, urbo apud Bostono en Masaĉuseco, Usono. La rakonto okazas dum kaj post la Usona Enlanda Milito. Ĝiaj heroinoj estas la kvar martaj fratinoj - la plej aĝa Margaret (Meg), kies revo estas eki familion kaj partopreni en alta socio, la ribelema kaj sovaĝa Josephine (Joe), kies revo estas esti sendependa kaj libera verkisto, Elizabeth (Beth) la muzika, obeema kaj afabla koro, kaj la plej juna kaj plej dorlotita Amy, kies revo estas esti pentristino kaj vivi luksan vivon [3].
En la verko mem, la rakontanto nomas ĝin "familia dramo". La verko povas esti vidita kiel ina inicromano (formadromano), kaj ofte estas klasifikita kiel aŭtobiografia aŭ duonaŭtobiografia romano, en kiu Alcott bazigis la rolulon de Joe sur si mem [4]. Do verŝajne ĝi estas parte skribita el la infanmemoroj de la aŭtoro: Alcott ankaŭ havis tri fratinojn.
La unua parto de la libro iĝis vaste konata kaj iĝis ege sukcesa komerce, kio instigis la verkiston verki daŭrigon, Good Wives (Bonaj Edzinoj), kiu ankaŭ estis tre populara. Kune, la du partoj de la romano unue estis publikigitaj en 1880. Post Virinetoj, Alcott verkis daŭrigojn pri la vivoj de la heroinoj de ĉi tiu libro: Little Men (Viretoj, 1871) kaj Joe's Boys (Knaboj de Joe, 1886).
La verko estis tradukita en multajn lingvojn kaj ricevis multajn adaptojn por kino, televido, radio, bildstrioj kaj pli.
Fono
[redakti | redakti fonton]En 1868, Louisa May Alcott estis konsilita fare de Thomas Niles, ŝia eldonisto, verki verkon pri knabinoj kiu alparolus larĝan legantaron. Alcott rezistis komence, preferante publikigi kolekton de noveloj kiujn ŝi verkis. Niles premadis ŝin por verki la verkon pri la knabinoj unue kaj por konvinki ŝin estis helpita fare de ŝia patro, Amos Bronson Alcott, kiu vokis ŝin por fari la saman.
En majo 1868, Alcott verkis en ŝia taglibro: "Niles, la partnero de Roberts, petis al mi verki porknabinan verkon. Mi diris ke mi provos." Alcott metis ŝian romanon en la fikcia Orchard House, kiu portas la nomon de ŝia loĝloko dum verkado de la romano : Orchard House en Concord, Masaĉuseco. Ŝi poste verkis en siaj memuaroj ke ŝi ne opiniis ke ŝi povis verki sukcesan verkon por knabinoj kaj ne ĝuis verki ĝin. "Mi daŭre konfuziĝas," ŝi skribs en ŝia taglibro, "kvankam mi ne ĝuas ĉi tiajn aferojn."
En junio de tiu jaro, Alcott sendis la unuan skeĉon, dekduon da ĉapitroj al Niles, kaj ambaŭ konsentis ke ili estis enuigaj. Sed la nevino de Niles, Lily Elmi, legis ilin kaj diris ke ŝi ĝuis ilin. La kompleta manuskripto estis montrita al pluraj knabinoj, kiuj konsentis ke ĝi estis "mirinda". Alcott verkis "ke Ili estas la plej bonaj kritikistoj, do mi certe devus esti kontenta." Ŝi verkis "Virinetojn" "je fulmrapideco por la mono," Sed la tuja sukceso de la verko surprizis eĉ ŝin.
Laŭ la literaturrecenzisto Sarah Albert, per la termino "virinetoj", Alcott signifis ĝian dikensan signifon ; Ĝi reprezentis la periodon en la vivo de juna virino kie infanaĝo kaj adolesko "koincidis" kun juna virineco. Ĉiu el la fratinoj March, la protagonistoj de la intrigo, travivis teruran sperton, kiu memorigas al ŝi kaj al la leganto, ke la "fino de infanaĝo" estis en la pasinteco, kaj ke la "neevitebla virina problemo" estas ĉio, kio restas. Aliaj opinioj indikas, ke la titolo celas emfazi la malsuperecon de virinoj kompare kun viroj, malfacila interpreto pro la publikigo de la verko "Viretoj" de la sama aŭtoro. Alternative, ĉi tiu nomo celas priskribi la vivojn de ordinaraj homoj, "negravaj" en la socia signifo [5].
Tiu ĉi verko reproduktas, kaj en sia strukturo kaj sia temo, la konatan alegorian romanon The Pilgrim's Progress de John Bunyan, kaj tial multaj el la ĉapitrotitoloj estas rektaj aludoj al tiu ĉi verko (Pilgrims' Game; Burdens; Beth finds the Beautiful Palace). La Valo de Humilio de Amy renkontas Abadon; Samtempe, ĉiu el la March-knabinoj estas destinita karakterizi kaj venki ĉi tiujn difektojn. Tial, ĝi povas esti konsiderita romano de persona kresko aŭ evoluo, same kiel frua pripensado pri seksroloj.
En la romano, la knabinoj amikigas najbaron, la junan adoleskanton Laurie, kiu iĝas la plej bona amiko de Joe. Same kiel la pli seriozaj kaj malĝojaj temoj, la verko priskribas la agadojn de la fratinoj kaj ilia amiko, kiel ekzemple kreado de gazeto kaj havado de pikniko, kaj la frikcio kiun Joe kaj Laurie travivas. Estas ankaŭ proponite, ke la fratinoj, ĉiu laŭ sia maniero, trairu la tutan pilgriman vojon, sur sia vojo al plenaĝeco.
La amuza verko montras la historian kuntekston de la tempo. Historio ĝenerale montras, ke virinoj devus havi la samajn ŝancojn kiel viroj.
Intrigo
[redakti | redakti fonton]La kvar filinoj de Marĉ provas esti feliĉaj en siaj sortoj kaj venki siajn sopirojn al siaj patro kiu estis redaktita en la militon, sed Meg estas kolera pri la sorto kiu prirabis la familion de ĝia riĉaĵo kaj devigas ŝin labori kiel infanistino por dorlotitaj infanoj de iu riĉulo, kiam ŝi volas nur porti luksajn vestaĵojn kaj festeni kiel siaj amikoj. Joe ribelas kontraŭ estado devigita funkcii kiel kunulo al ŝia strikta, handikapita maljuna onklino, rolo kiu iras kontraŭ ŝia liberspirita naturo kiu devias de la idealo de bonknabinaj viktoriaj junulinoj. Beth, embarasita kaj ama hejmknabino, sopiras je pli bona piano kaj la libertempo por ludi laŭ ŝia koro anstataŭ helpi kun la mastrumado. Amy, la plej maljuna, nur volas, ke ĉiuj admiru ŝian belecon kaj ŝian desegnan talenton, kaj permesu al ŝi ĝui ĉion, kion ŝia koro deziras, sen limigoj. Tamen, la kvar scias kiel aprezi la aman kaj protektan familian rondon, kaj trovi manierojn amuziĝi kaj pasigi tempon eĉ sen lukso. En ĉi tiun varman estaĵon ili adoptas en sian firmaon la riĉan najbaron, Laurie, la nepon de la terura sinjoro Laŭrenco. Al Laurie mankas nenio materie, sed ŝi sopiras ŝiajn mortintajn gepatrojn kaj la mankon de juna amatino plej multe. Ŝi ribelas kontraŭ sia avo, kiu provas fortranĉi ŝin de muziko, la amo de ŝia vivo, kaj direkti ŝin al komerco. La ligo inter la du najbaraj domoj profitigas ĉiujn iliajn loĝantojn, precipe kiam la embarasita Beth trovas sian vojon al la bona piano en la Laŭrenca domo kaj al la koro de la soleca maljunulo, kiu sopiras sian nepon kiu mortis en infanaĝo kaj estas konsolita de la korinklino de la muzika knabino el la najbara domo.
Krizoj trafas la familion. La patro de la knabinoj, armea pastro dum la Civita milito, malsaniĝas kaj lia edzino vojaĝas al Vaŝingtono por prizorgi lin. En ŝia foresto, Beth kontraktas duan malsanon de malriĉa enmigrinta familio, kiun ŝi traktis laŭ la instrukcio de sia patrino. Poste, post preskaŭ rezigni pri ŝia vivo, ŝi resaniĝas kaj refortiĝas, sed suferas de kordifekto kiel rezulto de komplikaĵo, kaj tiu difekto alportos ŝian morton en la aĝo de 23.
Sinjoro Brock, la tutoro de Laurie, enamiĝas al Meg, kiu sendas sian amon por la protektanto de la koro de Joe, sed kiu timas ajnan ŝanĝon en ilia vivmaniero. Ĉe la insisto de la gepatroj de Meg, John Brook atendas Meg ĝis ŝi fariĝas dudek jaraĝa. Pli poste, la du geedziĝas kaj vivas feliĉe en dometo ne malproksime de la familia hejmo, luktante kun necesaj adaptado kaj maturiĝomalfacilaĵoj, kaj kreskigas Demi-John (Demi) kaj Daisy, iliajn ĝemelajn infanojn.
Post malakcepto de la progresoj de Lori, ŝia favorato kiel frato, Joe foriras al Novjorko, por vivi tie en la pensiono de la amiko de ŝia patrino, por labori kiel edukisto por ŝiaj filinoj kaj por kultivi sian literaturan karieron. En la pensiono, ŝi renkontas Sinjoron Baer, bakalaŭran profesoron pri la germana lingvo, kaj lernas koni kaj aprezi liajn saĝecon, bonkorecon, honestecon kaj dececon, same kiel li lernas koni kaj aprezi la junan kaj ambician verkiston kaj zorge gvidas ŝin for de la facila maniero de publikigo, kiun ŝi komencis sekvi verkante malbonan fikcion por la rubaĵa gazetaro. Dum tempo, ilia amikeco iĝas amo, sed ambaŭ rifuzas koncedi ĝin. Joe estas revokita hejme por prizorgi la forvelkantan Beth, kaj la ligo estas fortranĉita. Joe prizorgas Beth ĝis ŝi mortas kaj restas hejme kun siaj gepatroj, enŝlimigitaj en funebro kaj senespera malgajo.
Senespera Laurie vojaĝas al Eŭropo kaj tie ĵetas sin en kirlon de neaktiva vivo, distro kaj sencela malŝparemo, de kiu li estas poste eltirita fare de Amy, kiu turneas Eŭropon kun la familio de ŝia onklino kaj esploras ŝiajn eblecojn vivi pere de pentrado. La du junaj viroj estas devigitaj rekoni la realecon - Laurie ekkomprenas ke li neniam gajnos la amon por Joe ĉar li deziris ŝin kaj provas sian bonŝancon kun Amy, kaj Amy rekonas ke ŝi neniam estos bonega pentristo kaj estas nur modere talenta. Kun la reciproka kompletigo, kiam Laurie venas por konsoli Amy post la morto de Beth, ili trovas unu la alian denove, geedziĝas kaj revenas hejmen.
En la ĝojon de la reveno kaj la festado de la geedziĝo de Laurie kaj Amy, venas sinjoro Biero, kiu venis por diri adiaŭon al Joe antaŭ ol li forlasas Usonon porĉiame. Fakte, li rezignis pri siaj esperoj kaj ni ne kuraĝas proponi al ŝi sian amon pro la aĝodiferenco inter ili kaj pro lia malfortika financa situacio, sed ni ne povas foriri sen vidi ŝin ankoraŭ unu fojon. Li kredas ke Joe geedziĝos kun Laurie kaj intencas foriri en trankvila kaj digna maniero, sen ŝarĝi ŝin per sia nenecesa amo, sed Joe, honesta kaj nesofistika, rivelas al li ŝian malĝojon por lia vojaĝo kaj ŝian amon por li kaj liaj planoj tuj ŝanĝiĝas. Post kiam Joe surprize heredas Plumfield Manor de Onklino March, profesoro Urso kaj Joe starigis lernejon por kaj orfigitaj kaj riĉaj knaboj kune kaj prizorgas ilin kvazaŭ ili estus siaj propraj infanoj.
Amy kaj Laurie (Teddy, en la nomo de Joe) aldonas infaninan filinon al la pli juna generacio de la March-familio, nomita Beth laŭ la fratino kiu forpasis en juna aĝo. Joe kaj S-ro Baer (Friedrich) havas du infanojn, Teddy kaj Rob.
Prilaboraĵoj
[redakti | redakti fonton]Kino
[redakti | redakti fonton]Krom la silentaj versioj en 1917 kaj 1918, Virinetoj estis adaptitaj por filmo kvin pliajn fojojn: de George Cukor en 1933, Marvin LeRoy en 1949, Gordon Hassler en 1978, Gillian Armstrong en 1994 kaj Greta Gerwig en 2019.
Filmadaptiĝoj
[redakti | redakti fonton]- Virinetoj (filmo, 1933)
- Virinetoj (filmo, 1949)
- Virinetoj (filmo, 1978)
- Virinetoj (filmo, 1994)
- Virinetoj (animeo-serio, 1981)
- Virinetoj (animeo-serio, 1987)
- Virinetoj: Nan and Miss Joe estas daŭrigo al la animeo bazita sur la romano Little Men.
- Virinetoj (mini-serio) 2017
- Virinetoj (2019 filmo)
- Virinetoj (dramo 2022)
Televido
[redakti | redakti fonton]La BBC produktis kvar televidadaptiĝojn de la verko: unu en 1950, unu en 1958, kaj unu en 1970. En decembro 2017, triparta mini-serie estis elsendo de la BBC, ĉefroligante Emily Watson, Michael Gambon kaj Angela Lansbury. En 1978, duparta miniserialo, Virinoj, estis elsendo, ĉefroligante Susan Day kiel Joe March.
En la 1980-aj jaroj, la verko denove estis adaptita por televido, ĉi-foje en Japanio, en la animea versio. La unua, "Virinoj" estis elsendo en 1981, kaj la dua - "Rakontoj de Virinetoj" estis publikigita en 1987 kaj estis elsendo en Israelo per eduka televido en la fruaj naŭdekaj sub la nomo " Virinoj ".
Muzikalo kaj opero
[redakti | redakti fonton]La muzikalo "Little Women" aperis sur Broadway en 2005, kaj tiam iris sur koncertturneon ĉie en Usono. La teatraĵo ankaŭ estis enscenigita en Sidnejo, Aŭstralio, en 2008
La Houston Granda Opero komisiis kaj prezentis la operon "Virinetoj" en 1998, kaj la prezento eĉ estis elsendita en la radio en la NPR- reto en Usono. La opero estis elsendita en televido en 2001, kaj jam estis surscenigita en aliaj operejoj ekde la premiero.
Scenejo
[redakti | redakti fonton]Unuaktaj versioj jam produktita en Usono, UK, Italio, Aŭstralio, Irlando, Singapuro ekde 2010. Marisha Chamberlin ankaŭ kreis plenlongan adaptadon de la teatraĵo.
Videoblogo
[redakti | redakti fonton]Moderna adaptado de la romano, titolita The March Family Letters, estis produktita fare de Cherrydale Productions kaj distribuita fare de Pemberly Digital sur YouTube. La origina kuro komenciĝis la 25-an de decembro 2014.
Radioteatraĵo
[redakti | redakti fonton]La 4-an de septembro 2012, dramigita audioversio estis publikigita, produktita fare de Focus on Family Radio Theatre.
Grafika romano
[redakti | redakti fonton]En 2019, la grafika romano " Meg, Joe, Beth and Amy " inspirita de la verko estis publikigita. La romano priskribas la vivon de la March-familio en moderna Broklino, kiam la patro de la familio estas soldato en la usona armeo servanta eksterlande. La grafika romano respondas al la unua parto de la verko.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Longest, David. (1998) Little Women of Orchard House: A Full-length Play. Dramatic Publishing. ISBN 0-87129-857-0.
- ↑ (2004) Sparknotes: literature. Spark Educational Publishing. ISBN 1-4114-0026-7.
- ↑ Cheever, Susan. (2011) Louisa May Alcott: A Personal Biography. Simon and Schuster. ISBN 978-1-4165-6992-3.
- ↑ Reisen, Harriet. (2010) Louisa May Alcott: The Woman Behind Little Women. Macmillan. ISBN 978-0-312-65887-8.
- ↑ Elbert, Sarah. (1987) A Hunger for Home: Louisa May Alcott's Place in American Culture. New Brunswick: Rutgers University Press. ISBN 0-8135-1199-2.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]Verkoj de Etaj Virinoj ĉe Projekto Gutenberg