Insuletaj evolulandoj
La Insuletaj evolulandoj aŭ angle small island developing states (SIDS) signas sociekonomikan ŝtatan statuson difinitan per la Unuiĝintaj Nacioj, kiun havas tutmonde 51 malgrandaj insulaj ŝtatoj kaj malmontaj marbordaj ŝtatoj en Afriko, Karibio kaj Oceanio, kiuj dividas kompareblan sociekonomikan evolulandan situacion kaj estas minacataj per similaj klimatoŝanĝaj danĝeroj.[1] Ili sume havas loĝantaron de proksimume 43 milionoj da homoj. Iuj el tiuj landoj en 1990 fondis la Aliancon de Insuletaj Ŝtatoj (angle Alliance of Small Island States, AOSIS).
Komune kun la malplej evoluigitaj landoj (angle least developed countries, LDC) kaj la malmaraj evolulandoj (angle landlocked developing countries, LLDC), la insuletaj evolulandoj ekde la jaro 2001 estas reprezentataj per alta reprezentanto de la oficejo OHRLLS ("Office of the High Representative for Least Developed Countries, Landlocked Developing Countries and Small Island Developing States", oficejo de la alta reprezentanto por malplej evoluigitaj landoj, malmaraj evolulandoj kaj insuletaj evolulandoj). Sekve de rezolucio de la Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj tiu oficejo instaliĝis ĉe la sidejo de la internacia organizaĵo en Novjorko, por helpi en la kunordigo de diversaj projektoj kaj programoj subtenaj al tiuj landaroj.
Internacia politika temaro, en kiu la landaroj aparte atentatas, estas la internacia politiko cele al limigo de la tutmonda varmiĝo. Jam en la kadra interkonsento pri klimatoŝanĝiĝo de la Unuiĝintaj Nacioj (angle mallongigita UNFCCC) fiksiĝis la decido ke la membroŝtatoj en financado kaj teknologia transdono aparte konsideru la bezonojn de la malplej evoluigitaj landoj, kaj tion realigas apartaj programoj kaj specifa financiga fondaĵo.[2]
Aktualaj insuletaj evolulandoj[redakti | redakti fonton]
| Afriko | Oceanio | Karibio | |||
|---|---|---|---|---|---|
 Gvineo-Bisaŭo*
|
 Gvamo
|
 Bahamoj
| |||
 Kaboverdo*
|
 Kiribato*
|
 Barbado
| |||
 Komoroj*
|
 Marŝala Insularo
|
 Britaj Virgulininsuloj
| |||
 Maŭricio
|
 Federacio de Mikronezio
|
 Dominiko
| |||
 Santomeo kaj Principeo*
|
 Nauro
|
 Dominika Respubliko
| |||
 Sejŝeloj
|
 Nov-Kaledonio
|
 Grenado
| |||
| Azio |  Niuo
|
 Haitio*
| |||
 Maldivoj*
|
 Nord-Marianoj
|
 Jamajko
| |||
 Orienta Timoro*
|
 Palaŭo
|
 Usonaj Virgulininsuloj
| |||
 Singapuro
|
 Papuo-Nov-Gvineo
|
 Kubo
| |||
| Centra kaj Suda Ameriko |  Salomonoj*
|
 Moncerato
| |||
 Belizo
|
 Samoo*
|
 Nederlandaj Antiloj
| |||
 Gujano
|
 Tongo
|
 Porto-Riko
| |||
 Surinamo
|
 Tuvalo*
|
 Sankta-Kito kaj Neviso
| |||
| Oceanio |  Vanuatuo*
|
 Sankta Lucio
| |||
 Usona Samoo
|
Karibio |  Sankta Vincento kaj la Grenadinoj
| |||
 Kukinsuloj
|
 Angvilo
|
 Trinidado kaj Tobago
| |||
 Fiĝio
|
 Antigvo kaj Barbudo
|
* ankaŭ en la grupo de malplej evoluigitaj landoj [3] | |||
 Franca Polinezio
|
 Arubo
| ||||
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ retejo "departemento de la Unuiĝintaj Nacioj pri ekonomiaj kaj sociaj aferoj: Kiuj estas la insuletaj evolulandoj" (angle)
- ↑ anglalingva retejo de la kadra interkonsento pri klimatoŝanĝiĝo de la Unuiĝintaj Nacioj (angle mallongigita UNFCCC) pri la aparta klimatopolitika subteno de la malplej evoluigitaj landoj
- ↑ angle least developed countries, LDC