Papuo-Nov-Gvineo
| Papuo-Nov-Gvineo | ||
| Papua New Guinea Papua Niugini | ||
|
|
| |
| Detaloj | Detaloj | |
| Nacia himno: O Arise, All You Sons | ||
| Nacia devizo: Unity in diversity (“Unueco en diverseco”) | ||
.svg)
| ||
| Bazaj informoj | ||
|---|---|---|
| Ĉefurbo | Port-Moresbo | |
| Oficiala(j) lingvo(j) | Angla, tokpisina, hirimotua | |
| Uzata(j) lingvo(j) | Pli ol 800 | |
| Areo | 462 840 km² | |
| Loĝantaro | 8 935 000 (2020) | |
| Horzono | +10:00 | |
| Interreta domajno | pg | |
| Landokodo | PG | |
| Telefona kodo | +675 | |
| Plej alta punkto | Mount Wilhelm | |
| Plej malalta punkto | Pacifiko | |
| Politiko | ||
| Politika sistemo | Konstitucia monarkio | |
| Ŝtatestro | Reĝo Karlo la 3-a (ekde 2022) Bob Dadae (guberniestro ĝenerala, ekde feb. 2017) | |
| Ĉefministro | James Marape (ekde majo 2019) | |
| Sendependiĝo disde Aŭstralio | 16-a de septembro 1975 | |
| Ekonomio | ||
| Valuto | Papuonovgvinea kinao (PGK) | |
  _2012.png) .png)   _-_PNG_-_UNOCHA.svg) | ||
| Akvejo | Pacifiko | |
| Koordinatoj | 6° 18′ 0″ S, 147° 0′ 0″ O (mapo)-6.3147 | |
| Plej alta punkto | Mount Wilhelm [+] | |
| Plej malalta punkto | Pacifiko [+] | |
| Areo | 462 840 km² (46 284 000 ha) [+] | |
| Loĝantaro | 8 935 000 [+] (2020) | |
| Horzono | UTC+10:00, UTC+11:00, Pacific/Port_Moresby [+] | |
|
||
 |
||
| Papuo-Nov-Gvineo | ||
 Vikimedia Komunejo: Papua New Guinea [+] |
||
| En TTT: Oficiala retejo [+] | ||
Papuo-Nov-Gvineo, oficiale la Sendependa Ŝtato de Papuo-Nov-Gvineo (angle: Independent State of Papua New Guinea, tokpisine: Independen Stet bilong Papua Niugini) estas ŝtato en Oceanio, en la Pacifika Oceano. Ĝi okupas la orientan duonon de la insulo Nov-Gvineo kaj plurajn apudajn insulojn. Ĝi havas landlimon kun Indonezio. Ĝia ĉefurbo estas Port-Moresbo.
Geografio[redakti | redakti fonton]
Historio[redakti | redakti fonton]
Teritoria organizado[redakti | redakti fonton]
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Teritoria organizado de Papuo-Nov-Gvineo.Papuo-Nov-Gvineo estas administre subdividata en 19 provincoj kaj la Nacia Ĉefurba Distrikto de Papuo-Nov-Gvineo, kiuj samtempe estas arigataj en kvar regionoj:
- Regiono Altaj Teroj: Simbu, Orientaj Altaj Teroj, Enga, Sudaj Altaj Teroj, kaj Okcidentaj Altaj Teroj.
- Regiono de Insuloj: Orienta Nov-Britujo, Manus, Nova Irlando, Bougainville, kaj Okcidenta Nov-Britujo.
- Regiono Momase: Orienta Sepik, Madang, Morobe, kaj Sandaun aŭ Okcidenta Sepik.
- Regiono Papuo: Centra, Golfo, Golfeto Milne, Oro, Okidenta kaj la Nacia Ĉefurba Distrikto.
Momase estas akronimo kiu kombinas la unuajn du literojn de Morobe, Madang, kaj Sepik.
Politiko[redakti | redakti fonton]
La Guberniestro ĝenerala (Governor General) estas la reprezentanto en Papuo-Nov-Gvineo de la krono de la Unuiĝinta Reĝlando, la ŝtatestro de Papuo-Nov-Gvineo.
Ekstera politiko[redakti | redakti fonton]
Papuo-Nov-Gvineo apartenas al la AKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de momente 77 nacioj el la regionoj Afriko, Karibio kaj la Pacifika Oceano.
Lingvoj[redakti | redakti fonton]
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Lingvoj de Papuo-Nov-Gvineo.Papuo-Nov-Gvineo estas la plej lingve diversa lando en la mondo, kun pli ol 800 lingvoj.
Ĝi havas tri oficialajn lingvojn: la anglan, la hirimotuan (piĝinon bazitan sur la motua lingvo) kaj la tokpisinan, angla-bazitan kreolon, kiu estas la lingvafrankao en la lando.
Naturo[redakti | redakti fonton]
Faŭno : Novgvinea tigrardeo
Kulturo[redakti | redakti fonton]
Mathias Kauage. Aliaj konataj artistoj estas Timothy Akis (desegnaĵoj), Avavo Kava (hohao[1]), Marie Taita Aihi (teksaĵoj), Ruki Fame (feraj skulptaĵoj).
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- (angla) Ulli Beier (2005), Decolonizing the mind - the impact of the university on culture and identity in Papua New Guinea, 1971-74, Pandanus Online Publications, ISBN 1 74076 137 5 (libere legebla reta versio, pdf)
Notoj kaj referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Noto : Hohao estas gravurarta bildo kiu simbolas pragepatrajn spiritojn kaj per kiuj la popolo de Orokolo komunikis kun siaj pragepatroj.
| ||||||||||||
